Jakie zastosowanie mają dźwigary dachowe? Wyjaśniamy
Dach jest bardzo ważnym elementem każdego budynku, gwarantującym jego bezpieczne użytkowanie. Więźba dachowa powinna być starannie dobrana do właściwości konkretnego budynku. Jednym z rodzajów więźby jest konstrukcja dachu, w której istotną rolę odgrywają dźwigary drewniane albo żelbetowe.
Dźwigar jest elementem konstrukcyjnym, wiązarem albo belką, przenoszącym obciążenia dachu na podpory. Są nimi zwykle ściany, słupy albo filary. Więźba dachowa z dźwigarami jest szczególnie odpowiednia dla dachów o dużej rozpiętości. Odpowiednia konstrukcja dachu powinna być dobrana do konkretnego budynku, aby zapewnić bezpieczeństwo i funkcjonalność. Ze względu na materiał, z jakiego dźwigar dachowy został wykonany, rozróżnić można:
- dźwigar drewniany,
- dźwigar stalowy,
- dźwigar żelbetowy.
Historycznie biorąc, pojęcie dźwigara było równoznaczne z belką drewnianą i dopiero z czasem przeszło na elementy budowlane o takim samym przeznaczeniu wykonane z różnych materiałów. Dźwigar posiada swój specyficzny wygląd: geometrycznie zdefiniowany przekrój - prostokątny, okrągły, trapezowy - i stosunkowo dużą długość.
W statyce budowlanej dźwigar jest częścią budowli, która może być obciążona zarówno wzdłuż osi, jak i prostopadle do niej. Belki przenoszą naprężenia wzdłużne i poprzeczne, przy czym ich wielkość wynika z wymiarów, materiału i formy. Zajmuje się tym specjalny dział wytrzymałości materiałów.
Znaczenie dźwigarów dla konstrukcji dachu
Dźwigary drewniane i żelbetowe tworzą stabilną i solidną konstrukcję dachową, połączoną w sztywnym układzie. Dźwigary umożliwiają budowę dachu o znacznej rozpiętości bez konieczności podtrzymywania go ścianami wewnętrznymi. Jest to rozwiązanie stosowane tam, gdzie potrzebna jest duża przestrzeń beż ścian działowych. Ale nie tylko budynki przemysłowe i użyteczności publicznej się do tego nadają; dźwigary można również wykorzystać w więźbie dachowej prywatnego domu. Zwłaszcza dźwigar kratowy daje lekkie i mocne wsparcie dla więźby dachowej.
Budowa domu jest przedsięwzięciem kosztownym i pracochłonnym. Wymaga starannego wykonania wielu operacji. Jedną z niewątpliwie najważniejszych części każdego domu jest jego dach. Dach również jest złożoną konstrukcją, na którą składa się wiele elementów, a pokrycie dachowe należy do jednego z ostatnich.
Dźwigary dachowe pełnią bardzo istotną rolę, utrzymując ciężar całego dachu i przenosząc go na podpory. Zastosowanie dźwigarów o stosunkowo dużych długościach ogranicza liczbę koniecznych punktów podparcia dachu. Domy jednorodzinne nie są zwykle budowane o stropach strunobetonowych i przeważnie wykorzystywane są w nich dźwigary drewniane.
Chociaż wznoszone są budynki o stropach strunobetonowych, a dźwigar żelbetowy zapewnia stabilność dachu, to jednak drewno jest wciąż popularnym materiałem w konstrukcji dachów domów jednorodzinnych. Mimo rozwoju technologii, naturalne materiały budowlane ze źródeł odnawialnych na dodatek, są wciąż trudne do zastąpienia. Dźwigary drewniane są stosunkowo tanim i łatwo dostępnym elementem budowlanym. Konstrukcje stalowe i żelbetowe są również trudniejsze do wykończenia pokryciem dachowym.
Dźwigary drewniane powstają zwykle poprzez piłowanie dłużycy drewna wzdłuż włókien drzewnych. Kiedyś belki były często wytwarzane przez ociosywanie pnia drzewa toporem. Jest to cały czas najmocniejsza klasa drewna tartacznego, o największych wymiarach i wytrzymałości. Tradycyjne belki i krokwie miały wysokość przekroju poprzecznego około 1,4 razy większą od szerokości. Dzisiaj widać tendencję do raczej podwójnej wysokości, a nawet przekrojów o stosunku wymiarów jak 4:1. Ta ostatnia opcja wymaga specjalnych środków, aby zapobiec wichrowaniu się belki.
Wiązary drewniane są produkowane z drewna suszonego i impregnowanego. Mogą być stosowane z powodzeniem zarówno w domach drewnianych, jak i murowanych. Najlepiej sprawdzają się w dwuspadowych dachach z poddaszem niemieszkalnym, jednak dachy wielopołaciowe i poddasza użytkowe również wchodzą w rachubę. Jeśli szukasz firmy, która wykona u ciebie prace przy dachu, wypełnij ten krótki formularz i sprawdź oferty najlepszych wykonawców z twojej okolicy.
Kratownica drewniana, wiązar albo dźwigar kratowy, to podstawowy element pokrycia dachowego. Konstrukcja składa się z kilkunastu desek tworzących układ połączonych trójkątów. Na pojedynczy wiązar składają się pasy (górny i dolny), słupki i krzyżulce. Połączenia węzłowe są wykonane zwykle przy użyciu gwoździowanych płytek.
Dźwigary są ustawiane w różnych odległościach w zależności od obciążenia dachu śniegiem, wiatrem i warstwą pokrycia. Mogą opierać się i przenosić ciężar na ścianach drewnianych albo murowanych. Jest to bardzo ekonomiczna konstrukcja, która może mieć różne kształty. Dźwigar kratowy może być:
- trójkątny jednospadowy,
- trójkątny dwuspadowy,
- trapezowy,
- łukowy.
Tradycyjną więźbę dachową wykonuje zespół cieśli. Dopasowują oni i montują elementy dostarczone z tartaku. Przygotowana zostaje też konstrukcja do ułożenia pokrycia. Ta metoda posiada swoje zalety, jednak więźba nie musi być tworzona od podstaw na placu budowy.
Na podstawie projektu domu specjalistyczne firmy wykonują dźwigary kratowe, jako gotowe elementy konstrukcyjne. Na podstawie wybranego pokrycia dachowego i przewidywanego obciążenia dachu wyliczane są przekroje belek. Zaletą jest mniejsze zużycie drewna oraz szybki montaż dachu. Połacie dachowe przyjmują przy tym idealne płaszczyzny.