Projekt ustawy o elektrośmieciach
Sejm skierował w tym tygodniu do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa rządowy projekt ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Celem projektu jest m.in. zwiększenie odzysku tzw. elektrośmieci oraz ograniczenie szarej strefy w tym obszarze.
Oddanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ma być łatwiejsze. Regulacja pozwoli na lepsze odzyskiwanie odpadów i zmniejszenie szarej strefy. Odpowiednią ustawę przygotowało ministerstwo środowiska, a pracują nad nią posłowie.
Wiceminister środowiska, Janusz Ostapiuk wyjaśnia, że ustawa ułatwi oddawanie zużytych urządzeń. Sklepy o powierzchni co najmniej 400 metrów kwadratowych będą zobowiązane do nieodpłatnego przyjmowania zużytego sprzętu, którego żaden z wymiarów nie przekracza 25 centymetrów. Klient nie będzie musiał przy tej okazji zakupić nowego urządzenia.
W praktyce oznacza to, że do sklepu będzie można oddać małe sprzęty, na przykład suszarkę, czy elektryczną szczoteczkę do zębów. Sprzedawca, który dostarczy klientowi nową lodówkę czy telewizor, będzie musiał też nieodpłatnie odebrać stary.
Resort środowiska chce również ukrócić amatorski demontaż elektronicznych urządzeń. Podmioty inne, niż zakłady przetwarzania, punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w gminie i odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, nie będą mogły zbierać niekompletnego sprzętu oraz części. Zmiany mają zapobiec nielegalnemu demontażowi, który bywa szkodliwy dla środowiska. Ustawą zajmie się Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
Z raportu Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska za 2013 rok wynika, że wówczas sprzedano w Polsce ponad 486 tysięcy ton sprzętu elektronicznego. W tym samym czasie zebrano ponad 171 tysięcy ton urządzeń. W przeliczeniu na mieszkańca daje to około 4,25 kilograma.
Celem projektowanej ustawy jest wdrożenie do polskiego prawa przepisów unijnej dyrektywy ws. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Zgodnie z nowymi przepisami do końca 2015 r. przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych będzie zobowiązany do osiągania dotychczasowego minimalnego poziomu zbierania zużytego sprzętu, pochodzącego z tych gospodarstw, w wysokości odpowiadającej co najmniej 35 proc. masy wprowadzonego do obrotu sprzętu w poprzednim roku kalendarzowym.
W kolejnych latach ten współczynnik będzie rósł. Od 1 stycznia 2016 r. do końca 2020 r. wprowadzający będzie musiał zbierać nie mniej niż 40 proc. masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w trzech poprzednich latach, a w przypadku sprzętu oświetleniowego - nie mniej niż 50 proc. Od początku stycznia 2021 r. współczynnik wyniesie 65 proc.
Zgodnie z rządową propozycją tylko trzy podmioty (zakłady przetwarzania, punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w gminie oraz odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości) będą mogły zbierać niekompletne elektroodpady oraz ich części.
Takie rozwiązanie ma minimalizować nielegalny demontaż zużytego sprzętu w celu sprzedaży pewnych jego elementów np. do punktów skupu złomu i uzyskiwania z tego procederu korzyści finansowych. Strona rządowa podkreśla też, że taki "chałupniczy" demontaż, z powodu toksycznych substancji znajdujących się w elektrośmieciach jest niebezpieczny dla ludzi i środowiska.
Jak tłumaczył wcześniej PAP Ostapiuk, przez punkty złomu może przechodzić nawet 30 proc. elektrośmieci.
Nowe prawo będzie pozwalało sprawdzać organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzących zakłady przetwarzania, czy przestrzegają oni norm środowiskowych dotyczących gospodarowania zużytym elektrosprzętem.
Projekt ustawy ma ponadto ograniczyć nielegalny transport odpadów deklarowanych jako sprawny sprzęt. Przewożący taki sprzęt będzie musiał posiadać dokumenty poświadczające, że jest to transport produktów, a nie odpadów. Jednocześnie wskazano sytuacje, w jakich transportujący nie musi mieć wszystkich dokumentów, np. przy przewożeniu używanego sprzętu do naprawy na podstawie gwarancji.
Sprzedawcy detaliczni i hurtowi, którzy dostarczą klientowi nowy sprzęt, np. lodówkę, będą musieli od niego nieodpłatnie odebrać stary sprzęt.
Projekt ustawy przewiduje, że od początku 2016 r., tj. od momentu powstania bazy danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami, krajowy rejestr przedsiębiorców działających w branży sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie prowadzony przez marszałka województwa w systemie teleinformatycznym.
Nowe rozwiązania, bez niektórych przepisów, mają zacząć obowiązywać od 1 czerwca br.
