Jak i kiedy korygować błędy w deklaracji podatkowej?
Deklarację podatkową zawierającą błąd można poprawić poprzez złożenie jej nowej - skorygowanej - wersji. W niektórych przypadkach poprawki ma prawo nanieść urząd skarbowy. Korekta nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli jest dokonywana w trakcie weryfikowania rozliczenia w postępowaniu podatkowym, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej.
Podatnikowi przysługuje prawo do skorygowania błędnie sporządzonej deklaracji podatkowej. Przewiduje to art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej. Korekta polega na złożeniu deklaracji korygującej. Stanowi ona nową wersję rozliczenia podatku za dany okres. Sprowadza się to do wypełnienia właściwego formularza poprawnymi danymi i oznaczenia go jako korekta. Nie trzeba zasadniczo składać uzasadnienia przyczyn naniesienia poprawek. Wyjątek stanowi korekta dokonywana przed wydaniem decyzji kończącej pierwszoinstancyjne postępowanie podatkowe prowadzone w zakresie stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.
Podatnikowi przysługuje prawo do skorygowania deklaracji oraz cofnięcia skutków unikania opodatkowania, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wyznaczeniu terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, na zasadach określonych w tym zawiadomieniu. Taką korektę trzeba złożyć wraz z uzasadnieniem przyczyn jej dokonania. Złożenie korekty deklaracji nie wiąże się z odpowiedzialnością karną skarbową za błędne sporządzenie pierwotnego (poprawianego) rozliczenia. Niekaralność jest jednak zagwarantowana w przypadku spełnienia wymogów wskazanych w art. 16a Kodeksu karnego skarbowego.
Pierwszy warunek to dokonanie korekty deklaracji prawnie skutecznej w rozumieniu Ordynacji podatkowej lub ustawy o KAS. Drugim jest uiszczenie całej należności publicznoprawnej, która z powodu błędu została uszczuplona lub narażona na uszczuplenie. Wpłaty należy dokonać niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ. Spełnienie obu warunków daje, z mocy prawa, ochronę przed sankcjami za przedłożenie nieprawdziwej lub nierzetelnej deklaracji.
Zbędne jest składanie tzw. czynnego żalu, czyli zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego, mającego na celu uniknięcie kary za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
Skuteczność korekty zależy przede wszystkim od momentu jej złożenia. Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania kontroli oraz postępowania podatkowego - w zakresie nimi objętym (przykład 1).
Sprawdzane rozliczenia można poprawić po kontroli (zasadniczo do momentu wszczęcia postępowania podatkowego). Korekta po zakończeniu postępowania podatkowego dopuszczalna jest natomiast tylko w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Wyjątek stanowią postępowania prowadzone w sprawach stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (o czym była wcześniej mowa).
Złożenie skutecznej korekty jest wykluczone także w czasie kontroli celno-skarbowej, w zakresie nią objętym, poza dwoma przypadkami. Korektę weryfikowanego w tym trybie rozliczenia można złożyć w ciągu 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, a potem - w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli. Nie ma natomiast przeszkód do dokonania korekty w czasie czynności sprawdzających. Wręcz przeciwnie, uchybienia wykryte w ich toku mogą być od razu poprawione przez urząd skarbowy lub podatnika. Urząd skarbowy ma jednak prawo dokonać samodzielnej korekty złożonego rozliczenia w ograniczonym zakresie.
Wolno mu wyeliminować błędy rachunkowe, oczywiste pomyłki oraz nieprawidłowości wynikające ze sporządzenia deklaracji niezgodnie z wymogami formalnymi, jeżeli w wyniku naniesionych poprawek lub uzupełnień zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty, zwrotu podatku, straty czy kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia nie przekracza 5.000 zł. Podatnik ma prawo wnieść sprzeciw na urzędową korektę.
Skutkuje to jej anulowaniem. W takiej sytuacji należy jednak liczyć się z wezwaniem do urzędu skarbowego w celu podania powodów wniesienia sprzeciwu, a jeżeli sprawa nie zostanie wyjaśniona - z wszczęciem kontroli lub postępowania podatkowego.
Korektę należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. Dotyczy to także rozliczeń poprawianych w związku z kontrolą celno-skarbową. W ich przypadku o korekcie naczelnik urzędu skarbowego niezwłocznie informuje urząd prowadzący kontrolę celno-skarbową. Problem z ustaleniem urzędu skarbowego właściwego do wniesienia korekty rozliczenia może wystąpić, gdy jest ona składana po zmianie urzędu skarbowego, np. w wyniku przeprowadzki podatnika.
Kwestię tę rozstrzyga art. 18a § 1 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tego zdarzenia. Korektę deklaracji składaną po zmianie urzędu skarbowego, za okres rozliczeniowy upływający przed tą zmianą, należy więc przekazać do nowego urzędu skarbowego (przykład 2). W tym przypadku nie ma znaczenia miejsce złożenia pierwotnego (poprawianego) rozliczenia.
Opisanej zasady nie stosuje się, gdy zdarzenie powodujące zmianę organu podatkowego ma miejsce w trakcie kontroli lub postępowania podatkowego. W takiej sytuacji organ właściwy w dniu wszczęcia kontroli lub postępowania podatkowego do określenia albo ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego pozostaje właściwy we wszystkich sprawach związanych z tą należnością (przykład 3). Podobnie jest w przypadku, gdy zdarzenie powodujące zmianę organu podatkowego nastąpiło po zakończeniu kontroli podatkowej.
Organem podatkowym właściwym w sprawie dotyczącej kontroli pozostaje organ właściwy w dniu jej wszczęcia.
Przykład 1 - Urząd skarbowy prowadzi u podatnika kontrolę podatkową w zakresie VAT za poszczególne miesiące 2017 r. W jej trakcie podatnik stwierdził błędy w PIT-36 za 2018 r. To rozliczenie podatku dochodowego nie jest przedmiotem kontroli podatkowej.
Podatnik może więc w czasie jej trwania złożyć korektę PIT-36 za 2018 r.
Przykład 2 - Podatnik złożył PIT-37 za 2017 r. w kwietniu 2018 r. w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w Koszalinie. W styczniu 2019 r. przeprowadził się i podlega pod Urząd Skarbowy w Kołobrzegu. Zamierza złożyć korektę PIT-37 za 2017 r. Skorygowane zeznanie podatkowe należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w Kołobrzegu. Zmiana miejsca zamieszkania (w 2019 r.) nastąpiła po zakończeniu roku podatkowego objętego korektą (2017 r.).
Przykład 3 - Urząd skarbowy w Łodzi wszczął wobec spółki z o.o. kontrolę podatkową w zakresie VAT za poszczególne miesiące 2018 r. W jej trakcie spółka z o.o. zmieniła siedzibę i podlega pod Urząd Skarbowy w Warszawie. Kontrola skarbowa wykazała nieprawidłowości. Spółka z o.o. zamierza złożyć korekty błędnie sporządzonych deklaracji VAT. Korekty składa w urzędzie skarbowym przeprowadzającym kontrolę podatkową, tj. w Urzędzie Skarbowym w Łodzi.
Podstawa prawna Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)
Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2020 r. poz. 19)
autor: Małgorzata Żujewska Gazeta Podatkowa nr 20 (1686) z dnia 2020-03-09
