W marcu deflacja wyniosła 1,5 proc.

Ekonomiści ankietowani przez PAP szacowali, że ceny towarów i usług spadły w marcu o 1,4 proc. rok do roku, zaś w ujęciu miesięcznym wzrosły o 0,3 proc.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2015 r., w stosunku do poprzedniego miesiąca, wzrosły o 0,2 proc. (po spadkach notowanych od listopada 2014 r.). W poszczególnych grupach towarów i usług konsumpcyjnych odnotowano zróżnicowaną dynamikę cen. Największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały w tym okresie wyższe ceny w zakresie transportu (o 1,9 proc.), a także odzieży i obuwia (o 0,8 proc.), które podwyższyły wskaźnik odpowiednio o 0,16 p. proc. i 0,04 p. proc. Niższe ceny żywności i napojów bezalkoholowych (o 0,1 proc.) oraz towarów i usług związanych z rekreacją i kulturą (o 0,2 proc.) obniżyły ten wskaźnik o 0,02 p. proc. i 0,01 p. proc.

Ceny żywności obniżyły się w marcu 2015 r. w porównaniu z poprzednim miesiącem o 0,1 proc. (wobec utrzymania się na niezmienionym poziomie przed miesiącem). Najbardziej potaniała mąka (o 1,2 proc.), oleje i tłuszcze (o 0,9 proc.) oraz warzywa (o 0,8 proc.).

Konsumenci mniej niż w lutym br. płacili także za mleko (o 0,3 proc.), mięso wołowe (o 0,2 proc.), wędliny, pieczywo oraz sery i twarogi (po 0,1 proc.). Ceny mięsa wieprzowego, ryb i owoców morza, jaj oraz ryżu pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu. Droższy niż w lutym br. był natomiast cukier (o 2,3 proc.).

W marcu br. więcej należało zapłacić także za owoce (o 1,5 proc.), mięso cielęce (o 0,5 proc.), makarony i produkty makaronowe (o 0,3 proc.), mięso drobiowe oraz artykuły w grupie "jogurty, śmietana, napoje i desery mleczne" (po 0,1 proc.). W marcu br. ceny napojów bezalkoholowych utrzymały się przeciętnie na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu. Więcej niż w lutym br. płacono za kawę (o 0,6 proc.), herbatę oraz kakao i czekoladę w proszku (po 0,1 proc.). Obniżyły się ceny soków owocowych i warzywnych (o 0,6 proc.), a także wód mineralnych lub źródlanych (o 0,5 proc.). Za wyroby tytoniowe należało zapłacić o 0,7 proc. więcej, a za napoje alkoholowe o 0,1 proc. mniej niż w poprzednim miesiącu.

Koniec wyprzedaży kolekcji jesienno - zimowej, a także wprowadzenie na rynek nowej kolekcji wiosenno - letniej spowodowało, iż w marcu br. ceny odzieży, a także obuwia ukształtowały się na poziomie odpowiednio o 1,0 proc. i 0,6 proc. wyższym niż w lutym br.

Ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem utrzymały się na poziomie notowanym w lutym br. Na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem pozostały opłaty za użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Zanotowano wzrost opłat za usługi kanalizacyjne (o 0,6 proc.), zaopatrywanie w wodę (o 0,3 proc.) i wywóz śmieci (o 0,1 proc.).

Podniesiono opłaty za najem mieszkania (o 0,2 proc.). Ceny nośników energii były niższe niż w lutym br. (przeciętnie o 0,1 proc., w tym opału - o 0,4 proc., gazu - o 0,3 proc., przy utrzymujących się na poziomie obserwowanym w poprzednim miesiącu cenach energii elektrycznej oraz wzroście opłat za energię cieplną - o 0,1 proc.).

W marcu br. ceny towarów i usług w zakresie wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego pozostały na poziomie obserwowanym przed miesiącem. Więcej niż w lutym br. płacono za meble, artykuły dekoracyjne, sprzęt oświetleniowy oraz usługi związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego (po 0,2 proc.). Wzrosły ceny urządzeń gospodarstwa domowego, artykułów włókienniczych, a także sprzętu i narzędzi do domu i ogrodu (po 0,1 proc.). Potaniały natomiast środki czyszczące i konserwujące (o 0,3 proc.).

