Ukryte opłaty półkowe pod rządową lupą

Jego zdaniem w trudnej sytuacji są małe zakłady, które nie są dostatecznie mocnym partnerem wobec handlu. Minister ocenił, że na przeszkodzie konsolidacji stoją często ambicje personalne prezesów firm.

Podstawową sprawą dla dobrego funkcjonowania branży przetwórczej jest uporządkowanie tzw. łańcucha żywnościowego, czyli relacji między producentami rolnymi, przemysłem przetwórczym a handlem. Chodzi o to, by ustalić, w którym "ogniwie" powstają największe zyski - powiedział minister. Zaznaczył, że nie jest to tylko polski problem; sprawą tą zajęły się też np. Francja, Niemcy, Dania czy Holandia.

Sawicki podkreślił, że resort nie zamierza kontrolować cen i marż, ale przyjrzeć się różnym ukrytym tzw. opłatom półkowym. Są to koszty, jakie ponosi dostawca w związku z różnymi usługami świadczonymi przez sieci handlowe.

- Nic mi do marż i cen, to jest sprawa handlu, jest wolny rynek. Ale nie pozwolę na to, aby przedsiębiorcy dali się wciągać w płacenie za różnego rodzaju usługi, które jak pokazują badania i informacje, nie zawsze są świadczone. Jeśli nie ma usługi, nie może być za nią pobierana opłata - mówił szef resortu rolnictwa. Przekonywał też, że nie będzie dobrej żywności, jeżeli przedsiębiorstwa przetwórcze nie będą dbały o producentów rolnych, którzy dostarczają surowiec.

Minister powiedział, że premier Donald Tusk do tej pory nie podjął decyzji o powołaniu zespołu monitorującego powiązania handlowe w tzw. łańcuchu żywnościowym. O tym, że taki zespół powstanie, minister informował już we wrześniu. W skład zespołu mieliby wejść wiceministrowie z resortów: gospodarki, finansów, skarbu, rolnictwa oraz wiceprezes UOKiK. Zespół ten miałby też wypracować projekt tzw. kodeksu dobrych praktyk między przetwórstwem a handlem.

Jak zaznaczył Sawicki, polska żywność jest ceniona w UE. Eksport żywności nie zmniejszył się, mimo że w wielu krajach unijnych jest kryzys. Dodał, że jest także możliwość wywozu naszych produktów do krajów pozaunijnych, ale pod warunkiem, że będą to duże partie. Resort rolnictwa prowadzi w tej sprawie rozmowy z Chinami, Japonią, Singapurem. Sawicki poinformował, że w najbliższych dniach wybiera się do Wietnamu, gdzie będzie rozmawiał o nawiązaniu kontaktów handlowych.

Według Sawickiego, w promocji polskiej żywności mają pomóc tworzone od października tego roku fundusze promocji. Są w nich gromadzone pieniądze ze sprzedaży takich produktów jak mięso, mleko ryby czy owoce i warzywa. Tylko w pierwszym miesiącu działalności zebrano w tych funduszach 11 mln zł - mówił Sawicki. Dodał, że według szacunków, może znaleźć się na nich nawet 100 mln zł.

Według głównego ekonomisty Banku Gospodarki Żywnościowej Dariusza Wineka, W Polsce nie należy mówić o kryzysie, a o spowolnieniu gospodarczym. Branża spożywcza z tą sytuacją radzi sobie dobrze, o czym świadczą dobre wyniki sprzedaży. Poinformował, że rentowność branży spożywczej pierwszym półroczu tego roku nie obniżyła się w stosunku do pierwszego półrocza 2008 i jest na poziomie 5-6 proc.

Prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji Renata Juszkiewicz, mówiąc o relacjach handel-przetwórstwo powiedziała, że według badań Instytutu Ekonomiki Rynku, wysokie ceny żywności nie są spowodowane marżami handlowymi, a wynikają ze zbyt długiego łańcucha pośredników dostarczających żywność do handlu. Jej zdaniem, dostawcy żywności powinni rozmawiać z handlem na temat cen i wypracować taki kompromis, który uwzględniałby interesy obu stron i konsumentów.