Zbiory głównych upraw rolnych i ogrodniczych w 2000

- zbóż ogółem - 22,3 mln t, tj. o 13,2% mniej niż w 1999r.;

- zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi - 21,3 mln t, tj. o 14,9% mniej od uzyskanych w roku ubiegłym;

- rzepaku i rzepiku - 959 tys. t, tj. o 15,3% mniej od zbiorów ubiegłorocznych;

- ziemniaków - 24,2 mln t, tj. o 21,6% więcej niż w ubiegłym roku;

- buraków cukrowych - 13,1 mln t, tj. o 4,4% więcej niż w 1999 r.;

- warzyw gruntowych - 5,5 mln t, tj. o 5,2% więcej od uzyskanych w roku ubiegłym;

- owoców z drzew - 1,8 mln t, tj. o 6,2% mniej od ubiegłorocznych;

- owoców jagodowych - 0,4 mln t, tj. o 4,6% mniej niż w 1999 r

W ciągu bieżącego roku obserwowano częste występowanie anomalii pogodowych i wyjątkową zmienność warunków termiczno-wilgotnościowych. Na wielkość uzyskanej produkcji roślinnej największy wpływ jednak miały warunki agrometeorologiczne w okresie wiosny (susza i majowe przymrozki) i jesieni (wyjątkowo ciepła, słoneczna i długa).

Wiosenna susza glebowa powstała na skutek znacznego i długotrwałego niedoboru opadów (od połowy kwietnia niemal do końca czerwca), często przy wyjątkowo wysokich temperaturach i silnym nasłonecznieniu. Susza ta bardzo niekorzystnie wpłynęła na wschody, wzrost i rozwój roślin, a w konsekwencji na ich plonowanie. Szczególnie mocno odczuły ją zboża, zwłaszcza jare, ponieważ już w pierwszym okresie ich wegetacji i później, w okresie intensywnego wzrostu (tj. od strzelania w źdźbło do kwitnienia), a więc zwiększonego zapotrzebowania na wodę, prawie w całym kraju występowało silne przesuszenie gleby. Brak wilgoci i wysokie temperatury powodowały zahamowanie wzrostu roślin, skrócenie ich faz fenologicznych i okresu wegetacji, co znacznie obniżyło plon ziarna. Na złe warunki termiczno-wilgotnościowe większym spadkiem plonu zareagowały zboża uprawiane na glebach lżejszych, a szczególnie zboża jare wysiane później, natomiast u zbóż uprawianych w lepszej kulturze spadek plonu był mniejszy.

Silna, długotrwała susza glebowa, a zwłaszcza złe warunki wilgotnościowe w okresie tworzenia pąków kwiatowych i kwitnienia rzepaku, spowodowały ograniczenie liczby i długości pędów bocznych, skrócenie fazy kwitnienia, zmniejszenia ilości łuszczyn i słabsze ich wypełnienie. Jednocześnie brak wilgoci w glebie przyczynił się do wyjątkowo dobrego rozwinięcia przez rośliny systemu korzeniowego, dzięki czemu ujemne działanie suszy na plonowanie rzepaku okazało się mniejsze od wcześniej przewidywanego.

Z powodu wiosennej suszy i majowych przymrozków ucierpiały także rośliny okopowe. Na plantacjach obserwowano opóźnianie się wschodów, zmniejszoną obsadę roślin, słaby ich wzrost i słabe wiązanie bulw. Wczesne odmiany ziemniaków dały drobne bulwy, często porażone przez szkodniki glebowe. O plonach późniejszych odmian ziemniaków i korzeni buraków cukrowych zadecydował przebieg pogody w okresie letnio-jesiennym. Opady w lipcu i sierpniu poprawiły warunki wegetacji roślin i spowodowały intensywny wzrost bulw ziemniaków i korzeni buraków cukrowych, a stosunkowo niskie temperatury w lipcu opóźniały rozprzestrzenianie się zarazy ziemniaka. We wrześniu i październiku wyjątkowo korzystne były warunki pogodowe dla gromadzenia się cukru w korzeniach buraków cukrowych.

