Rolnictwo: Trudniej o unijne renty

Wiele wskazuje na to, że dzisiaj rząd przyjmie rozporządzenie zmieniające zasady uzyskiwania rent strukturalnych. Dotyczy ono tylko świadczeń objętych planem rozwoju obszarów wiejskich. Wprowadza możliwość odmowy przyznania takiej renty w przypadku osiągnięcia zakładanej w Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich liczby beneficjentów. Rozporządzenie nie określa jednak ostatecznego terminu składania wniosków o przyznanie renty strukturalnej.

Minimalna powierzchnia gospodarstwa uprawniająca do renty wyniesie 3 ha

Mniej pieniędzy

Polski rząd w czasie negocjacji Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich zgodził się na przyjęcie limitu zaproponowanego przez UE. W Planie przyjęto bowiem, że w latach 2004 - 2006 renty strukturalne ma otrzymać 52,4 tys. rolników. Z danych przekazanych przez Agencję Modernizacji i Rozwoju Rolnictwa wynika, że od 1 sierpnia 2004 r. przyjęto i rozpatrzono ponad 51 tys. wnioski. Ponieważ do agencji wpływa miesięcznie 1650 wniosków, więc wynegocjowany limit zostanie wkrótce wyczerpany.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uważa, że wprowadzenie ograniczeń jest konieczne. Może bowiem zabraknąć pieniędzy na wypłaty nowych świadczeń w latach 2007-2013. Z wyliczeń wynika, że kwota limitu na lata 2004-2006 zostanie w całości wykorzystana w czwartym kwartale 2007 roku. W praktyce oznacza to, że brakująca kwota na wypłaty (1,661 mln euro) zostanie wyasygnowana z budżetu programu na lata 2007 - 2013. Pozostała kwota, wynosząca 555,6 mln euro, wystarczy na sfinansowanie rent dla około 24 tys.

Niższe renty od 2007 roku

Brak pieniędzy na wypłaty spowodował, że resort rolnictwa chce zmienić zasady wypłat tych świadczeń. Obecnie prawo do renty strukturalnej ma rolnik, który ukończył 55 lat, ale nie osiągnął wieku emerytalnego i nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty. O takie świadczenie może wystąpić jednak nie później niż na 6 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Będzie ono wypłacane przez 10 lat.

- Od 2007 roku rolnicy będą otrzymywać renty strukturalne tylko do 65. roku życia - zapowiedział Andrzej Lepper, wicepremier i minister rolnictwa. - Po osiągnięciu tego wieku rolnik nabędzie prawo do emerytury z KRUS.

Obecnie obowiązkiem rolnika ubiegającego się o takie świadczenie jest przekazanie gospodarstwa o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha oraz całkowite zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. Zdaniem wiceministra rolnictwa Jan Krzysztofa Ardanowskiego podwyższona zostanie do 3 ha minimalna powierzchnia gospodarstwa, którą będzie trzeba przekazać w zamian za rentę strukturalną. Zasada ta nie będzie dotyczyć czterech województw: śląskiego, podkarpackiego, małopolskiego i świętokrzyskiego. Tam zostanie utrzymana norma 1 hektara.

Koniec dzierżawy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik ubiegający się o rentę strukturalną musi przekazać grunty wchodzące w skład gospodarstwa innemu rolnikowi. Ma także prawo przekazać je następcy. Przeniesienie własności musi nastąpić w formie aktu notarialnego lub wpisu do ewidencji gruntów i budynków. Nie musi ich jednak sprzedawać, lecz na przykład wydzierżawić, na przykład sąsiadowi na co najmniej 10 lat. Od przyszłego roku nie będzie już można przekazać gospodarstwa na podstawie umowy dzierżawy.

Obniżona zostanie także wysokość samego świadczenia. Obecnie maksymalna wysokość renty strukturalnej nie może wynosić więcej niż 440 proc. kwoty najniższej emerytury (czyli 2600 zł miesięcznie).

Już od stycznia przyszłego roku nowe świadczenie unijne będzie wynosić 150 proc. podstawy najniższej emerytury rolniczej i może być zwiększone o kolejne 150 proc. jako dodatek na współmałżonka. Renta będzie zatem wynosiła około 900 zł dla jednej osoby.

OPINIA

Władysław Serafin
prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych

Obecnie obowiązujące zasady przyznawania rent strukturalnych są niesprawiedliwe. Pełnią one bowiem rolę świadczeń socjalnych. Nie poprawiają struktury agrarnej na wsi. Ponieważ na lata 2007 - 2013 będzie mniej środków, dlatego trzeba wprowadzić takie zasady, aby jak najwięcej rolników, pragnących przekazać swoim sąsiadom lub rodzinie gospodarstwa, mogło z nich skorzystać. Po zmianach renty strukturalne faktycznie przyczynią się do powiększania już istniejących gospodarstw, tak aby były one silne ekonomicznie i mogły konkurować z gospodarstwami z krajów starej UE.

Bożena Wiktorowska