Premier nakazał oszczędzanie prądu w ministerstwach i urzędach. Sprawdziliśmy, czy to się udaje

• Premier nałożył na administrację rządową i samorządową obowiązek oszczędzania energii od 1 października o co najmniej 10 proc. 
• Zapisy ustawy wskazują, że wszystkie jednostki sektora finansów publicznych będą musiały oszczędzać energię od 1 grudnia. 
• Z ustaleń Interii Biznes wynika, że wszystkie ministerstwa, od których uzyskaliśmy odpowiedź podjęły działania energooszczędne, jednak nie w każdym przypadku znana jest skala oszczędności. 
• Energię udało się zaoszczędzić również w budynkach Kancelarii Prezydenta RP; Sejm i Senat dopiero szykują się do spełnienia ustawowego obowiązku. 

W połowie września premier Mateusz Morawiecki podczas przedstawiania założeń Tarczy Solidarnościowej, powiedział że w budynkach administracji rządowej i samorządowej pracownicy będą mieli obowiązek oszczędzać energię od 1 października. Potwierdzają to informacje zawarte na stronach rządowych: "Administracja rządowa, ale także administracja samorządowa będzie zobowiązana do zmniejszenia zużycia prądu o 10 proc. już od 1 października 2022 r. Kolejnym krokiem będzie zmiana zewnętrznego oświetlenia na energooszczędne, które zużywa dużo mniej prądu." 

Tymczasem Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej zobowiązuje jednostki sektora finansów publicznych do oszczędzania prądu od 1 grudnia. Minimalna skala oszczędności 10 proc. odnosi się do zużycia energii w grudniu 2022 roku w odniesieniu do średniego zużycia w latach 2018-19 oraz w roku 2023 w odniesieniu do roku poprzedniego.

 Interia Biznes wysłała zapytania do wszystkich ministerstw o skalę oszczędności w październiku br. wskutek działań, które podjęły zgodnie z obowiązkiem nałożonym przez premiera. Otrzymaliśmy dziewięć odpowiedzi, z których wynika, że w każdym przypadku pracownicy przystąpili do oszczędzania prądu. W niektórych wskazano również akcje mające na celu zaoszczędzenie ciepła w budynkach. Wiele czynności zostało podjętych już dużo wcześniej np. wymiana instalacji. 

Do tej pory nie otrzymaliśmy odpowiedzi od Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak to wygląda jednak w poszczególnych resortach?

• Ministerstwo Obrony Narodowej

Jak podkreślili przedstawiciele resortu obrony narodowej, przepisy ustawy zakładające oszczędzanie energii, o którym mowa w ustawie nie uwzględniają budynków wykorzystywanych na potrzeby obronności państwa. Mimo to resort podjął kroki, aby zmniejszyć zużycie prądu m.in. "zlecono wymianę źródeł światła typu E14, E27 na źródła typu LED, ustawienia nastaw termostatów na grzejnikach na poziomie 3,5; bezwzględny nakaz wyłączania oświetlenia przy wychodzeniu z toalety". Ponadto w MON wyłączono połowę opraw oświetleniowych w ciągach komunikacyjnych przy zachowaniu minimalnego wymaganego natężenia światła.

Resort nie otrzymał jeszcze rachunku za październik.

• Ministerstwo Sprawiedliwości

W Ministerstwie Sprawiedliwości rozpoczęto analizę zużycia energii elektrycznej oraz wymieniono żarówki i urządzenia na energooszczędne. Ograniczono oświetlenie do niezbędnego minimum. Wprowadzono zakaz używania dodatkowych grzejników i klimatyzacji.

Resort również nie otrzymał jeszcze rachunku za październik.

• Ministerstwo Aktywów Państwowych

W Ministerstwie Aktywów Państwowych pracownicy szukają oszczędności zarówno w zużyciu energii elektrycznej, jak i ciepła. Pracownicy m.in. wymienili oświetlenie w całym budynku na instalacje LED, obniżyli temperaturę wody użytkowej oraz utrzymują temperaturę powietrza ok. 19 stopni Celsjusza. Ponadto firma ochroniarska została zobowiązana do wygaszania światła po godzinie 19.00.

"Przeprowadzona analiza danych dotyczących zużycia energii elektrycznej oraz ponoszonych z tego tytułu kosztów wykazała, że podjęte kroki przyczyniły się do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej średnio o ok. 12.000 kWh miesięcznie, co daje oszczędność rzędu 14 proc. w stosunku do roku 2021 r." - poinformowało Interię Biznes MAP.

• Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

"W związku z zapowiedzią Pana premiera o obowiązku oszczędzania energii elektrycznej i ciepła w urzędach administracji państwowej, MFiPR niezwłocznie podjęło szereg działań mających na celu jej ograniczenie." - wyjaśnia Interii resort funduszy i polityki regionalnej. Wskazano m.in. całkowite wyłączenie iluminacyjne budynku, ograniczenie o ok. 70 proc. oświetlenia zewnętrznego elewacji, o ok. 30 proc. oświetlenia w częściach wspólnych budynku, a także obniżono temperaturę w pomieszczeniach biurowych do około 19 stopni Celsjusza. Pracownicy ministerstwa na swoich wygaszaczach ekranu są informowani o konieczności oszczędzania prądu i ciepła.  Co więcej, dwie windy osobowe zostały wyłączone z użytkowania.

Skala oszczędności wskutek tych działań wyniosła 11,5 proc.

"W październiku br. oszczędność  energii elektrycznej dla MFiPR wyniosła 12 021 kWh w stosunku do października z 2018 r. i 2019 r. (w październiku 2018 r. i 2019 r. średnia zużycia wyniosła 104074 kWh). W październiku 2022 r. przy założonej prognozie zużyto 80687 kWh. Założenia te nie uwzględniają infrastruktury krytycznej - serwerownie MFiPR." - czytamy w informacji przesłanej przez resort.

W przyszłym roku ministerstwo planuje kontynuację termomodernizacji budynku. Do tej pory zainstalowano panele fotowoltaiczne i wykonano instalację "wydajnego systemu wentylacji mechanicznych". Planowana jest m.in. wymiana okien.

• Ministerstwo Sportu i Turystyki

Budynki Ministerstwa Sportu i Turystyki objęte są ochroną konserwatora zabytków, stąd możliwości termomodernizacji i wprowadzania dużych innowacji są ograniczone. Udało się jednak w jednym z nich wymienić nieszczelne okna i drzwi wejściowe.

"Od października 2022 r. wprowadzono w siedzibie Ministerstwa Sportu i Turystyki ograniczenia dotyczące centralnego ogrzewania polegające na obniżeniu temperatury w pomieszczeniach biurowych do około 19°C. Ministerstwo sukcesywnie wymienia oświetlenie znajdujące się w pokojach pracowniczych na energooszczędne, w tym również na oświetlenie w systemie LED. Ponadto pracownicy urzędu zostali poinformowani o konieczności oszczędzania energii elektrycznej. Ministerstwo kontynuuje działania oszczędnościowe, w tym zmierzające do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i kosztów za CO, jednakże przedsięwzięcia te są głównie uzależnione od właścicieli budynków oraz uwarunkowań związanych z decyzjami Stołecznego Konserwatora Zabytków." - informuje MSiT.

Nie otrzymaliśmy informacji o osiągniętej skali oszczędności.

• Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Resort rozwoju i technologii podjął się m.in. docieplenia stropodachu, wymiany instalacji c.o., modernizacji węzła cieplnego, mikroinstalacji fotowoltaiczne i wymianę oświetlenia na energooszczędne.

"Dodatkowo wdrażane są również inne rozwiązania, których celem jest zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i tym samym redukcja wydatków na energię. W październiku 2022 r. zmniejszenie zużycia energii w stosunku do określonego w ustawie średniorocznego zużycia energii elektrycznej w latach 2018-2019 wyniosło ponad 13 proc." - poinformowało MRiT.

• Ministerstwo Spraw Zagranicznych

MSZ zdecydowało się na zakup żarówek LED, urządzeń energooszczędnych, a oświetlenie zewnętrzne włączane jest do minimum. Wewnątrz budynków instalowane są czujniki ruchu pozwalające na automatyczne wyłączanie światła. W przypadku oszczędności ciepła ustawiona temperatura wynosi 19 stopni. Oszczędności przynosić mają nowoczesne grzejniki, a wentylacja mechaniczna poza godzinami roboczymi została przestawiona na oszczędny tryb pracy. 

MSZ poinformowało Interię, że według prognoz "podjęte rozwiązania mogą doprowadzić do oszczędności zużycia energii na poziomie około 10 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Faktyczne oszczędności będą jednak znane po otrzymaniu faktury rozliczeniowej od operatora sieci energetycznej."

• Ministerstwo Infrastruktury

"Działania prowadzone przez Ministerstwo Infrastruktury w celu zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, zgodnie ustawą o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, zostaną zrealizowane w terminie wyznaczonym w ww. ustawie, czyli do 31 grudnia 2022 roku." - czytamy w oświadczeniu Ministerstwa Infrastruktury.

W ostatnim czasie w resorcie wymieniono żarówki na energooszczędne, zastosowano automatykę włączającą oświetlenie, a także zainstalowano panele fotowoltaiczne.