Brak wilgoci i wysokie temperatury w maju i czerwcu bardzo niekorzystnie wpłynęły na stan trwałych użytków zielonych i plony I pokosu siana łąkowego. Na łąkach i pastwiskach obserwowano zahamowanie wzrostu roślin i jednoczesne przyspieszenie przechodzenia traw przez kolejne fazy rozwojowe (strzelanie w źdźbło, kłoszenie), co znacznie ograniczyło przyrost zielonej masy. Od lipca nastąpiła wyraźna poprawa warunków wilgotnościowych i termicznych dla wzrostu roślinności łąkowo-pastwiskowej, a długa i ciepła jesień pozwalała na przedłużenie sezonu pastwiskowego.

Drzewa i krzewy owocowe przezimowały bez uszkodzeń mrozowych. Wczesna wiosna stworzyła bardzo korzystne warunki dla upraw sadowniczych. Drzewa i krzewy owocowe szybko weszły w fazę kwitnienia i kwitły obficie. Majowe przymrozki uszkodziły jednak w znacznym stopniu kwiaty i zawiazki owoców, a długotrwała, późnowiosenna susza zahamowała wzrost owoców. Opady deszczu w lipcu i sierpniu poprawiły warunki wzrostu gatunków owoców dojrzewających późnym latem i jesienią. Korzystny wpływ na zwiększanie masy owoców miała długa i ciepła jesień.

Siewy warzyw gruntowych, zwłaszcza korzeniowych, były opóźnione i przeprowadzane przeważnie dopiero w drugiej dekadzie kwietnia. Upalna pogoda i brak opadów od połowy kwietnia negatywnie wpłynęły na wschody i wzrost warzyw gruntowych. Krótkotrwałe opady występujące pod koniec drugiej dekady maja poprawiły tylko doraźnie i w niewielkim stopniu uwilgotnienie gleby oraz warunki wegetacji roślin. Lipcowe i sierpniowe opady korzystnie wpłynęły na poprawę warunków wzrostu roślin warzywniczych, a ciepła i długa jesień umożliwiła przeprowadzenie zbiorów warzyw bez strat.

II. PRODUKCJA GŁÓWNYCH UPRAW ROLNYCH

Zboża

Powierzchnia uprawy zbóż ogółem w br. wyniosła 8,8 mln ha i była o 112,3 tys. ha (o 1,3%) większa od ubiegłorocznej oraz o 110,5 tys. ha (o 1,3%) większa od średniej z lat 1994-1998.

Plony zbóż ogółem oszacowano na 25,3 dt/ha, tj. o 4,3 dt/ha (o 14,5%) mniej niż w 1999 r, a w porównaniu do średniej z lat 1994-1998 mniej o 3,5 dt/ha (o 12,2%).

Zbiory zbóż ogółem szacuje się na 22,3 mln. t, tj. mniej od ubiegłorocznych o 3,4 mln t (o 13,2%), a w porównaniu do średniej z lat 1994-1998 mniej o 2,8 mln t (o 11,0%).

Powierzchnia zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi, określona na podstawie wyników reprezentacyjnego badania użytkowania gruntów i powierzchni zasiewów przeprowadzonego w czerwcu, wyniosła 8,6 mln ha i była o 50,9 tys. ha (o 0,6%) większa od ubiegłorocznej oraz o 4,7 tys. ha (o 0,1%) większa od średniej z lat 1994-1998.

Zmniejszyła się powierzchnia uprawy zbóż ozimych o 23,4 tys. ha, tj. o 0,5%, natomiast zbóż jarych zasiano więcej o 74,3 tys. ha, tj. o 2,0%. Powierzchnia uprawy zbóż intensywnych (pszenicy, jęczmienia i pszenżyta) była większa od ubiegłorocznej o 75,9 tys. ha, tj. o 1,7%, a ich udział w grupie zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wzrósł do 51,5% (w 1999 r. - 50,9%).

