Ogrzewanie domu to duży wydatek - porównujemy koszty różnych metod ogrzewania
W naszych warunkach klimatycznych budowa domu bez instalacji grzewczej jest niemożliwa. Skoro więc koszty ogrzewania domu są nieuniknione, powstaje pytanie - jaki rodzaj paliwa wybrać, aby te koszty maksymalnie ograniczyć? Wybór nie jest prosty, ponieważ najtańsze paliwo, jakim wciąż jest węgiel kamienny, jest zastępowane ekologicznymi odnawialnymi źródłami energii.
Każdy dom jest inny i różne bywają przyzwyczajenia jego mieszkańców. Jednym wystarcza w mieszkaniu temperatura 19°C, a inni lubią ciepło i 24°C. Aby mieć chociaż przybliżone porównanie kosztów ogrzewania kilkoma metodami, dobrze jest wyjaśnić i ustalić pewne kwestie.
Zapotrzebowanie energetyczne budynku określa się umownie w kilowatogodzinach na metr kwadratowy powierzchni (kWh/m2). W ujęciu rocznym wygląda ono następująco:
● budynek nieocieplony - 120-150 kWh/m2
● budynek ze słabą izolacją termiczną - 100 kWh/m2
● budynek o standardowej izolacji - 90 kWh/m2
● budynek dobrze izolowany termicznie - 60 kWh/m2
● budynek energooszczędny - 50 kWh/m2
● budynek niskoenergetyczny - 40 kWh/m2
● budynek pasywny - 15 kWh/m2
Do dalszych porównań weźmiemy dom energooszczędny o powierzchni 150 m2 powierzchni, co odpowiada zapotrzebowaniu energetycznemu na poziomie 50 kWh/m2 rocznie. Zapotrzebowanie na energię do ogrzania tego domu wyniesie więc w ciągu roku 7500 kWh.
Porównywanie parametrów i cen różnych paliw ma sens jedynie pod warunkiem, że w każdym przypadku stosowane są takie same jednostki. Wbrew pozorom nie jest to wcale "oczywista oczywistość", jako że sprzedawcy stosują całą gamę jednostek. I tak paliwo stałe można kupić w kilogramach albo tonach, a drewno na dodatek jeszcze w metrach sześciennych albo przestrzennych. W przypadku paliw płynnych cena może określona za litr, metr sześcienny albo za kilogram. Również najważniejsza w tym wszystkim energia cieplna może być wyrażona w kilowatogodzinach (kWh), megadżulach (MJ) albo tysiąc razy większych gigadżulach (GJ).
Aby określić ilość paliwa potrzebnego do ogrzania domu jednorodzinnego, potrzebna jest znajomość kilku parametrów:
Wartość opałowa paliwa
● gaz ziemny - 10 kWh/m3
● prąd - 1 kWh
● ekogroszek - 7 kWh/kg
● pellet - 5 kWh/kg
● pompa ciepła gruntowa - 1 kWh
Sprawność urządzenia
● gaz ziemny - 98 proc.
● prąd - 99 proc.
● ekogroszek - 75 proc.
● pellet - 80 proc.
● pompa ciepła gruntowa - 400 proc.
Cena jednostki paliwa
● gaz ziemny - 2,06 zł/m3 (cena z przesyłem)
● prąd - 0,60 zł/kWh (cena średnia w Polsce)
● ekogroszek - 0,86 zł/kg
● pellet - 1,00 zł/kg (tani pellet jest mało kaloryczny - oszczędność jest pozorna)
● pompa ciepła gruntowa - 0,60 zł/kWh
Koszty ogrzewania gazem ziemnym - ogrzewanie gazowe
Wartość opałowa gazu ziemnego wynosi ok. 10 kWh/m3 (albo ok. 36 MJ/m3). Zakładając sprawność pieca na poziomie 98% i cenę w granicach 2,06 zł/m3 otrzymamy:
(2,06 zł/m3 / 10 kWh/m3) / 0,98 = 0,21 zł/kWh
Ogrzewanie gazowe jest najbardziej ekologiczne pośród tradycyjnych źródeł energii. Kotły zwykłe oraz kondensacyjne są bardzo wygodne w obsłudze, zautomatyzowane, o wysokiej sprawności oraz niewielkich stosunkowo rozmiarach. Wadą jest ograniczony dostęp do zasilania, uwarunkowany słabo rozbudowaną siecią gazowniczą w kraju. Kalkulacji kosztów ogrzewania gazowego też nie da się przeprowadzić na długi okres, ponieważ ceny gazu nie należą do stabilnych i w przyszłości raczej będą wzrastać, niż maleć. Jeśli szukasz dokładniejszych informacji, sprawdź także ten artykuł na temat kosztów ogrzewania gazem.
