Dbałość o wzrok pracownika w firmowych rozliczeniach podatkowych
Obecnie wady wzroku niwelowane są nie tylko za pomocą okularów, ale również szkieł kontaktowych. Jednych i drugich osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę często używają w wykonywaniu czynności powierzonych im w ramach zadań pracowniczych. Pomimo że przepisy bhp obowiązujące w tym zakresie od lat nie były nowelizowane, zmieniające się interpretacje organów podatkowych powodują, że przedsiębiorcy mają problemy z klasyfikacją świadczeń związanych z ochroną wzroku pracownika zarówno pod kątem powstawania opodatkowanych przychodów pracowniczych, jak i rozliczania wartości tych świadczeń w kosztach podatkowych.
Przychody pracownicze
» okulary
Do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok obligują pracodawcę uregulowania zawarte w przepisach bhp, w tym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973). Zgodnie z nim obowiązek ten ciąży na pracodawcy wyłącznie w stosunku do pracowników zatrudnionych na stanowiskach z monitorami ekranowymi, jeżeli użytkują oni te monitory w czasie pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Jednocześnie u pracowników tych stosowanie okularów powinno wynikać z zalecenia lekarza wydanego w związku z badaniami okulistycznymi, przeprowadzonymi w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej. Badania te muszą przy tym wykazać potrzebę stosowania okularów podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Po stronie pracownika wartość świadczenia, jakim są sfinansowane przez pracodawcę okulary, stanowi przychód ze stosunku pracy. Ponieważ jest ono przyznawane w związku z zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy, uzyskany z tego tytułu przychód korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdof. Należy jednak podkreślić, że zwolnienie to ma zastosowanie jedynie wówczas, gdy zostaną spełnione łącznie wszystkie warunki określone w przepisach omawianego rozporządzenia.
Przez pewien czas organy podatkowe traktowały wartość omawianego świadczenia za przychód podlegający opodatkowaniu w sytuacji, gdy podstawę do stosowania okularów stanowiło zaświadczenie lekarskie wydane w ramach dodatkowego badania okulistycznego wykonanego między badaniami okresowymi. Przyjmowały bowiem, że tego typu badań nie można uznać za przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej.
To stanowisko zaczęło się zmieniać dopiero w połowie ubiegłego roku. Wówczas Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2015 r., nr IPTPB1/4511-292/15-4/MH, uznał, że taki przychód korzysta ze zwolnienia od podatku. W jego opinii, z uwagi na obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, pracodawca po zgłoszeniu przez pracownika pogorszenia stanu zdrowia powinien go skierować na badania profilaktyczne. Gdy w ich wyniku lekarz okulista potwierdzi pogorszenie wzroku pracownika, otrzymana przez niego refundacja zakupu nowych okularów korzysta z przywołanego zwolnienia od podatku. Podobnie rozstrzygnął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 22 stycznia 2016 r., nr ILPB1/4511-1-1452/15-2/TW.
» soczewki kontaktowe
Soczewki (szkła) kontaktowe w opinii resortu finansów pełnią tę samą funkcję co okulary korekcyjne, a ich sfinansowanie korzysta z tego samego zwolnienia podatkowego, co potwierdza pismo resortu z dnia 27 lipca 2009 r., nr DD3/066/46/CRS/09/586. Zwolnienie ma jednak zastosowanie wyłącznie w takich sytuacjach, gdy lekarz specjalista, w wyniku badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, zaleci ich stosowanie przy obsłudze monitora zamiast okularów, gdyż przy danej wadzie wzroku pracownika nie jest możliwe jej skorygowanie przy pomocy okularów.
Koszty pracodawcy
Wydatki ponoszone na zapewnienie pracownikom okularów korygujących wzrok, jak i soczewek kontaktowych podlegają u pracodawcy rozliczeniu w kosztach podatkowych. Obowiązek ich ponoszenia wynika bowiem z mocy prawa i jako dokonywane w celu zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków pracy spełniają one definicję kosztu podatkowego.
Zarówno dla zastosowania zwolnienia po stronie pracownika, jak i dla możliwości rozliczenia omawianych wydatków w kosztach nie ma przy tym znaczenia sposób ich sfinansowania, tj. czy zakup okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych udokumentowany zostanie fakturą wystawioną na pracownika, czy na pracodawcę, co potwierdza interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 16 marca 2011 r., nr DD3/033/30/CRS/11/95.
|
"(...) zgłoszenie pracodawcy przez pracownika pogorszenia stanu zdrowia, powinno skłonić pracodawcę do skierowania pracownika na badania profilaktyczne. (...) pogorszenie wzroku pracownika należy traktować jako zmianę jego stanu zdrowia, uzasadniającą konieczność wcześniejszego niż wynikałoby to z obowiązującego zaświadczenia lekarskiego, przeprowadzenia badania lekarskiego. Wynik badania okulistycznego wskazujący na konieczność stosowania lub wymiany okularów, obliguje pracodawcę do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza. W takiej sytuacji, refundacja poniesionych i udokumentowanych przez pracownika kosztów zakupu okularów korekcyjnych dokonana przez Wnioskodawcę, stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, objęty zwolnieniem od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)". Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2016 r., nr ILPB1/4511-1-1452/15-2/TW |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 53 (1303) z dnia 2016-07-04