W grupie zbóż intensywnych zwiększyła się powierzchnia uprawy pszenicy ozimej o 67,4 tys. ha tj. o 3,6%, pszenżyta ozimego o 17,5 tys. ha, tj. o 3,0% i pszenżyta jarego o 17,7 tys. ha tj. o 23,2% oraz jęczmienia ozimego o 3,8 tys. ha tj. o 2,9%, natomiast pozostałych zbóż zmniejszyła się: pszenicy jarej o 15,3 tys. ha (o 2,2%) i jęczmienia jarego o 15,3 tys. ha (o 1,6%). Powierzchnia uprawy zbóż ekstensywnych (żyta, owsa i mieszanek zbożowych) w porównaniu do ubiegłorocznej zmniejszyła się o 25,0 tys. ha (o 0,6%), przy czym mniejsza była powierzchnia uprawy żyta o 112,2 tys. ha (o 5,0%) i owsa o 6,7 tys. ha (o 1,2%), natomiast powierzchnia uprawy mieszanek zbożowych była większa o 94,0 tys. ha (o 6,8%).

Ocenia się, że plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosły 24,8 dt/ha i były niższe w porównaniu z osiągniętymi w roku ubiegłym o 4,5 dt/ha, tj. o 15,4%.

Zmniejszenie plonowania w porównaniu do ubiegłorocznego odnotowano dla wszystkich gatunków zbóż, przy czym największy spadek plonu odnotowano dla mieszanek zbożowych (o 7,4 dt/ha), pszenżyta jarego (o 6,7dt/ha), owsa (o 6,4 dt/ha), pszenicy jarej (o 6,3 dt/ha), jęczmienia jarego (o 5,6 dt/ha) oraz żyta (o 4,3 dt/ha). Zboża intensywne plonowały niżej o 3,6 dt/ha, natomiast zboża ekstensywne o 5,6 dt/ha.

Ocenia się, że plony zbóż ozimych wyniosły 26,9 dt/ha i były niższe od ubiegłorocznych o 2,9 dt/ha, tj. o 9,7%. Najwyższe plony zbóż ozimych, powyżej 35,0 dt/ha, osiągnięto w województwie opolskim (42,6 dt/ha) i dolnośląskim (37,6 dt/ha), natomiast najniższe, poniżej 20,0 dt/ha, w województwach: podlaskim (17,3 dt/ha) i mazowieckim (19,7 dt/ha).

Zbiory zbóż ozimych szacuje się na 13,0 mln t, tj. o 1,5 mln t (o 10,1%) mniej od ubiegłorocznych, w tym zbiory:

- pszenicy na ok. 6,8 mln t, tj. o niespełna 0,1 mln t (o 0,9%) mniej niż w 1999 r.,

- żyta na ponad 4,0 mln t, tj. o blisko 1,2 mln t (o 22,7%) mniej niż w 1999 r,

- pszenżyta na ok. 1,7 mln t, tj. o blisko 0,2 mln t (o 9,6%) mniej niż w 1999 r.

Najwyższą produkcję ziarna zbóż ozimych - powyżej 1,0 mln t, odnotowano w województwach: wielkopolskim (1,8 mln t), dolnośląskim (po 1,3 mln t), mazowieckim (1,3 mln t), lubelskim ( 1,2 mln t) oraz kujawsko-pomorskim (1,0 mln t), natomiast najmniejszą (poniżej 0,4 mln t) w województwach: lubuskim, podlaskim, śląskim i świętokrzyskim.

Plony zbóż jarych wyniosły 22,1 dt/ha i były niższe od ubiegłorocznych o 6,7 dt/ha (o 23,3%). Najwyższe plony zbóż jarych uzyskano w województwach: opolskim (30,1 dt/ha), dolnośląskim (29,1 dt/ha) i śląskim (27,2 dt/ha), natomiast najniższe w województwach: podlaskim (13,6 dt/ha), lubuskim (19,7dt/ha) i mazowieckim (20,0 dt/ha).

