Specjalna rola USA. Europa w centrum zdarzeń
Wojna w Ukrainie zmieniła globalne przepływy broni na świecie. Rosja przestała być znaczącym eksporterem, pozycję światowego lidera w produkcji i eksporcie umocniły USA, a Afryka - która jeszcze kilka lat temu była pewnym klientem firm zbrojeniowych, zmniejszyła import broni. Globalne szlaki handlu bronią zmieniły się - zwraca uwagę SIPRI - Sztokholmski Instytut Badań nad Pokojem.
Europejski import broni prawie się podwoił, eksport z USA i Francji rośnie, a eksport z Rosji gwałtownie spada - takie są najważniejsze wnioski z ostatniej publikacji SIPRI, dotyczącej globalnego przepływu broni.
Sztokholmski Instytut Badań nad Pokojem porównał dane dot. handlu bronią z okresów 2014-2018 z informacjami z lat 2019-2023. Zmiany są fundamentalne i nie ma wątpliwości, że powodem jest agresywna polityka Rosji, a szczególnie pełnoskalowa agresja na Ukrainę rozpoczęta w lutym 2022 roku. Pozycję lidera na zbrojeniowym rynku umacniają Stany Zjednoczone.
"Stany Zjednoczone zwiększyły swoją rolę globalnego dostawcy broni eksportując więcej broni do większej liczby krajów niż kiedykolwiek w przeszłości" - twierdzi Mathew George z SIPRI. "Dzieje się to w czasie, gdy wschodzące potęgi kwestionują dominację gospodarczą i geopolityczną Stanów Zjednoczonych" - zwrócił uwagę Mathew George w komentarzu do danych prezentowanych w publikacji SIPRI.
W omawianym okresie (porównanie lat 2014-2018 do 2019-2023) udział USA w światowym eksporcie broni wzrósł z 34 do 42 proc. USA były dostawcą uzbrojenia do przeszło 100 państw, co pokazuje pozycję amerykańskich producentów globalnej sieci dostaw uzbrojenia.
USA i państwa Europy Zachodniej łącznie odpowiadały za 72 proc. całego eksportu broni w latach 2019-2023 w porównaniu z 62 proc. w latach 2014-18 - informuje SIPRI, zwracając jednocześnie uwagę na słabnącą pozycje Rosji w międzynarodowym handlu bronią.
Porównanie okresów 2014-2018 i 2019-2023 pokazuje skalę spadku rosyjskiego eksportu broni. Wg SIPRI, spadek sięgnął 53 proc. Choć w 2019 r. Rosja wyeksportowała główną broń do 31 państw, w 2023 r. wyeksportowała ją jedynie do 12 krajów. Najwięcej do państw Azji i Oceanii (szczególnie do Indii i Chin).
Ukraina stała się największym europejskim importerem broni w latach 2019-2023 i czwartym co do wielkości na świecie po tym, jak od lutego 2022 r. co najmniej 30 państw dostarczyło Ukrainie uzbrojenie w ramach pomocy wojskowej - twierdzi SIPRI w swoim raporcie.
Ponad połowę tej broni dostarczyły USA (przez państwa europejskie). Poza USA największymi dostawcami były Niemcy i Francja - wylicza SIPRI.
Sztokholmski Instytut Badań nad Pokojem wylicza, że w czasie gdy Europa podwoiła import broni, Afryka zmniejszyła go o połowę.
Na takie statystyki wpłynęły mniejsze zakupy uzbrojenia przede wszystkim przez Algierię i Maroko. SIPRI podkreśla, że mimo spadków Rosja wciąż pozostaje ważnym dostawcą uzbrojenia do krajów Afryki (po niej są USA i Chiny).
***