 "W MI prowadzone są również działania organizacyjno-techniczne, polegające między innymi na ograniczeniu oświetlenia elewacji budynków oraz zminimalizowaniu oświetlenia w częściach wspólnych wewnątrz budynków. Podjęto także działania polegające na stałym monitoringu zużycia energii elektrycznej." - dodano.

• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

W MRiRW wyłączono oświetlenie zewnętrzne budynku, a po godzinach pracy także w pomieszczeniach sanitarnych i częściach wspólnych. W weekendy i święta wyłączane są dystrybutory wody oraz urządzenia funkcjonujące w ramach centralnego systemu wydruku. Pracownicy ograniczają też ogrzewanie w piwnicach. 

"W październiku 2022 roku w stosunku do analogicznego okresu w 2021 r. zaoszczędzono 8.66 proc energii." - poinformował resort.

Do oszczędzania energii od 1 października zostały zobowiązane również urzędy wojewódzkie. Z informacji Interii Biznes wynika, że w każdym województwie, z którego otrzymaliśmy odpowiedź zostały podjęte działania w tym kierunku. Nie uzyskaliśmy jednak informacji o skali oszczędności; urzędy czekają na rozliczenia. Oprócz wymiany żarówek na LED czy obniżenia temperatury do 20 stopni Celsjusza w wielu przypadkach prowadzona jest także termomodernizacja.

"W celu zmniejszenia kosztów ponoszonych na energię elektryczną Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie sukcesywnie wprowadza w swoich obiektach kompensację energii biernej oraz dostosowuje wielkości zamówionej mocy umownej do faktycznego zapotrzebowania energetycznego budynków." - czytamy w oświadczeniu lubelskiego urzędu.

Wrocławski urząd stara się ograniczyć energię elektryczną poprzez zrezygnowanie z części oświetlenia zewnętrznego, jak i wewnętrznego. "Zarządzono zmniejszenie temperatury czynnika grzewczego o 15 st C., wyłączenie ogrzewania przy temperaturze zewnętrznej 16 st C. i zmniejszono moc pompy obiegowej z biegu III na II. Ograniczono otwieranie głównych drzwi wejściowych z 4 do 1 i z 4 do 1 od strony rzeki Odry, jak i polecono zamykać okna w biurze po zakończeniu pracy." - informują urzędnicy.

W oświadczeniu przekazanym Interii Biznes przez Kancelarię Prezydenta RP powołano się na treść ustawy, która nakłada obowiązek sprawozdawczy w odniesieniu do zużycia energii od 1 grudnia. Choć założenia Tarczy Solidarnościowej przedstawionej przez premiera nie obejmują Kancelarii, w jej przypadku "w październiku br. zużycie energii elektrycznej w obiektach KPRP było niższe o 11,24 proc. w porównaniu do października ub.r."

"W Kancelarii Prezydenta RP podejmowane są działania o charakterze systemowym mające na celu poprawę efektywności energetycznej, m.in. termomodernizacja budynków, wymiana oświetlenia na energooszczędne, obniżenie temperatury pomieszczeń technicznych, części pomieszczeń wspólnych oraz ciągów komunikacyjnych, montaż czujek ruchu i zmierzchu, ograniczenie lub rezygnacja z podświetlenia budynków oraz iluminacji okolicznościowych, a także działania o charakterze informacyjno-edukacyjnym prowadzone m. in. na stronie intranetowej." - wyjaśniają przedstawiciele Kancelarii.

Kancelarie Sejmu i Senatu w oświadczeniach przesłanych Interii również wskazały, że nie należą do grupy wskazanej przez premiera do obowiązkowego oszczędzania energii już od 1 października, bowiem nie jest jednostką rządową ani samorządową. Obowiązek ten obejmie ich od 1 grudnia.

"Kancelarii Sejmu dotyczą (...) rozwiązania z ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (...) Kancelaria Sejmu prowadzi przygotowania do realizacji tego wymogu ustawowego." - czytamy. Nie mniej jednak wskazano, że realizowany jest "obszerny program inwestycji proekologicznych, w tym wprowadzania rozwiązań energooszczędnych. Prace te zostały zintensyfikowane w ostatnim okresie, z uwagi na sytuację na rynku energetycznym w Polsce." Wspomniano tu o montażu paneli fotowoltaicznych, wymianie żarówek na energooszczędne i czujników ruchu w Domu Poselskim. W ramach oszczędności wyłączono połowę oświetlenia zewnętrznego.

"Wymiana opraw i źródeł światła pozwoli zmniejszyć zużycie energii elektrycznej do poziomu około 17 proc. dotychczasowego zużycia." - szacuje Kancelaria Sejmu.

Również Kancelaria Senatu wymienia źródła oświetlenia i urządzenia na bardziej energooszczędne. Nie wiemy jednak o szacowanej skali oszczędności.

Paulina Błaziak

Zobacz również: