Unijna dyrektywa "plastikowa" nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek zapewnienia selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 77 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. W realizacji tych poziomów selektywnej zbiórki ma pomóc utworzenie systemu kaucyjnego. Zgodnie z planem resortu klimatu projekt ustawy wdrażający system kaucyjny ma zostać przyjęty przez rząd w pierwszym kwartale 2022 roku.
Jak wynika z założeń do projektu ustawy, puste butelki z tworzyw sztucznych będzie można oddać w każdym sklepie powyżej 100 m2. Tam też klient odbierze kaucję. Co ważne, kaucja będzie wydawana bez konieczności okazania paragonu. Sklepy poniżej 100 m2 będą mogły odbierać butelki i wydawać kaucję, jednak na zasadzie dobrowolności. Wszystkie jednostki handlowe będą natomiast zobowiązane do pobierania kaucji.
Na razie nie wiadomo, ile wyniesie kaucja i czy jej stawki zostaną zróżnicowane ze względu na wielkość opakowania. Doświadczenia innych krajów, które prowadziły system kaucyjny, pokazują, że wysokość kaucji musi być na tyle wysoka, żeby mobilizować konsumentów do oddawania opakowań, a jednocześnie na tyle niska, żeby nie stanowić bariery zakupu produktu.
W przypadku, gdy konsument nie zwróci jednorazowej butelki z tworzywa sztucznego, kaucja przepadnie, a naliczona przy zakupie kwota zasili system. Sam system kaucyjny tworzyć będą podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Nad całością ma czuwać jeden podmiot reprezentujący producentów. Wybiorą go wprowadzający opakowania na rynek. Zezwolenie na funkcjonowanie systemu kaucyjnego wyda w drodze decyzji minister właściwy ds. klimatu. Każdego roku podmiot zarządzający systemem będzie zobowiązany do przesłania ministrowi sprawozdania. Obejmie ono informacje o wysokości środków przeznaczonych na funkcjonowanie systemu, łącznej wartości nieodebranych przez klientów kaucji oraz masie opakowań i odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w ramach systemu kaucyjnego.
Producenci, którzy wprowadzają opakowania objęte systemem na rynek, będą musieli wywiązać się z określonych poziomów selektywnego zbierania opakowań lub odpadów opakowaniowych. Jeżeli przedsiębiorca nie zrealizuje przewidzianych limitów, to - zgodnie z założeniami do projektu ustawy - zostanie zobowiązany do wniesienia opłaty produktowej. Jak wskazuje resort klimatu, "jest to mechanizm, który ma na celu skłonienie przedsiębiorców do utworzenia systemu kaucyjnego".
Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze
Ministerstwo zakłada również, że wprowadzający produkty w opakowaniach w ramach systemu kaucyjnego będą zobowiązani ponieść koszty: selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych, transportu opakowań do producenta oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania oraz koszty sprawozdawczości.
Dominika Pietrzyk
