Waloryzacja renty alkoholowej. Komu przysługuje i jak ją uzyskać?
W Polsce uzależnienie od alkoholu uznawane jest za chorobę, która - jak każda inna - może doprowadzić do trwałej lub czasowej utraty zdrowia oraz zdolności do pracy. W określonych przypadkach osoby uzależnione od alkoholu mogą więc otrzymać tzw. rentę alkoholową. Na czym polega i ile wynosi renta alkoholowa?
Renta alkoholowa to potoczna nazwa świadczenia przyznawana osobom, które utraciły zdolność do pracy z powodu uzależnienia od alkoholu. Jeżeli uzależnienie od alkoholu doprowadziło do trwałego lub długotrwałego pogorszenia stanu zdrowia i uniemożliwia obecnie wykonywanie pracy zawodowej, to wówczas pracownik ma w takiej sytuacji prawo do zwolnienia lekarskiego oraz, jeżeli spełni odpowiednie warunki, do renty wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Osoba cierpiąca na chorobę alkoholową może więc ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy w wymiarze całkowitym lub częściowym.
Aby otrzymać rentę z powodu uzależnienia od alkoholu nie wystarczy samo rozpoznanie choroby alkoholowej. Warunkiem jest to, że alkoholizm doprowadził do innych poważnych problemów zdrowotnych, które uniemożliwiają podjęcie jakiejkolwiek pracy. Schorzenia wymienione w przepisach to m.in. marskość wątroby, choroby sercowo-naczyniowe, zapalenie trzustki itd.
Warunkiem otrzymania renty alkoholowej jest również posiadanie odpowiednich okresów składkowych i nieskładkowych odpowiednich do wieku, w którym stwierdzona została niezdolność do pracy. Ponadto pracownik musi wykazać, że niezdolność do pracy powstała w czasie ww. okresów lub maksymalnie 18 miesięcy po ich zakończeniu.
Pracownik, który pozostaje niezdolny do pracy z powodu alkoholizmu, otrzymuje prawo do wynagrodzenia chorobowego dopiero po upływie 5. dni niezdolności odo pracy. Po corocznej waloryzacji od 1 marca 2025 r. renta alkoholowa wynosi:
- 1 901,71 zł brutto - dla osób całkowicie niezdolnych do pracy,
- 1 426,28 zł brutto - dla osób częściowo niezdolnych do pracy.
Osoba uzależniona od alkoholu, która chce ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, powinna najpierw zgłosić się do lekarza prowadzącego (np. lekarza rodzinnego lub psychiatry), który oceni jej stan zdrowia i przygotuje dokumentację medyczną potwierdzającą niezdolność do pracy.
Następnie pracownik składa do ZUS-u wniosek o rentę: może to zrobić osobiście w placówce ZUS lub elektronicznie przez portal PUE ZUS. Do wniosku o rentę należy także dołączyć wyniki badań oraz zaświadczenia od specjalistów potwierdzające współistniejące schorzenia, np. uszkodzenia wątroby.
Po złożeniu wniosku ZUS kieruje pracownika na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika ZUS, który ustala, czy pracownik ma faktycznie prawo do renty i czy pozostaje częściowo, czy całkowicie niezdolny do pracy.
Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w 2023 r. świadczenie potocznie nazywane rentą alkoholową pobierało ok. 2,7 tys. osób. Średni wiek osób pobierających rentę w 2022 r. wynosił z kolei 51,2. Co więcej, w 2022 r. według Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej na renty alkoholowe przeznaczono aż 53,1 mln zł.
WB