Zbiory zbóż jarych łącznie szacuje się na 8,4 mln t, tj. mniej od osiągniętych w roku ubiegłym o 2,3 mln t (o 21,4%), w tym zbiory:

- pszenicy jarej na ok. 1,7 mln t, tj. o 0,5 mln t (o 22,3%) mniej niż w 1999 r.,

- jęczmienia jarego na 2,3 mln t, tj. mniej o 0,6 mln t (o 19,9%).

Najwyższe zbiory zbóż jarych zanotowano w województwach: wielkopolskim (1,2 mln t), lubelskim (1,0 mln t) i mazowieckim (0,9 mln t), natomiast najniższe (poniżej 0,2 mln t) w województwie lubuskim.

Rzepak i rzepik

Powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku (ozimego i jarego łącznie) wyniosła w br. 436,8 tys. ha (14,9% tej powierzchni stanowi rzepak jary) i była mniejsza od ubiegłorocznej o 108,5 tys. ha (19,9%), ale większa od średniej z lat 1994-1998 o 28,2 tys. ha (o 6,9%).

Dobre przezimowanie rzepaku i rzepiku ozimego, wczesne ruszenie wegetacji i na ogół korzystne warunki agrometeorologiczne do połowy kwietnia rokowały wysokie plony, jednak silna susza glebowa w późniejszym okresie i niekorzystne warunki pogodowe w okresie zbioru rzepaku ozimego wpłynęły negatywnie na plonowanie rzepaku. Ujemny wpływ suszy okazał się jednak mniejszy od wcześniej przewidywanego, gdyż plony rzepaku i rzepiku (po przeliczeniu do wilgotności normatywnej tj. 13%) wyniosły 21,9 dt/ha i były wyższe od ubiegłorocznych o 1,1 dt/ha (5,3%), a od średnich z lat 1994-1998 o 1,0 dt/ha (o 4,8%). Mimo wyższych plonów rzepaku i rzepiku, tegoroczne zbiory, na skutek ograniczenia powierzchni uprawy, były mniejsze od uzyskanych w ubiegłym roku o 173,2 tys. t (o 15,3%), natomiast od średnich z lat 1994-1998 były wyższe o 103,6 tys. t (o 12,1%).

Największe zbiory rzepaku i rzepiku - powyżej 100 tys. t, uzyskały województwa: dolnośląskie (160 tys. t), zachodniopomorskie (145 tys. t), wielkopolskie (129 tys. t) i opolskie (127 tys. t), natomiast najmniejsze odnotowano w województwie podlaskim (poniżej 5 tys. t) i w świętokrzyskim (nieco ponad 5 tys. t).

Spadek produkcji rzepaku i rzepiku odnotowano w 10 województwach, przy czym w 4 województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim spowodowany był zmniejszoną powierzchnią uprawy, a w 6 województwach: lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, podkarpackim i świętokrzyskim - zmniejszoną powierzchnią i niższymi plonami. Największy spadek produkcji rzepaku i rzepiku wystąpił w województwach: zachodniopomorskim (o blisko 45 tys. t), wielkopolskim (o 31 tys. t), dolnośląskim i lubelskim (po ok. 30 tys. t) oraz lubuskim (o 24 tys. t). W pozostałych województwach zbiory rzepaku i rzepiku były wyższe od ubiegłorocznych, a największy wzrost produkcji zarejestrowano w województwach: warmińsko-mazurskim (o 7 tys. t) oraz w opolskim i pomorskim (o ponad 3 tys. t).

Ziemniaki

Powierzchnia uprawy ziemniaków w bieżącym roku wyniosła 1250,6 tys. ha, i była mniejsza od ubiegłorocznej o 17,2 tys. ha, tj. o 1,4%. Tegoroczne wiosenne warunki pogodowe nie sprzyjały wegetacji ziemniaków. Korzystne warunki agrometeorologiczne dla roślin okopowych nastąpiły dopiero w lipcu i sierpniu przyczyniając się do bardzo intensywnego wzrostu bulw ziemniaka, zwłaszcza jego późniejszych odmian.

