Konstrukcja dachu (cz. 5): Systemy kominowe

Piece i kotły grzewcze starej generacji nie były zbyt sprawne i duża część wytwarzanego przez nie ciepła ulatywała przez komin, co odgrywało jednak istotną rolę, bo te straty ciepła wykorzystywane były do ogrzania masywnego i pozbawionego izolacji ceglanego komina (pomagało to w uzyskaniu właściwego ciągu). Wysoka temperatura na wylocie z pieca zapobiegała też skraplaniu pary wodnej zawartej w spalinach.

Doskonalszą wersją komina murowanego był mniej pracochłonny w budowie, lżejszy i lepiej zaizolowany, jednowarstwowy komin z prefabrykatów z komorami powietrznymi.

Obydwa typy przy zastosowaniu paliw stałych zapewniały stabilność konstrukcji, ognioochronność i gazoszczelność. Kiedy jednak do ogrzewania energooszczędnych i lepiej izolowanych cieplnie domów zaczęto stosować nowoczesne kotły o mniejszej mocy i wyższej sprawności, w których jako paliw używano gazu lub oleju, okazało się to niewystarczające. Obniżenie temperatury spalin na wlocie do komina spalinowego i ich dalsze schładzanie się w kanale komina prowadzi do zmniejszania się ilości odprowadzanej pary wodnej i skraplania się jej na ściankach.

Sytuację pogarsza fakt, że podczas spalania ekologicznych paliw, takich jak gaz i olej, powstaje o 30-50 proc. więcej wody, niż podczas spalania węgla, a produktami spalania są tlenki azotu i węgla oraz dwutlenki siarki, które wchodząc w reakcje z wodą, powodują powstawanie substancji żrących, niszczących wnętrze komina ceglanego. Dodatkowo dochodzi do pochłaniania wody przez ścianki komina. W efekcie zimą przy ujemnych temperaturach zawarta w porach spoin i cegieł woda w kominach nie izolowanych termicznie zamarza powodując rozsadzanie i pękanie ścian kominowych. Dochodzi też do zanieczyszczenia kominów smołą, a w wyniku działania związków siarki na fugach cementowo-wapiennych tworzy się gips, który wzmaga korozję.

Nieprawidłowo dobrany do stosowanego pieca i paliwa materiał przewodów kominowych w krótkim czasie ulega uszkodzeniu, traci szczelność i może zagrozić zdrowiu mieszkańców budynku.

Od komina dostosowanego do nowszych technik grzewczych zaczęto - oprócz stabilności, ognioodporności i gazoszczelności - oczekiwać również odporności na działanie kwasów oraz lepszych właściwości izolacyjnych. Pojawiły się kominy dwu- i trójwarstwowe.

W kominach dwuwarstwowych osłonę zewnętrzną stanowią pustaki z lekkiego betonu, pustaki ceramiczne lub cegły, a warstwę wewnętrzną - przewody kominowe o okrągłym bądź kwadratowym przekroju. Takie rozwiązanie daje mocną i łatwą w budowie konstrukcję nośną oraz odporną na działanie substancji żrących powierzchnię wewnątrzkominową.

Kominy trójwarstwowe posiadają dodatkową warstwę izolacji cieplnej z wełny mineralnej wypełniającą szczelinę między wkładem a elementami konstrukcji komina. Izolacja pozwala na zmniejszenie potrzebnej do ogrzania komina powierzchni zapewniającej prawidłowy ciąg i zapobiega nadmiernemu wyziębianiu spalin w kanale. Kominy wielowarstwowe mają ponadto niewielkie wymiary.

Przewody kominów spalinowych produkowane są z ceramiki szamotowej i kamionki szkliwionej oraz ze stali szlachetnych (wodo- i kwasoodpornych). Jeśli budujemy nowy dom, możemy wybrać jeden z wielu dostępnych na rynku systemów kominowych przystosowanych do kotłów i pieców na olej lub gaz.

