Decyzja Rady UE w sprawie obowiązkowego split payment
Od 1 lipca zeszlego roku czynni podatnicy VAT, którzy otrzymują fakturę dokumentującą nabycie towaru czy usługi, mogą dokonać płatności należności z tej faktury w systemie tzw. podzielonej płatności (split payment). Aktualnie sposób dokonania płatności za nabywane towary czy usługi zależy wyłącznie od woli nabywcy. Nie ma w tym przypadku znaczenia co jest przedmiotem transakcji. To on decyduje, czy płatność za nabywane towary i usługi będzie wykonana przelewem tradycyjnym, czy też przy użyciu komunikatu przelewu.
Jednakże Ministerstwo Finansów w 2018 r. wystąpiło do Komisji Europejskiej o wyrażenie zgody na wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności dla transakcji podatnych na oszustwa - objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia (usługi budowlane, elektronika) oraz solidarną odpowiedzialnością w odprowadzaniu podatku VAT (paliwa).
W dniu 22 lutego 2019 r. została opublikowana decyzja wykonawcza Rady (UE) 2019/310 z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie upoważnienia Polski do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 51/19). Zgodnie z art. 1 ww. decyzji: "Na zasadzie odstępstwa od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE upoważnia się Polskę do wprowadzenia obowiązku umieszczania na fakturach wystawianych w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku do niniejszej decyzji dokonywanych między podatnikami specjalnego komunikatu o konieczności wpłaty VAT na odrębny i zablokowany rachunek bankowy VAT dostawcy/usługodawcy otwarty w Polsce, jeżeli płatności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług są dokonywane elektronicznym przelewem bankowym (podkreślenie redakcji)."
Załącznik ten obejmuje 152 grupy towarów i usług określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) w tym m.in.: wyroby ze stali, procesory, tablety, notebooki, laptopy, telefony komórkowe, w tym smartfony, konsole do gier wideo, dyski twarde, część biżuterii, cyfrowe aparaty fotograficzne, kamery cyfrowe, komputery, złom, odpady, paliwa napędowe i opałowe, oleje smarowe, niektóre części samochodowe i motocyklowe, roboty budowlane i ogólnobudowlane.
Należy podkreślić, że obowiązkowy split payment będzie miał zastosowanie wyłącznie do dostaw towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku pomiędzy podatnikami będącymi przedsiębiorcami i obejmował będzie wyłącznie elektroniczne przelewy bankowe. Warto dodać, że ma on mieć zastosowanie do wszystkich dostawców (usługodawców), w tym również tych, którzy nie mają siedziby w Polsce. Podmioty te będą musiały posiadać rachunek bankowy prowadzony zgodnie z polskim prawem bankowym. Nie będą jednak ponosić żadnych opłat związanych z otwarciem takiego rachunku.
W stosunku do transakcji objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności zachowana zostanie zasada, zgodnie z którą podatnik, u którego wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym będzie mógł wnioskować o zwrot tej nadwyżki na rachunek VAT w terminie 25 dni od dnia złożenia deklaracji.
W decyzji wskazano, że ma ona zastosowanie od dnia 1 marca 2019 r. do dnia 28 lutego 2022 r. Jednakże na dzień oddania do druku niniejszego numeru "Poradnika VAT" Ministerstwo Finansów w tym zakresie nie przedstawiło projektu przepisów krajowych, które wdrożyłyby ww. decyzję. Przypomnijmy, iż w wyjaśnieniach zamieszczonych na stronie internetowej www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dla-mediow/wywiady/eksperci-mf czytamy: "(...) Mogę powiedzieć, że obowiązkowy split payment nie pojawi się na pewno w pierwszej połowie 2019 roku. Będziemy się starali, żeby była to druga połowa roku (podkreślenie redakcji)".
Warto dodać, iż wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu split payment może wywołać u podatników VAT wiele wątpliwości, np. przy świadczeniu różnych usług w ramach jednej inwestycji, czy też przy dostawie towarów w zestawie lub przy dostawie części samochodowych w ramach świadczenia usług naprawy pojazdów. W ramach jednej inwestycji będą mogły być świadczone usługi rozliczane na zasadach obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności oraz na zasadach ogólnych. W praktyce gospodarczej zdarzają się również dostawy towarów w zestawie, gdzie tylko jeden z nich może podlegać obowiązkowemu split payment.
Odnośnie dostawy części samochodowych w ramach świadczenia usług naprawy pojazdów należy wyjaśnić, iż jeżeli dostawa tych towarów stanowi element świadczenia kompleksowego - usługi naprawy pojazdów, to wartości towarów nie wykazuje się na fakturze w odrębnej pozycji. W związku z tym wydaje się, iż w tym przypadku obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie będzie miał zastosowania.
Wydaje się zatem konieczne, aby wprowadzenie przepisów dotyczących obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności nastąpiło łącznie z odpowiednimi objaśnieniami podatkowymi, które pozwoliłyby wyeliminować wątpliwości co do prawidłowego stosowania tego mechanizmu w praktyce.
Poradnik VAT Nr 6 z dnia 2019-03-20