Zbiory ziemniaków w bieżącym roku wyniosły 24,2 mln t, a więc były wyższe o 4,3 mln t (21,6%) od ubiegłorocznych, natomiast niższe o 0,15 mln t (o 0,6%) od średnich zbiorów z lat 1994-1998.

W bieżącym roku wzrost powierzchni uprawy ziemniaków odnotowano w 6 województwach, w tym największy w dolnośląskim - o 4,0 tys. ha i zachodniopomorskim - o 3,8 tys. ha. Spadek powierzchni uprawy ziemniaków wystąpił w 10 województwach przy czym największy w: podlaskim (o 11,0 tys. ha), małopolskim (o 4,0 tys. ha), śląskim (o 3,6 tys. ha) i pomorskim (o 3,1 tys. ha).

Plony ziemniaków w bieżącym roku wyniosły 194 dt/ha i były wyższe od ubiegłorocznych o 37 dt/ha (o 23,6%). Najwyższe plony, przekraczające 200 dt/ha, uzyskano w województwach: dolnośląskim (233 dt/ha), opolskim (219 dt/ha), zachodniopomorskim (218 dt/ha), wielkopolskim (212 dt/ha), pomorskim (208 dt/ha), warmińsko-mazurskim (206 dt/ha), kujawsko-pomorskim (202 dt/ha) i lubuskim (201 dt/ha), a najniższe, poniżej 180 dt/ha w świętokrzyskim i małopolskim.

Największą produkcję ziemniaków uzyskały województwa: mazowieckie (4,2 mln t), łódzkie (3,0 mln t), lubelskie (2,5 mln t) i wielkopolskie (2,1 mln t). Spadku produkcji ziemniaków w porównaniu do roku ubiegłego nie odnotowano w żadnym województwie, natomiast największy wzrost produkcji nastąpił w województwach mazowieckim (o 1,0 mln t) i łódzkim (o 0,8 mln t).

Układ warunków termiczno-wilgotnościowych w okresie wegetacji ziemniaków przyczynił się do znacznego porażenia bulw przez szkodniki, choroby grzybowe i inne. W wyniku czego ocenia się gorszą jakość przechowalniczą ziemniaków.

Buraki cukrowe

Powierzchnia uprawy buraków cukrowych wyniosła 333,1 tys. ha, tj. o 38,6 tys. ha (o 10,4%) mniej od ubiegłorocznej i o 78,3 tys. ha (o 19,0%) mniej od średniej z lat 1994-1998.

Zbiory buraków cukrowych w bieżącym roku określa się na 13,1 mln t, tj. o ponad 0,5 mln t (o 4,4%) więcej od zbiorów uzyskanych w roku 1999, ale o 1,7 mln t (o 11,2%) mniej od średnich z lat 1994-1998.

Wzrost produkcji buraków cukrowych, mimo zmniejszonej o ponad 10% powierzchni uprawy, wynika z wyższego od ubiegłorocznego o 16,6% plonowania. Wprawdzie w początkowym okresie wegetacji buraków cukrowych warunki wschodów i wzrostu roślin były niekorzystne, a susza i majowe przymrozki przyczyniły się do zmniejszania zagęszczenia roślin, to dalszy przebieg pogody, od początku lipca aż do wykopków buraków, sprzyjał zarówno przyrostom masy korzeni, jak i gromadzeniu się w nich cukru. W miesiącach letnich również zdarzały się zniszczenia niektórych plantacji przez grad lub ulewne deszcze, ale były to szkody lokalne i nie miały większego wpływu na ogólne zbiory.

Według danych Cukrowniczej Izby Gospodarczej skup buraków cukrowych na dzień 30 listopada wyniósł 13,1 mln t, z czego przerobiono 11,6 mln t i wyprodukowano blisko 1,8 mln t cukru. Wskaźnik polaryzacji wyniósł 17,53% (w 1999 r. - 16,90%), a wydatek cukru - 15,24% (w 1999r. - 14,50%).