Wśród kominów tego typu najbardziej rozpowszechnione w budownictwie jedno- i wielorodzinnym są obecnie kominy zbudowane z wkładów ceramicznych. Są to gotowe elementy łączone ze sobą w pionie na zakładkę z zastosowaniem uszczelniającej zaprawy kwasoodpornej. Kominy ceramiczne, dzięki elastycznemu mocowaniu, zapewniają stabilność konstrukcji i dają możliwość wydłużeń termicznych rury wewnętrznej, zapobiegając jednocześnie pęknięciom w miejscach połączeń komina ze ścianą lub dachem, a w wypadkach ekstremalnych - rozerwaniu kanałów spalinowych (np. podczas pożaru sadzy). Dodatkową zaletą stosowania kominów tego typu jest łatwość i szybkość ich montażu.

Kamionkowe bądź szamotowe elementy przewodów kominowych mogą być stosowane do budowy przewodów spalinowych, odprowadzających spaliny z kotłów opalanych gazem, olejem opałowym, węglem lub koksem, przy czym temperatura spalin na wlocie do przewodu kominowego nie może przekraczać 250°C.

Kołowy lub kwadratowy przekrój przewodów w miejsce prostokątnego, gładkość materiału, z jakiego są zbudowane, oraz zastosowanie w miejscu cegieł i spoin złączy zakładkowych i zapraw kwasoodpornych zmniejszyły możliwość powstawania zawirowań i oporów przepływu. Wszystko to ma wpływ na zwiększenie siły ciągu.

Oprócz elementów prostych, z kamionki produkowane są jeszcze inne elementy wchodzące w skład systemu kominowego: przewody z otworami wyczystkowymi, elementy zakończeń dolnych komina z odpływem skroplin, daszki kominowe itp.

Kominy ze stali szlachetnej mogą być stosowane jako wkłady w kominach murowanych (kominy jednościenne wewnętrzne) lub jako samodzielne systemy (kominy dwuścienne zewnętrzne) zbudowane z płaszcza wewnętrznego, czyli rury spalinowej ze stali kwasoodpornej, warstwy izolacyjnej wykonanej najczęściej z wełny mineralnej oraz płaszcza zewnętrznego odpornego na działanie warunków atmosferycznych.

Kominy jednościenne są przystosowane do odprowadzania spalin z kotłów wiszących, stojących, gazowych, olejowych, na paliwa stałe oraz z kominków. Ponieważ przewody stalowe mogą być sztywne lub elastyczne, wkłady takie znakomicie nadają się do modernizacji starych kominów, w których występują krzywizny i załamania.

Kominy dwuścienne są przystosowane do odprowadzania spalin z wszelkiego rodzaju urządzeń grzewczych. Mogą być stosowane jako wolnostojące lub przymocowywane do ściany zewnętrznej budynku, rzadziej wykorzystuje się je wewnątrz budynków do odprowadzania dymu z kominka.

Systemy wkładów kominowych ze stali szlachetnej składają się z rur, trójników podłączeniowych, kolan, redukcji, elementów wyczystkowych, zbiornika gromadzącego i odprowadzającego skropliny.

Izolowane kominy trójwarstwowe nie nadają się do montażu w miejscach, w których stosuje się najnowocześniejsze kotły nadciśnieniowe, gdzie temperatura gazów spalinowych na wylocie nie przekracza często nawet 100°C. Taka sytuacja wymusiła stworzenie kominów trójwarstwowych z przewietrzeniem.

Kanały pustaków kominowych, w które wchodzi ceramiczna rura, zaopatrzone są w cztery wycięcia na narożnikach. Po owinięciu wkładki ceramicznej specjalną płytą z wełny mineralnej i włożeniu jej do pustaka, wycięcia tworzą sieć czterech kanałów. Do nich - zarówno przez kratkę wlotową powietrza w najniższym pustaku, jak i przez specjalną kształtkę fundamentową - ciągle doprowadzane jest powietrze. Przewietrzanie utrzymuje izolację w stanie suchym dzięki przejmowaniu wilgoci przenikającej przez wkładkę i wyprowadzaniu jej przez wylot komina do atmosfery. W ten sposób zapewnia sprawne i długotrwale działanie izolacji, a jednocześnie chroni pustak przed uszkodzeniami spowodowanymi wilgocią. Tego typu komin spełnia ponadto warunki określające komin uniwersalny, czyli dostosowany do każdego rodzaju paliwa i kotłów - zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych. Jest kwasoodporny, ognioodporny, odporny na wilgoć i gazoszczelny.

Więcej porad budowlanych znajdziesz tutaj.

Czytaj również:

Technologie budowy ścian