W marcu br. wzrosły opłaty związane ze zdrowiem (o 0,1 proc.). Więcej należało zapłacić za usługi lekarskie (o 0,3 proc.), stomatologiczne (o 0,2 proc.) oraz szpitalne (o 0,1 proc.). Wyroby farmaceutyczne utrzymały się na poziomie obserwowanym w lutym br. Obniżono ceny usług sanatoryjnych (o 1,7 proc.), a także urządzeń i sprzętu terapeutycznego (o 0,1 proc.).

Po obserwowanych od września 2014 r. spadkach, w marcu br. wzrosły ceny w zakresie transportu (o 1,9 proc.), głównie w wyniku podwyżek cen paliw do prywatnych środków transportu (przeciętnie o 3,7 proc., w tym oleju napędowego - o 4,7 proc., benzyny - o 4,6 proc., przy spadku cen gazu ciekłego - o 4,4 proc.). Mniej niż w poprzednim miesiącu płacono natomiast za samochody osobowe (o 1,1 proc.) i usługi transportowe (o 0,3 proc.).

Opłaty związane z łącznością podwyższono w marcu br. o 0,2 proc.. Odnotowano wzrost cen usług telekomunikacyjnych (o 0,3 proc.). Sprzęt telekomunikacyjny potaniał o 1,8 proc..

Ceny towarów i usług związanych z rekreacją i kulturą w marcu br. obniżyły się przeciętnie o 0,2 proc.. Nowe cenniki wprowadzane przez operatorów telewizji kablowych i satelitarnych wpłynęły na spadek cen usług związanych z kulturą (o 1,4 proc.).

Mniej niż w lutym br. konsumenci płacili za artykuły ogrodnicze dla domu i ogrodu przydomowego (o 0,4 proc.) oraz sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 0,1 proc.). Wzrosły natomiast ceny gazet i czasopism (o 2,6 proc.). Więcej niż w poprzednim miesiącu płacono także za usługi związane z rekreacją i sportem (o 0,4 proc.) oraz artykuły piśmienne, malarskie, kreślarskie (o 0,3 proc.). Podwyższono ceny w zakresie turystyki zorganizowanej (przeciętnie o 0,1 proc., w tym za granicą - o 0,7 proc., przy spadku cen turystyki zorganizowanej w kraju - o 0,7 proc.).

W marcu br. opłaty dotyczące edukacji pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu.

Ceny w restauracjach i hotelach były wyższe niż w lutym br. o 0,2 proc..

Spośród innych towarów i usług, w marcu br. mniej niż w poprzednim miesiącu płacono za usługi finansowe świadczone przez banki i inne instytucje (o 7,3 proc.) oraz artykuły papierniczo-higieniczne i pozostałe (o 0,4 proc.). Ceny w zakresie ubezpieczeń utrzymały się przeciętnie na poziomie notowanym w lutym br. Wzrosły natomiast ceny środków kosmetycznych i higienicznych (o 0,2 proc.), usług fryzjerskich, kosmetycznych i pielęgnacyjnych oraz opieki społecznej (po 0,1 proc.).

Poniżej poszczególne składniki wskaźnika inflacji za luty i marzec:

Po siedmiu miesiącach pogłębiającej się deflacji, dynamika spadku wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych zmniejszyła się. Ceny w marcu były niższe niż przed rokiem o 1,5 proc., a nie o 1,6 proc. w lutym, jak wynikało to z ich porównania z poziomem z lutego 2014 r. Dla konsumentów nie jest to może informacja zbyt radosna, ale z pewnością nieco uspokoi Radę Polityki Pieniężnej, dla której coraz większym zmartwieniem jest umacniający się złoty.

Inflacja nieprzerwanie maleje już od prawie trzech lat. Już dawno więc zapomnieliśmy o czasach, w których ceny rosły w tempie 4 proc. rocznie. Od lipca ubiegłego roku obserwujemy wręcz spadek wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, czyli statystycznej miary inflacji. Początkowo zniżki były niewielkie, wręcz trudno dostrzegalne w praktyce.