III. PRODUKCJA GŁÓWNYCH UPRAW OGRODNICZYCH

Warzywa gruntowe

Ogólna powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w bieżącym roku wynosiła 248 tys. ha i była większa od ubiegłorocznej o 2,6%. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpiło zwiększenie powierzchni uprawy wszystkich podstawowych gatunków warzyw gruntowych z wyjątkiem pomidorów, których powierzchnia uprawy spadła o 2,7%. Największy wzrost powierzchni wystąpił w uprawie marchwi jadalnej (o 5,7%), cebuli (o 3,8%) i warzyw pozostałych (o 3,3%). Odnotowano dalszy spadek powierzchni uprawy warzyw pod osłonami - powierzchnia ich uprawy wynosiła 2385 ha, tj. o 2,1% mniej niż w 1999 r.

Zbiory warzyw gruntowych wyniosły 5520 tys. t, tj. o 5,2% więcej od uzyskanych w roku ubiegłym, przy czym wyższe od ubiegłorocznych były zbiory wszystkich podstawowych gatunków warzyw, z wyjątkiem warzyw ciepłolubnych - ogórków i pomidorów.

Zbiory warzyw spod osłon, w wyniku spadku powierzchni ich uprawy w stosunku do roku ubiegłego, zmniejszyły się o 2,1% i wyniosły 368,7 tys. t. Zbiory pomidorów spod osłon wyniosły 227 tys. t i były niższe od ubiegłorocznych o 1,7%, zbiory ogórków 102 tys.t (niższe o 4,6%), a zbiory pozostałych warzyw spod osłon wyszacowano na poziomie nieco wyższym niż w roku ubiegłym, na 40 tys. t (wzrost o 1,8%).

Szacuje się, że łączna produkcja kapusty wyniosła w bieżącym roku 1899 tys. t, tj. o 11,1% więcej niż w 1999 r. Znaczny wzrost zbiorów kapusty był wynikiem zwiększenia powierzchni uprawy (o 2,2%) i znacznego wzrostu plonów (o 8,6%). Z powodu wiosennej suszy niskie były plony kapusty wczesnej, natomiast bardzo korzystne warunki agrometeorologiczne w II połowie lata i jesienią wpłynęły na bardzo dobre plonowanie kapusty późnej. Dostateczna ilość opadów w końcu lata oraz długa i ciepła jesień stworzyły doskonałe warunki dla dorastania warzyw kapustnych, co zrekompensowało słaby wzrost spowodowany wcześniejszą suszą.

Również bardzo wysokie w porównaniu do ubiegłorocznych były zbiory kalafiorów - wyniosły one 248 tys. t, tj. o 10,1% więcej niż w roku ubiegłym. O wzroście zbiorów zadecydowało przede wszystkim znacznie lepsze plonowanie upraw, zaś nieznacznie tylko zwiększenie areału uprawy.

Zbiory cebuli w bieżącym roku wyniosły 720 tys. t, tj. o 4,7% więcej od zbiorów ubiegłorocznych, w wyniku zwiększenia powierzchni uprawy (o 3,8%) i nieznacznego wzrostu plonów (o 1,0%).

Zbiory warzyw korzeniowych w bieżącym roku były wyższe od ubiegłorocznych zarówno z powodu zwiększenia powierzchni ich uprawy jak i dobrego plonowania. Zbiory marchwi jadalnej wyniosły 947 tys. t, tj. o 4,4% więcej od ubiegłorocznych, a zbiory buraków ćwikłowych 504 tys. t, tj. o 3,7% więcej niż w roku 1999.

