Tak oszukują nas producenci oliwy z oliwek. Kontrole ujawniły skalę nadużyć

Inspektorzy podczas kontroli sprawdzili sposób składowania oliwy, pobrali próbki do badań laboratoryjnych i zweryfikowali jej oznakowanie. Jak poinformowała IJHARS kontrole zostały przeprowadzone na różnych etapach - w sklepach, w podmiotach sprowadzających produkt z innych krajów, w magazynach składujących, aż po sprzedaż hurtową. 

Oliwę z oliwek skontrolowano w sumie w 56 podmiotach - w 38 z nich (a więc w 67,9 proc. skontrolowanych) stwierdzono nieprawidłowości. Niezgodności były różne - od cech organoleptycznych i fizykochemicznych, aż po nieodpowiednie znakowanie. Co ważne, nieprawidłowości wykryto również w partiach oliwy z najwyższej kategorii.

Wykryto m.in. wady organoleptyczne, które są niedopuszczalne w przypadku najwyższej kategorii oliwy z oliwek i świadczą o niższej kategorii oliwy. W wybranych partiach oliwy wykryto także brak aromatu owoców. 

Poza tym stwierdzono głównie przekroczenia poziomów parametrów określonych w przepisach, np. zawyżoną zawartość stigmastadienów (związków powstających pod wpływem temperatury) oraz estrów etylowych kwasów tłuszczowych. 

W zakresie znakowania stwierdzono szereg błędów, wśród nich: 

• Podanie nazwy "oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia" oraz użycie opisu dla tej kategorii, podczas gdy produkt był oliwą niższej kategorii, czyli "oliwą z oliwek z pierwszego tłoczenia" lub "oliwą lampante", która nie powinna być spożywana bez uprzedniej rafinacji.

• Brak podania informacji o miejscu pochodzenia oliwy oraz jej kategorii, a także zamieszczanie kluczowych informacji przy użyciu zbyt małej czcionki.

• Zastosowanie niewłaściwej, niezgodnej z przepisami nazwy, np. zamiast "oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia" podano "Ekologiczna oliwa z oliwek (...) Extra Virgin" lub "oliwa z oliwek extra virgin tłoczona na zimno".

• Brak zamieszczenia informacji o warunkach przechowywania oliwy lub podanie tych informacji za pomocą komunikatów niezgodnych z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. 

W jednym ze sklepów inspektorzy stwierdzili, że sposób przechowywania oliwy miał miejsce w niewłaściwych warunkach - na najwyższej półce regału z narażeniem na bezpośrednie działanie światła. 

Za nieprawidłowości producenci zostali ukarani. Jak poinformowała IJHARS, inspektorzy wydali 10 decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne. Co więcej, 8 decyzji dotyczyło zakazu wprowadzenia do obrotu towarów niespełniających wymagań jakości handlowej oraz 4 decyzje nakazujące wycofanie z obrotu.

Kontrolerzy nałożyli 2 mandaty karne oraz wydali 13 zaleceń pokontrolnych. W trzech przypadkach ze względu na niską szkodliwość czynu zdecydowano się na odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej. 

Jednak jak podała inspekcja, "z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie". 

Kupując oliwę z oliwek warto zwrócić uwagę na kategorię oliwy. Oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia - czyli "najwyższa kategoria oliwy z oliwek - uzyskana jest bezpośrednio z oliwek i wyłącznie za pomocą środków mechanicznych. 

Tylko na etykietach: "oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia" i "oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia" mogą pojawić się oznaczenia:  

• "pierwsze tłoczenie na zimno" - tylko odnośnie oliw otrzymanych przy temperaturze poniżej 27 stopni Celsjusza z pierwszego mechanicznego tłoczenia przecieru z oliwek za pomocą tradycyjnego systemu wytłaczania z wykorzystaniem tłoków hydraulicznych;  
• "uzyskiwanie na zimno" - tylko odnośnie oliw otrzymanych przy temperaturze poniżej 27 stopni Celsjusza, za pomocą przesączania lub wirowania przecieru z oliwek.