W grudniu 2014 r. spadły jednak już o 1 proc., a w lutym 2015 r. były niższe o 1,6 proc. niż rok wcześniej. Ekonomistów zaskoczyła nie tylko skala deflacji, ale także czas jej trwania. Co prawda jest to obecnie zjawisko dość powszechne na świecie, ale w naszych warunkach to absolutny ewenement. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego za marzec pokazują, że prawdopodobnie największe jego nasilenie mamy już za sobą i powinniśmy spodziewać się powolnego powrotu do inflacyjnej normy, choć do4 proc. wzrostów cen z pewnością nie tęsknimy.I nieprędko je zobaczymy. Spadkowa tendencja, choć coraz słabsza, potrwa być może nawet do końca roku. Wiele zależeć będzie od sytuacji na rynkach surowcowych. W dół idą nie tylko notowania ropy naftowej, ale także wielu produktów rolnych. Wcześniej prawdopodobnie zobaczymy jeszcze sezonową zniżkę cen żywności.

W marcu ceny spadły o 1,5 proc., choć analitycy spodziewali się zniżki o 1,3 proc. Najmocniej, bo o 14,8 proc. w dół poszły ceny paliwa. O 5,3 proc. potaniało obuwie i odzież, a za żywność płaciliśmy w marcu średnio o 3,8 proc. mniej niż przed rokiem. Minimalnie w górę poszły koszty związane z mieszkaniem, wydatki na zdrowie wzrosły o 1,1 proc., o 1,2 proc. zdrożały edukacja i usługi związane z rekreacją i kulturą. Aż o 2,1 proc. wzrosły ceny klasyfikowane przez GUS jako łączność.

Obradująca 15 marca Rada Polityki Pieniężnej oczywiście stóp procentowych nie zmieniła. Pozostają one nadal na rekordowo niskim poziomie i według prognoz większości ekonomistów, raczej nie ulegną zmianie w tym roku. Ich podwyżka mogłaby nastąpić w ostatnich jego miesiącach, pod warunkiem jednoczesnego mocnego przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego i wyraźnego osłabienia deflacji. Jednak dodatkowym czynnikiem, który zaczyna coraz bardziej niepokoić Radę Polityki Pieniężnej i może skłonić ją w skrajnym przypadku nawet do jeszcze jednej obniżki stóp procentowych, jest tendencja do nadmiernego umocnienia się złotego.

Zbyt silna waluta może stanowić przeszkodę we wzroście gospodarczym, hamując eksport, który jest bardzo istotnym czynnikiem napędzającym naszą gospodarkę. Umocnienie się waluty powoduje, że nasze towary są mniej konkurencyjne cenowo dla zagranicznych odbiorców, a zyski eksporterów zmniejszają się.

Kurs euro, w którym rozliczana jest znaczna część polskiego eksportu, obniżył się od końca ubiegłego roku z 4,37 zł do około 4 zł, czyli o ponad 8 proc. To bardzo duża zmiana, spowodowana przede wszystkim działaniami Europejskiego Banku Centralnego, który obniżył stopy procentowe do zera, a w marcu rozpoczął skup obligacji skarbowych państw strefy euro, powodując dodatkową presję na osłabienie wspólnej waluty. Jedną z metod obrony przed nadmiernym umocnieniem złotego mogłaby być właśnie obniżka stóp procentowych przez RPP, zmniejszająca obecną dysproporcję w tym zakresie między naszym krajem a państwami strefy euro. Takie posunięcie byłoby jednak ostatecznością, mogącą mieć także niekorzystne konsekwencje, na przykład w postaci spadku i tak już bardzo niskiego oprocentowania oszczędności, więc Rada z pewnością będzie starała się tego uniknąć, stosując w razie potrzeby innego rodzaju rozwiązania, mające na celu osłabienie złotego.

Łukasz Lefanowicz

Prezes GERDA BROKER

Skala deflacji będzie się w kolejnych miesiącach zmniejszać, a dynamika zmian zależna jest głównie od cen na rynkach surowcowych - ocenili w komunikacie analitycy Ministerstwa Finansów.

- Utrzymująca się już od lipca 2014 r. deflacja cen towarów i usług konsumpcyjnych to efekt umiarkowanej presji płacowej i ujemnej luki produktowej (co przekłada się na niską inflację bazową) oraz wciąż niskich cen energii i żywności. Obecnie przewidujemy, że w kolejnych miesiącach br. skala deflacji (w ujęciu rocznym) będzie nadal zmniejszać się, a szybkość tych zmian będzie w znacznym stopniu zależała od sytuacji na rynkach surowcowych - napisano w komunikacie MF.

- Szacujemy, że inflacja bazowa (tj. wskaźnik CPI po wyłączeniu cen żywności oraz cen energii) w maju wyniosła 0,4-0,5 proc. w skali rocznej (wobec 0,4 proc. przed miesiącem) - dodano.