Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązane do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie opłat rocznych, przez okres 20 lat
Za projekt dot. przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów, na których stoją budynki mieszkalne, we współwłasność tych gruntów odpowiada Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
W projekcie zaproponowano, że od 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi i wielolokalowymi zostanie przekształcone w prawo współwłasności gruntu na rzecz właścicieli domów i lokali położonych na takich gruntach.
Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązane do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie opłat rocznych, przez okres 20 lat. Wysokość opłat za przekształcenie zostanie ustalona według stanu na 1 stycznia 2019 roku. Samorządy będą mogły waloryzować te opłaty - już z tytułu własności - ale tylko przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS.
Osobom, które będą chciały uregulować opłaty wcześniej niż w ciągu 20 lat, zostaną zaproponowane bonifikaty. Dla tych, którzy postanowią zapłacić całą 20-letnią sumę jednorazowo w pierwszym roku, bonifikata będzie wynosiła 60 proc., a w kolejnych latach - będzie obniżana o 10 proc. Taka bonifikata będzie dotyczyła tylko przekształcenia gruntów należących do Skarbu Państwa.
Podobnych ulg będą mogły udzielać samorządy, ale ich wysokość ustalą same - nie określono tego w projekcie ustawy.
Proponowane przepisy stanowią, że jeśli zajdzie taka sytuacja, iż na gruncie będą znajdowały się zarówno budynki mieszkalne, jak i komercyjne, to cały grunt zostanie przekształcony we własność, ale przedsiębiorca nie skorzysta z ewentualnej bonifikaty.
Własność gruntów w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków będzie ustalana na podstawie zaświadczenia wydawanego przez organy reprezentujące dotychczasowych właścicieli gruntów - Skarb Państwa oraz gminy. Wpisy mają być wolne od opłat sądowych.
Proponuje się także wprowadzenie przepisu likwidującego możliwość ustanawiania od 1 stycznia 2019 r. nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Oznacza to, że od tej daty, z własnością lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego będzie mogło być związane wyłącznie prawo własności gruntu.
Projektodawcy tłumaczą, że proponowane zmiany są odpowiedzią na problemy z przekształcaniem praw użytkowania wieczystego na mocy obowiązującej ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.
W ocenie MIiR ustawa ta, w niektórych sytuacjach, nie zapewnia właścicielom lokali w budynkach wielolokalowych faktycznej możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności. Chodzi m.in. o przypadek, gdy przekształceniu ma ulec grunt, na którym znajdują się budynki wielorodzinne. Wówczas do przekształcenia w prawo własności była potrzebna zgoda większości mieszkańców, a część osób nie zgadzała się na to i w efekcie blokowała przekształcenie użytkowania wieczystego.
