W gminie jak w komunie
Tylko w sierpniu bieżącego roku Prezes UOKiK wydała dziewięć decyzji stwierdzających stosowanie praktyk ograniczających konkurencję przez gminy i spółki komunalne. Jedna z nich dotyczy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego z Łodzi. Na przedsiębiorcę nałożono karę w wysokości ponad 290 tys. zł.
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne jest spółką powołaną przez Miasto Łódź w celu świadczenia usług z zakresu komunikacji miejskiej. Spółka zarządza 1 257 przystankami należącymi do miasta na 1 271 zlokalizowanych na terenie Łodzi. Tym samym MPK posiada na tym rynku pozycję dominującą. Każdy przedsiębiorca, który chce korzystać z przystanków zarządzanych przez spółkę musi podpisać z nią umowę. Jednym z warunków jest zobowiązanie do ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem przystanków.
Postępowanie antymonopolowe w tej sprawie zostało wszczęte w październiku 2008 roku. W jego trakcie Prezes UOKiK sprawdzała, czy MPK z Łodzi nie nadużywa pozycji dominującej na lokalnym rynku zarządzania przystankami autobusowymi. Wątpliwości Urzędu wzbudziły opłaty jakie pobiera spółka od przewoźników korzystających z przystanków.
Z przepisów prawa wynika generalny zakaz pobierania opłat za korzystanie z przystanków autobusowych. Jedynym wyjątkiem jest zobowiązanie przewoźników do uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z przystanków oraz do ponoszenia kosztów zamieszczenia informacji o obowiązujących rozkładach jazdy lub o ich zmianach. MPK dodatkowo obciążało przedsiębiorców opłatami związanymi z utrzymaniem przystanków takimi jak: koszty zakupu, konserwacji i napraw elementów wyposażenia. Pobieranie takich opłat jest niezgodne z prawem.
W związku z tym Prezes UOKiK uznała, że MPK nadużyło swojej pozycji dominującej narzucając przewoźnikom nieuczciwe opłaty za korzystanie z przystanków i nakazała zmianę praktyki. Na przedsiębiorcę zostałą nałożona sankcja finansowa w wysokości ponad 290 tys. zł.
Decyzja nie jest ostateczna. Przedsiębiorcy przysługuje prawo odwołania się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Od wielu lat UOKiK szczególnie przygląda się działalności gmin i spółek komunalnych. Tylko w 2008 roku Prezes Urzędu wydała 41 decyzji stwierdzając nadużywanie pozycji dominującej przez tych przedsiębiorców. Zwiększenie konkurencji na rynkach lokalnych jest jednym z priorytetów Polityki Konkurencji na lata 2008-2010 realizowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jednym ze środków prowadzących do tego celu jest zwiększanie świadomości prawnej przedsiębiorców działających na tych rynkach. Chcąc przybliżyć zasady obowiązującego prawa antymonopolowego oraz problematykę typowych zachowań gmin, sprzecznych z regułami wolnej konkurencji - UOKiK w lipcu i sierpniu zorganizował bezpłatne szkolenia "Konkurencja na rynkach lokalnych". Przedsięwzięcie skierowane było do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz przedstawicieli organów wykonawczych przedsiębiorstw komunalnych świadczących usługi użyteczności publicznej.
Jednodniowe wykłady odbyły się w dziesięciu miastach. W ich trakcie omawiane były m.in. podstawowe pojęcia z zakresu prawa antymonopolowego, praktyki ograniczające konkurencję polegające na nadużywaniu pozycji dominującej oraz zawieraniu niedozwolonych porozumień, a także przykładowe orzecznictwo Prezesa UOKiK ze szczególnym uwzględnieniem rynku lokalnego i usług komunalnych.