Koszty ogrzewania elektrycznego - ogrzewanie prądem
Biorąc pod uwagę cenę prądu 0,60 zł/kWh raz sprawność grzejników na poziomie 99%, otrzymamy:
0,60 zł/kWh / 0,99 = 0,67 zł/kWh
Ogrzewanie energią elektryczną w wykorzystaniem grzejników nie jest dobrym pomysłem z uwagi na wysokie (i wciąż rosnące ceny prądu). Poważne oszczędności może przynieść przejście na system rozliczeń dwutaryfowy G12w. Prawdziwie korzystnym rozwiązaniem jest powiązanie ogrzewania domu z instalacją fotowoltaiczną.
Koszty ogrzewania ekogroszkiem
Dobrej jakości węgiel użyty do produkcji ekogroszku ma wartość opałową ok. 7 kWh/kg (25,2 MJ/kg). Zakładając sprawność pieca opalanego ekogroszkiem równą 75% i cenę ekogroszku 0,86 zł/kg otrzymamy:
(0,86 zł/kg / 7 kWh/kg) / 0,75 = 0,16 zł/kWh
Kotły opalane węglem w formie ekogroszku są wyposażone w automatyczne podajniki paliwa. Dobrej jakości węgiel oraz nowoczesna konstrukcja pieca zapewniają znacznie mniejszą emisję szkodliwych substancji do atmosfery. Chociaż cena tego paliwa jest aktualnie bardzo korzystna, to jednak biorąc pod uwagę ogólną tendencję do odchodzenia od paliw kopanych, a węgla w szczególności, koszty ogrzewania węglowego będą z pewnością rosły.
Koszty ogrzewania pelletem
Wartość opałowa pelletu, czyli sprasowanych trocin, zrębków albo słomy, zależy od jakości użytych materiałów. Przyjmując do obliczeń pellet lepszej kategorii, będziemy mieli:
(1,00 zł/kg / 5 kWh/kg) / 0,80 = 0,25 zł/kWh
Ten rodzaj paliwa ma liczne zalety: stanowi prasowane odpady z drewna albo słomy, czyli ze źródeł odnawialnych, nie brudzi, ma przyjemny zapach i jest podawane do pieca w sposób zautomatyzowany.
Więcej informacji na temat kotłów, w których możesz spalać pellet znajdziesz w tym miejscu.
Koszty ogrzewania elektrycznego z użyciem pompy ciepła
Pompy ciepła generują znaczne ilości ciepła przy niewielkim nakładzie energii elektrycznej. Są przyjazne środowisku. Biorąc pod uwagę ich wysoką sprawność, otrzymujemy:
0,60 zł/kWh / 4,00 = 0,15 zł/kWh
Wysokie koszty instalacji pompy ciepła szybko ulegają amortyzacji, a najlepsze wyniki osiąga ten rodzaj ogrzewania w budynkach energooszczędnych.
Więcej informacji na temat pomp ciepła znajdziesz w tym artykule.
Nie ulega wątpliwości, że tanie paliwa jak węgiel kamienny i drewno przechodzą do historii i mimo niskich (jeszcze) kosztów nie warto inwestować w opalane nimi piece. Przyjazne dla środowiska źródła energii dają poza tym nieporównywalny z węglem i drewnem komfort obsługi. Bardzo korzystnie wypadają kombinowane systemy grzewcze, wykorzystujące wspomaganie niezwykle tanią energią z instalacji fotowoltaicznych.
Analiza kosztów ogrzewania domu wykazuje, że najbardziej korzystne jest inwestowanie w dobrą termoizolację. Zapotrzebowanie energetyczne budynku źle ocieplonego może dwukrotnie przewyższać zapotrzebowanie na energię budynku energooszczędnego. Wybór tańszych rozwiązań na etapie planowania i budowy jest oszczędnością pozorną; lepiej ponieść wyższe koszty na początku inwestycji i płacić potem za ogrzewanie dwukrotnie niższe rachunki.
