Być jak hrabia - sprawdzamy ceny pałaców dawnej magnaterii
Zabytkowe obiekty mieszkalne, które zachowały się po dziś dzień w naszym kraju mówią nam o historii społeczeństwa i grup społecznych, które kiedyś odpowiadały za losy Polski, a których dziś już nie ma. Po ziemiaństwie i stanie szlacheckim pozostały nam charakterystyczne polskie drewniane dworki, z gankiem i charakterystycznym łamanym dachem. Pozostały też w naszym krajobrazie ruiny średniowiecznych zamczysk książąt dzielnicowych, jak również ślady arystokracji - wspaniałe posiadłości i pałace magnackie.
W dawnej Polsce żyła w nich arystokracja, wielkie rody. Pałace polskiej magnaterii służyły różnym celom - poza mieszkalnym, także administrowaniu pańskich dóbr, krzewieniu kultury i edukacji.
Dziś część z tych obiektów to muzea, ale ciągle wiele dworków i pałaców niszczeje, choć z drugiej strony coraz częściej inwestorzy doceniają potencjał takich obiektów i przystosowują je do nowych, komercyjnych, funkcji.
Najwięcej dawnych pałaców polskich magnatów zachowało się na Lubelszczyźnie (szlak rezydencji magnackich), w Wielkopolsce, na Podlasiu, w Małopolsce i na Podkarpaciu. Wielki potencjał zabytkowych nieruchomości typu pałac przedstawia też m.in. Dolny Śląsk czy Pomorze. Z kolei ślady dawnych wielkich rodów magnackich, takich jak Radziwiłłowie, Sapiehowie czy Czartoryscy pozostały w dużej liczbie na dawnych kresach.
Ile wart jest pałac? Jeśli mowa o ruinach, a tych niestety w naszym krajobrazie nie brakuje, cena będzie bardzo niska - czasem nie przekroczy ceny średniej wielkości mieszkania w dużym mieście. Należy pamiętać, że w PRL dawne wspaniałe posiadłości upaństwowiono. To więc czego nie zniszczyła wojna, zniszczyła władza ludowa, która np. w dworach robiła PGR-y, czy inne budynki gospodarcze. Czasem pałace pełniły funkcje urzędów gminy, a czasem szkół.
Do dziś, jeśli jakiś inwestor zainteresowany jest takimi nieruchomościami, powinien szukać m.in. w samorządach, gminach i w agencjach państwowcy - m.in. Agencji Nieruchomości Rolnych.
Jak już mówiliśmy - ceny zrujnowanych posiadłości mogą być śmiesznie niskie. Przykład - XIX - wieczny pałac w Wyszeborzu, w województwie zachodniopomorskim wystawiono na sprzedaż za niecałe 500 tysięcy złotych. Cena metra kwadratowego w tym przypadku to 288 zł.
Oczywiście nie zawsze jest aż tak tanio. Część inwestorów poszukuje ruin dawnych pałaców ze względu na atrakcyjne tereny inwestycyjne, o ile budynki, które tam stoją można wyburzyć. Część klientów i to rosnąca to jednak ci zainteresowani odbudową i przywróceniem blasku dawnym zabytkom. Zdarzają się więc biznesmeni, którzy realizują w ten sposób swoje pasje, czy też różnego rodzaju podmioty typu np. fundacje.
Proces inwestycyjny w przypadku zabytków nie jest prosty, zwłaszcza jeśli są one pod ochroną konserwatorską. Obiekty będące w rejestrze nie będą mogły podlegać żadnym zmianom bez zgody konserwatora, a ich renowacja może wymagać użycia np. materiałów charakterystycznych dla epoki.
Z drugiej strony inwestorzy, którzy zdecydują się na taki krok mogą też liczyć na różnego typu dotacje, ulgi ze strony państwa i samorządów czy fundusze unijne.
Odrestaurowany dawny pałac dziś funkcjonujący np. jako hotel to nieruchomość warta przeciętnie kilkanaście, kilkadziesiąt milionów złotych. XV wieczny zamek rycerski z fosą w miejscowości Krąg na Pomorzu wystawiony na sprzedaż za 15 mln zł.
Czy inwestowanie w dawne pałace się opłaca? Choć polskie zamki i posiadłości ciągle jeszcze nie są właściwie wypromowane - przykłady takich inwestycji pokazują, że tak. Rynek takich nieruchomości sukcesywnie rośnie, a wszelkie badania preferencji klientów pokazują, że wolimy nocować w zabytkowych, historycznych murach. Co prawda poza głównymi miastami dawne posiadłości nastawione są głównie na klientów biznesowych (stąd prawie każda taka nieruchomość ma sale konferencyjne), ale i ci indywidualni coraz częściej zdają sobie sprawę z potencjału i możliwości wypoczynku w pałacach, gdzie żyła dawniej magnateria.
Marcin Moneta
