Wysokie zbiory martwią producentów i rolników

Jak podał Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, buraków było nie tylko dużo, ale były też dobrej jakości.

Dlatego według wyliczeń ekspertów produkcja cukru wyniesie 1 mln 850 tys. ton, czyli aż o blisko 450 tys. ton więcej niż krajowa kwota cukrowa, czyli limit produkcji przyznany Polsce przez Komisję Europejską.

- Podobnie jak w poprzednim sezonie wystąpi problem z zagospodarowaniem cukru pozakwotowego - mówi Piotr Szajner z IERiGŻ. Możliwe jest eksportowanie takiego surowca do krajów spoza UE, KE może też zezwolić na sprzedaż części nadwyżek na rynku unijnym, ale nie ma szans, by tak zagospodarować całą nadwyżkę.

Dlatego cukrownie pewnie zaliczą część produkcji z tego sezonu na poczet przyszłego - 2013-14, ale wtedy będą zmuszone do zmniejszenia ilości odbieranych od rolników buraków, by niższa była też produkcja cukru. Wówczas plantatorzy muszą się liczyć z niższą kontraktacją i mniejszymi wpływami gotówki za sprzedane buraki.

_ _ _ _ _

Cukrownie w Polsce w sezonie 2012/13 mogą wyprodukować 1,85-1,9 mln ton cukru - informował wcześniej w prognozach Krajowy Związek Producentów Buraka Cukrowego (KZPBC).

KZPBC oceniał, że w tym roku tzw. polaryzacja, czyli zawartość cukru w burakach będzie dosyć wysoka i wyniesie 17,5-18 proc. W ubiegłym roku była ona na poziomie trochę ponad 17 proc. Burakami zostało obsiane 196 tys. ha. Zbiory buraków oceniane są na 11,7 mln ton, a plony na ok. 60 ton z hektara.

Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki, w sezonie 2011/2012 produkcja cukru wyniosła 1859 tys. t i była o 27 proc. większa niż w sezonie poprzednim. Powierzchnia uprawy buraków cukrowych wyniosła wtedy ok. 190 tys. ha. Średni plon buraków wyniósł ponad 61 ton z ha, a zbiory wzrosły o ponad 16 proc. do 11,6 mln t.

W ocenie KZPBC, w tym roku plantatorzy mogą dostać za buraki ok. 190 zł za tonę, podczas, gdy w poprzedniej kampanii było to 174 zł za tonę.

Cena buraków zależy od ceny cukru. Gdy średnia cena sprzedaży cukru białego w obecnym roku gospodarczym (czyli od 1 października 2011 do 30 września 2012 r.) przekroczy cenę referencyjną powiększoną o 40 euro (łącznie 444,4 euro/t cukru), to producent cukru zobowiązany jest podzielić się w równym stopniu z plantatorem uzyskaną nadwyżką. Dodatkowe świadczenie finansowe musi zostać wypłacone najpóźniej do 15 listopada 2012 r. - wyjaśnia KZPBC.

Obecnie prognozowaną wysokość tego świadczenia można obliczyć, bazując na szacunkach średniej ceny sprzedawanego cukru w Polsce. Jeżeli przyjmie się, że cukier średnio kosztuje 700 euro za tonę, a jedno euro - to 4,33 zł., to dodatkowo świadczenie wynosi ok. 77 zł/t buraków o zawartości cukru 16 proc., czyli tyle ponad cenę minimalną (114,04 zł) powinni jeszcze otrzymać plantatorzy.

W 2011 r. ceny cukru na rynku krajowym były wysokie, gdyż w handlu detalicznym ich wzrost wyniósł 48 proc., a w zbycie 37-53 proc. Wysokie ceny utrzymały się także w pierwszych miesiącach 2012 r., mimo dużej produkcji w kampanii 2011/2012.

W ocenie ekspertów IERiGŻ, głównym czynnikiem stymulującym wzrost cen jest przede wszystkim dobra koniunktura na rynkach zewnętrznych, której odzwierciedleniem są wysokie ceny światowe. Według KZPBC, drogi cukier w naszym kraju i w UE - to wynik zbyt niskich kwot produkcyjnych, drogiego importu o raz wysokiego eksportu i bardzo niskich zapasów tego surowca.

Zgodnie z przyznanym przez KE limitem Polska może przeznaczyć na rynek krajowy 1,4 mln ton cukru, jego nadwyżka wytworzona ponad ten limit musi być wyeksportowana poza UE lub przeznaczona na cele przemysłowe, np. do produkcji spirytusu. W 2011 r. krajowa konsumpcja cukru wyniosła ok. 1 mln 540 tys. t, co oznaczało konieczność importu tego surowca.

Jak podaje IERiGŻ, zużycie cukru w Polsce spada, w ubiegłym roku konsumpcja była o 2 proc. mniejsza niż rok wcześniej. Systematycznie maleje bezpośrednie spożycie cukru w gospodarstwach domowych (ok. 600 tys. t), które w 2011 r. spadło do bardzo niskiego poziomu ok. 14,16 kg na osobę. Powodem spadku spożycia były zarówno wysokie ceny detaliczne oraz postępujące zmiany modelu konsumpcji -oceniają eksperci.

_ _ _ _

Tańszy cukier na światowych giełdach

W połowie września spadły notowania cukru na światowych giełdach. W ujęciu rocznym spadki wyniosły odpowiednio 30 i 17 proc., a w relacji miesięcznej ceny cukru surowego są niższe o 5 proc., a białego pozostają bez zmian.

Jak poinformowała Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa, w połowie września wygasł kontrakt terminowy w Londynie na październik. Kontrakt opiewa na ok. 20 tys. ton. Całość dostaw przypadła firmie Cargill (światowy koncern, który zajmuje się m.in. handlem cukrem). Kontrakt może świadczyć o braku wyraźnego popytu - uważają eksperci.