W bieżącym roku plony i zbiory warzyw ciepłolubnych były niższe w porównaniu z rokiem ubiegłym. Negatywny wpływ na plonowanie tych warzyw, zwłaszcza ogórków, miał brak dostatecznej wilgoci w glebie w początkowym okresie wegetacji. Szacuje się, że plony ogórków były o 9,0% niższe od uzyskanych w 1999 r.; przy niewielkim wzroście powierzchni uprawy tego gatunku (o 1,5%), tegoroczne zbiory były o 7,4% niższe w stosunku do ubiegłorocznych i wyniosły 356 tys. t.

Zbiory pomidorów w 2000 r. wyniosły 312 tys. t i były niższe o 6,5% od ubiegłorocznych. Było to wynikiem zarówno spadku plonów (o 3,9%), jak i zmniejszenia powierzchni uprawy (o 2,7%).

Łączne zbiory warzyw "pozostałych" wyszacowano na 534 tys. t, tj. o 3,4% więcej od ubiegłorocznych. Średni plon tej grupy warzyw utrzymał się na poziomie roku ubiegłego, a wzrost zbiorów wystąpił jedynie z uwagi na zwiększony areał uprawy (o 3,3%).

Owoce z drzew

W bieżącym roku produkcja owoców z drzew wyniosła 1837 tys. t i była niższa od ubiegłorocznej o 6,2%. Na obniżenie tegorocznych zbiorów owoców z drzew wpłynęły przede wszystkim niższe od ubiegłorocznych zbiory jabłek i w mniejszym stopniu również niższe od ubiegłorocznych zbiory wiśni. Natomiast zbiory innych gatunków owoców z drzew, były wyższe niż w roku ubiegłym.

Szacuje się, że zbiory jabłek w bieżącym roku wyniosły 1450 tys. t i były o 9,6% mniejsze od niskich zbiorów ubiegłorocznych. Znaczne straty mrozowe w okresie kwitnienia jabłoni i tworzenia zawiązków oraz susza w okresie wzrostu owoców wskazywały na znaczny spadek zbiorów jabłek. Zdecydowana poprawa warunków wilgotnościowych po opadach w lipcu i sierpniu oraz długa, ciepła i słoneczna jesień przyczyniły się do intensywnego dorastania, a nawet przerastania jabłek w końcowej fazie wegetacji. Jabłka z tegorocznych zbiorów są duże, jednak ich jakość jest słaba; niska wartość przechowalnicza jabłek może spowodować duże straty podczas przechowywania, zwłaszcza w przechowalniach bez kontrolowanej atmosfery.

Zbiory gruszek w bieżącym roku wyniosły 82 tys. t, tj. o 22,7% więcej od ubiegłorocznych i tylko nieznacznie mniej od bardzo wysokich zbiorów 1998 r. Mniejsze straty mrozowe niż u jabłoni oraz sprzyjające warunki w okresie wzrostu i dojrzewania owoców w końcowej fazie wegetacji wpłynęły korzystnie na plonowanie grusz.

Zbiory śliwek w 2000 r. wyniosły 107 tys. t i były o 17,8% wyższe od ubiegłorocznych. Kwiaty i zawiązki śliw w małym stopniu zostały uszkodzone przez mróz, a korzystne warunki dla intensywnego wzrostu masy owoców przyczyniły się do dobrego plonowania tego gatunku.

Zbiory wiśni wyniosły 139 tys. t (spadek o 3,4% w stosunku do zbiorów 1999 r.). Zmniejszenie zbiorów było wynikiem przymrozków w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców oraz suszy utrzymującej się w okresie ich wzrostu.

Zbiory czereśni wyniosły 39 tys.t, tj. o 9,9% więcej od zbiorów 1999 r. Obfite kwitnienie, dobre zawiązywanie owoców i niewielkie straty mrozowe wpłynęły korzystnie na plonowanie tego gatunku.

Zbiory owoców pozostałych były wyższe od ubiegłorocznych o 17,9% i wyniosły 20 tys. t. W bieżącym roku dobrze plonowały morele i orzechy włoskie, znacznie słabiej zaś brzoskwinie.

