Więcej swobody w kwestii gospodarki odpadami

Przygotowana przez Ministerstwo Środowiska nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach weszła w życie 1 stycznia 2012 r. Ustawa jest szeroko krytykowane przez samorządowców, którzy mają czas do połowy 2013 r. na wprowadzenie nowych rozwiązań.

Dotychczas to właściciele nieruchomości decydowali, który przedsiębiorca odbierał od nich śmieci. W myśl nowych przepisów wybór takiej spółki należy tylko i wyłącznie do gminy. W drodze przetargu będzie ona wybierać jeden podmiot świadczący usługi na całym jej terenie, a w przypadku większych gmin - na określonym obszarze.

Jak tłumaczyła w środę w Senacie przewodnicząca komisji środowiska Jadwiga Rotnicka (PO), projekt senatorów ma na celu wprowadzenie rozwiązań umożliwiających gminom "racjonalną i elastyczną" politykę w zakresie ustalania opłat za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i gospodarowania tymi odpadami.

Projekt przewiduje - mówiła senator PO - że politykę ustalania opłat za gospodarowanie odpadami będzie mogła ustalać gmina w sposób elastyczny, uwzględniający swoje specyficzne potrzeby.

Senatorowie proponują m.in. zmianę ustawy w taki sposób, aby umożliwić gminom wybór różnych metod ustalania opłat dla poszczególnych części obszaru gmin (np. części wyposażonej w wodociągi - według zużycia wody, natomiast co do pozostałego obszaru - według innej metody).

Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na wybór jednolitej metody na całym obszarze gminy. Uregulowanie takie spotkało się z krytyką ze strony samorządów, które zarzucają, że jest ono mało elastyczne.

Ponadto zgodnie z projektem senackim wyposażenie posesji w pojemniki nie musi być obowiązkiem jej właściciela - jak to jest obecnie - ale może zostać scedowane przez gminę na firmę odbierającą odpady. Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu, ta zmiana będzie dodatkowym bodźcem zachęcającym mieszkańców do selektywnego zbierania odpadów.

Projekt wprowadza ponadto możliwość wyposażania nieruchomości w pojemniki sfinansowane przez gminę z opłat pobranych za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Senacki projekt zakłada, że ustawa wejdzie w życie 14 dni po uchwaleniu, a samorządy będą mieć trzy miesiące na dostosowanie się do jej zapisów.

Inicjatywa przygotowania projektu noweli ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach zrodziła się podczas senackich prac nad uchwaloną w listopadzie przez Sejm ustawą o odpadach. Wprowadza ona unijne unormowania dotyczące gospodarki odpadami, m.in. w zakresie składowania odpadów czy termicznego ich przekształcania.

W czasie prac nad nią senatorowie z komisji środowiska oraz samorządu terytorialnego i administracji państwowej zgłaszali liczne uwagi i propozycje, które dotyczyły głównie art. 206 dotyczącego utrzymania porządku i czystości w gminach.

Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz po zapoznaniu się ze sprawozdaniem komisji ocenił jednak, że zbyt mocno ingerują one w uchwaloną przez Sejm ustawę. Senatorowie przygotowali wobec tego odrębny projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminie, która zawiera proponowane przez nich zmiany.