Zasiłek pogrzebowy wreszcie wzrośnie? Rząd wykonał ważny krok

Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie wypłacane osobom lub instytucjom (czasem jest to gmina, czasem dom pomocy społecznej), na których spoczywa obowiązek sfinansowania pochówku. Przyznawany jest przez ZUS (w przypadku rolników - przez KRUS) - i ma rekompensować koszty związane z pogrzebem. Te zaś mocno wzrosły w ostatnich latach, jak zresztą koszty wszystkich usług. Tymczasem kwota zasiłku pozostaje niezmieniona od marca 2011 r. - została wtedy obniżona przez ówczesny rząd Donalda Tuska z poziomu 6395,70 zł do 4000 zł, bez względu na koszty pogrzebu. Zablokowana została również waloryzacja świadczenia.

Pod koniec ub. r. serwis rankomat, zajmujący się porównywaniem kosztów ubezpieczeń i innych usług finansowych, opublikował zestawienie kosztów organizacji pochówku w wybranych aglomeracjach miejskich w Polsce, przygotowane na podstawie danych z ponad 50 zakładów pogrzebowych. Analiza pokazała, że koszt organizacji pogrzebu w skromnym standardzie w połączeniu z zakupem najtańszego, granitowego nagrobka waha się od ponad 8 tys. zł w Poznaniu do ok. 10,4 tys. zł w Warszawie, Wrocławiu i Krakowie (bez opłaty za rezerwację miejsca na cmentarzu czy opłat za organizację uroczystości w kościele). Jak widać, rzeczywistość mocno rozjechała się z założeniami rządzących co do tego, jakie wsparcie wystarczy na rekompensatę kosztów pochówku.

Partie tworzące obecną koalicję rządzącą jeszcze przed wyborami obiecywały, że zajmą się kwestią wysokości zasiłku pogrzebowego. "Podniesiemy zasiłek pogrzebowy do 150 proc. płacy minimalnej - czyli od lipca 2024 r. będzie to 6450 zł" - zapowiadała KO w "100 konkretach na 100 dni rządów". Nowa Lewica proponowała z kolei podniesienie kwoty zasiłku do poziomu 8 tys. zł oraz wprowadzenie mechanizmu corocznej waloryzacji świadczenia.

Działania na rzecz zwiększenia kwoty zasiłku pogrzebowego zaczęły właśnie nabierać konkretnych kształtów. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, którym kieruje wywodząca się z Lewicy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, skierowało do konsultacji projekt ustawy zwiększającej zasiłek pogrzebowy do 7 tys. zł. Warto zauważyć, że dokładnie do takiej kwoty Lewica chciała podwyższyć zasiłek w 2020 r., składając swój poselski projekt ustawy, który jednak przepadł w Sejmie poprzedniej kadencji.

Obecny projekt zakłada, że nowa kwota świadczenia wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2024 r. Zasiłek pogrzebowy w kwocie 7000 zł będzie przysługiwał wówczas, jeżeli śmierć nastąpiła nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie ustawy. Pierwsza waloryzacja kwoty zasiłku pogrzebowego zostałaby przeprowadzona w 2025 r.

W bieżącym roku koszt zwiększenia zasiłku dla finansów publicznych oszacowano na 890 mln zł. W 2025 r. ten koszt ma wynieść już 2,06 mld zł - a za 10 lat ma wzrosnąć do poziomu 3,1 mld zł.

Projektodawca zaznacza, że zasiłek pogrzebowy finansowany jest m.in. ze środków funduszu remontowego, który stanowi część Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. To ważne w kontekście zapewnienia środków na sfinansowanie podwyżki świadczenia. "Należy zwrócić uwagę, że mimo deficytu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (stopień pokrycia wydatków z wpływów ze składek i ich pochodnych w 2022 r. wynosił 86 proc.), fundusz rentowy ma nadwyżkę przychodów ze składek nad wydatkami (w 2023 r. w wysokości 15,9 mld zł, a stopień pokrycia wydatków z wpływów ze składek i ich pochodnych w 2022 r. wynosił 125 proc.)" - czytamy w projekcie.

Autorzy projektu proponują, aby zasiłek pogrzebowy co roku był waloryzowany o wskaźnik inflacji ogółem za rok poprzedni, publikowany Główny Urząd Statystyczny.