Owoce jagodowe

Łączne zbiory owoców jagodowych wyniosły 409 tys. t i były o 4,6% niższe od ubiegłorocznych.

Zbiory truskawek wyniosły 171 tys. t, tj. o 3,9% mniej od zbiorów w 1999 r. Długotrwała susza w okresie owocowania spowodowała że owoce truskawek z tegorocznych zbiorów były drobne, a czas owocowania znacznie skrócony.

Łączne zbiory porzeczek wyniosły 146 tys. t i były o 4,3% niższe od ubiegłorocznych, co było wynikiem przemarznięcia kwiatostanów oraz wiosenną i wczesno-letnią suszą.

Szacuje się, że w bieżącym roku areał uprawy malin zmniejszył się o 0,2%, jednakże zbiory tych owoców były mniejsze o 8,0% w porównaniu z rokiem ubiegłym i wyniosły 40 tys.t.

Zbiory agrestu oszacowano w 2000 roku na 29 tys. t, tj. o 9,2% mniej niż w roku poprzednim. Owoce agrestu były zdecydowanie mniej wyrośnięte, na co wpływ miała susza glebowa utrzymująca w okresie wzrostu i dojrzewania owoców.

Łączne zbiory pozostałych owoców jagodowych wyniosły na 23 tys. t, tj. nieznacznie więcej niż w 1999 r. (o 1,1%).

IV. JESIENNA OCENA STANU UPRAW

Z oceny przeprowadzonej w listopadzie wynika, że zbóż ozimych pod zbiory 2001 r. zasiano ponad 5,0 mln ha, tj. ponad 4% więcej niż przed rokiem, w tym pszenicy ozimej zasiano ponad 1,9 mln ha, a żyta ponad 2,1 mln ha.

Powierzchnię rzepaku i rzepiku ozimego pod zbiory 2001 r. szacuje się na ponad 380 tys. ha, tj. o ponad 3 % więcej od zasiewów z ubiegłej jesieni.

Wydłużony okres wegetacji, ze względu na utrzymującą się przez cały listopad dość ciepłą i wilgotną pogodę, sprzyjał wegetacji ozimin, które wyjątkowo dobrze rozkrzewiły się, a nawet wyrosły nadmiernie.

Stan zasiewów zbóż ozimych przed wejściem w okres zimowego spoczynku jest nieco lepszy niż przed rokiem. Oceniono go na 3,7 stopnia kwalifikacyjnego, a więc o 0,2 stopnia wyżej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

W przekroju terytorialnym (wojewódzkim) stan plantacji upraw ozimych był bardzo zróżnicowany w zależności od terminów przeprowadzenia siewów i warunków agrometeorologicznych panujących w początkowym okresie wschodów. Oceny stanu zbóż ozimych wahały się od 3,2 stopnia kwalifikacyjnego w województwie warmińsko-mazurskim i 3,4 stopnia kwalifikacyjnego w województwach podlaskim i mazowieckim do 3,9 stopnia kwalifikacyjnego w województwach kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim oraz 4,1 stopnia kwalifikacyjnego w województwie lubelskim.

Plantacje rzepaku i rzepiku ozimego oceniono na 3,7 stopnia kwalifikacyjnego, tj. o 0,5 stopnia wyżej niż przed rokiem, przy czym rośliny rzepaku i rzepiku były nadmiernie wyrośnięte, a nawet wybujałe.

Ocena stanu plantacji rzepaku i rzepiku wahała się od 3,2 stopnia kwalifikacyjnego w województwach mazowieckim i śląskim do 4,2 stopnia kwalifikacyjnego w województwie pomorskim.

Wegetacja zbóż ozimych i rzepaku ozimego nie została jeszcze zakończona, a rośliny nie weszły w stan zimowego spoczynku. Utrzymywanie się tego stanu, przy gwałtownym spadku temperatury i braku okrywy śnieżnej, a także wystąpieniu dużych opadów śniegu lecz na nie zamarzniętą glebę stwarza zagrożenie dla przezimowania roślin.