Zimowe obowiązki właściciela nieruchomości

Choć zima w tym sezonie póki co tylko nieśmiało puka do naszych drzwi, to nie znaczy, że w końcu nie przyjdzie i nie uderzy ze zdwojoną siłą. Warto przy tym pamiętać, że właściciel nieruchomości (a także użytkownik wieczysty) jest odpowiedzialny za to, by chodnik przed nią był odśnieżony, a za niedopełnienie tego obowiązku grozi mandat, nie wspominając o ryzyku złamania czy skręcenia nogi.

Obowiązek wynika z zapisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 13 września 1996 r. Aby uniknąć niepotrzebnych problemów należy nie tylko zgarnąć śnieg, ale i skuć lód tak, by nikt na chodniku się nie poślizgnął. Przy czym w świetle w/w ustawy chodnikiem jest wydzielona część drogi publicznej, która służy do ruchu pieszego i jego położona bezpośrednio (to ważne) przy granicy nieruchomości.

Do ukarania niepokornego właściciela nieruchomości uprawniona jest straż miejska/gminna, która najczęściej nakłada na winnego mandat w wysokości 100 zł, choć maksymalna stawka to 500 zł. Jednak jeśli ukarana osoba nie zgodzi się przyjąć mandatu lub nieodśnieżanie chodnika będzie zjawiskiem powtarzającym się, sprawa trafi do sądu, a ten ma możliwość nałożenia grzywny, której kwota może kilkakrotnie przewyższać maksymalną stawkę mandatu.

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Art. 5. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:

4) uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych.

W przypadku domów wielorodzinnych odpowiedzialność za odśnieżenie chodnika spoczywa na wszystkich mieszkańcach, ale najczęściej zajmuje się tym zarządca wspólnoty lub spółdzielni. Powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest wynajmowanie do tego celu firmy, która nie tylko zajmuje się wykonaniem pracy, ale i przejmuje odpowiedzialność za ewentualne konsekwencje niedopełnienia obowiązku. I nie chodzi bynajmniej o sam mandat, ale o sytuację, w której ktoś poślizgnie się i stanie mu się krzywda. Jeśli do nieszczęśliwego wypadku dojdzie przez to, że chodnik był nieodśnieżony, poszkodowany ma prawo domagać się odszkodowania.

Warto jednak wiedzieć, że nie zawsze jest tak, że to na właścicielu nieruchomości spoczywa obowiązek odśnieżania. W niektórych przypadkach zająć się tym powinna gmina. Chodzi o sytuacje, w których pomiędzy nieruchomością a chodnikiem znajduje się pas miejskiej zieleni (nie musi to być szeroki pas, wystarczy metr trawnika), gdy na chodniku są płatne miejsca parkingowe lub gdy na wysokości nieruchomości znajduje się przystanek - w wymienionych przypadkach za odśnieżenie chodnika odpowiada gmina, bez względu na to, czy przylega on do nieruchomości.

Odśnieżanie chodnika trzeba jednak przeprowadzić poprawnie. Chodzi o uniknięcie sytuacji, w której odśnieżając przegarniamy śnieg na drogę. Za taki krok grozi grzywna (nawet 1500 zł), a gdyby przez wyrzucony na drogę śnieg doszło do wypadku, osoba odśnieżająca może za to odpowiadać jak za przestępstwo. Śnieg trzeba więc odgarniać tak, by jednocześnie nie utrudniać przejazdu samochodom, ani nie blokować przejścia pieszym.

Zasadność obowiązku odśnieżania chodnika trafiła swego czasu przed oblicze Trybunału Konstytucyjnego, jednak ten nie dopatrzył się jakiejkolwiek sprzeczności z konstytucją, zaznaczając m.in., że z prawa własności nieruchomości wynikają także obowiązki społeczne i to jest właśnie tego rodzaju obowiązek.

Zimą pamiętać należy nie tylko o odśnieżeniu chodnika. Do obowiązków właściciela nieruchomości należy także wynikające z prawa budowlanego usunięcie śniegu z dachu (nie tylko domu, ale i garażu czy budynku gospodarczego) oraz strącanie zwisających sopli lodu i nawisów śnieżnych, które stanowiłyby zagrożenie dla zdrowia i życia przechodniów.

Marcin Krasoń, Home Broker