Import usług z rajów podatkowych
W myśl art. 88 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwana dalej ustawa o VAT), obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju lub w kraju wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy.
W niniejszym załączniku ustawodawca wymienił 39 krajów, m.in. Księstwo Andory, Barbados, Belize, Bermudy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Zjednoczone Emiraty Arabskie. Lista krajów z załącznika obejmuje więc tzw. raje podatkowe, które na gruncie przepisów o podatkach dochodowych są uważane za kraje stosujące tzw. szkodliwą konkurencję podatkową (koncepcję szkodliwej konkurencji podatkowej wprowadziły do polskiego systemu podatkowego ustawy z 9.6.2000 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 700) oraz z 9.11.2000 r. (Dz.U. Nr 104, poz. 1104 ze zm.) zmieniające odpowiednio ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Zgodnie z powyższym przepisem podatek od importu usług nie podlega odliczeniu w przypadku, gdy płatność jest dokonywana na rzecz podmiotu mającego siedzibę w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, a która to płatność wynika z importu usług, przy czym nie ma znaczenia fakt czy podmioty są powiązane czy nie. Przepis ten jednak jest niezgodny z regulacjami unijnymi. Urzędy nie mogą więc stosować tego ograniczenia. Niniejsze orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 16 września 2008 r. (sygn. III SA/Wa 487/08). Niezgodność powyższej regulacji z przepisami wspólnotowymi potwierdził również ETS w wyroku z 1.4.2004r. w sprawie C-90/02 Gehrard Bockemuhl v. Finanzamt Gummersbach. Trybunał uznał bowiem, iż nie powinna wystąpić taka sytuacja w której podatnik VAT w związku z działalnością podlegającą opodatkowaniu musi z jednej strony naliczyć podatek należny z tytułu importu usług, a nie jest uprawniony do odliczenia tego podatku.
Należy również wskazać, iż przepis ten jest również sprzeczny z zasadą proporcjonalności, zgodnie z którą możliwość ograniczenia praw podstawowych istnieje tylko i wyłącznie wtedy, gdy ograniczenia te są konieczne w demokratycznych państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolnością i praw i innych osób. Dotyka on bowiem podmioty, które nabywają usługi w rajach podatkowych ze względów zupełnie innych niż chęć unikania opodatkowania.
Aleksandra Kałła
