Jak zakwestionować ustalenia kontrolne?
Podatnik ma prawo kwestionować wyniki kontroli przeprowadzonej przez pracowników urzędu skarbowego. Swoje uwagi i zastrzeżenia może zgłaszać na każdym etapie sporu. Nie tylko po zakończeniu kontroli, ale i w czasie wszczętego w związku z nią postępowania podatkowego.
Kontrola w protokole
Pracownicy urzędu skarbowego mają prawo sprawdzić, czy i jak podatnicy wywiązują się z obowiązków wobec fiskusa. W czasie kontroli weryfikują dokumentację podatkową, przesłuchują świadków, dokonują oględzin, zasięgają opinii biegłych itp. Wszystko po to, aby należycie ustalić, w jaki sposób podatnik realizuje obowiązki wynikające z przepisów podatkowych. Efektem ich pracy jest protokół. W nim dokumentowany jest przebieg kontroli. Chociaż stan faktyczny może być również utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk oraz na informatycznych nośnikach danych, np. na płytach CD.
W protokole - poza informacjami o zakresie, miejscu i czasie przeprowadzenia kontroli - musi znaleźć się opis dokonanych ustaleń faktycznych, dokumentacja dotycząca zebranych dowodów, ocena prawna sprawy. Wynika to z art. 290 § 2 Ordynacji podatkowej. Protokół sporządzany jest w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Jeden z nich doręczany jest podatnikowi.
Uwagi pokontrolne
Podatnik ma prawo kwestionować ustalenia kontrolne. Taką możliwość daje mu art. 291 § 1 Ordynacji podatkowej. Podatnik, który nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole, może zgłosić zastrzeżenia lub przedstawić wyjaśnienia. Na poparcie swoich twierdzeń powinien wskazać odpowiednie wnioski dowodowe. Kontrolerom zarzuca się najczęściej błędy w ustaleniu stanu faktycznego, nieprzeprowadzenie niezbędnych dowodów, bezzasadne kwestionowanie rzetelności ksiąg podatkowych, sformułowanie zdawkowej oceny prawnej sprawy.
Nie ma szczególnych rygorów co do formy zastrzeżeń. Należy po prostu wskazać, z którymi ustaleniami nie można się zgodzić i dlaczego. W piśmie muszą oczywiście znaleźć się takie elementy, jak: dane podatnika, określenie organu, do którego jest ono adresowane, wskazanie kwestionowanego protokołu, podpis.
Na zgłoszenie uwag podatnik ma 14 dni od dnia doręczenia mu protokołu. Tyle samo czasu kontrolerzy mają na odpowiedź. W ciągu 14 dni od otrzymania zastrzeżeń powinni zawiadomić podatnika o sposobie ich załatwienia, wskazując w szczególności, które z nich nie zostały uwzględnione.
Protokół jako dowód
Przyjmuje się, że jeżeli podatnik nie zgłosi wyjaśnień lub zastrzeżeń w ciągu 14 dni od otrzymania protokołu, to nie kwestionuje ustaleń kontroli. Nie oznacza to jednak, że nie może ich podważać, gdy dojdzie do postępowania podatkowego. Może być ono wszczęte, gdy w weryfikowanych rozliczeniach pracownicy urzędu skarbowego znajdą nieprawidłowości, a podatnik ich nie usunie. Podatnik nie musi wprowadzać żadnych sugerowanych przez nich poprawek. Może obstawać przy swoim. Jeżeli jednak decyduje się na to drugie rozwiązanie, musi liczyć się z tym, że zostanie przeprowadzone postępowanie podatkowe. Pokontrolne postępowanie podatkowe wszczyna się bowiem, jeżeli podatnik nie złoży deklaracji lub nie dokona korekty deklaracji w całości uwzględniającej nieprawidłowości ujawnione w czasie kontroli.
Protokół kontroli - w zakresie zawartych w nim ustaleń faktycznych - jest wówczas jednym z dowodów w sprawie. Wynika to z art. 181 Ordynacji podatkowej. Podlega więc ocenie jak każdy inny dowód. Podatnik może kwestionować opisane w nim ustalenia. Ma prawo wnioskować o przeprowadzenie dowodów podważających wiarygodność protokołu: przesłuchanie świadków, powołanie biegłego, włączenia do akt pewnych dokumentów itp. Niewykluczone, że na podstawie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego ustalenia kontrolerów okażą się błędne.
Jeżeli urząd skarbowy nie dopatrzy się uchybień, swoje uwagi co do ustalonych okoliczności faktycznych sprawy, można przedstawić izbie skarbowej. Nieprawidłowości i nieścisłości, jakie podatnik znajdzie w protokole, mogą stać się podstawą zarzutów podnoszonych w odwołaniu od niekorzystnej decyzji urzędu skarbowego. Ustalenia kontrolne można bowiem kwestionować nie tylko w czasie postępowania pierwszoinstancyjnego, ale również odwoławczego. Za każdym razem trzeba jednak wskazać odpowiednie dowody na poparcie swojego stanowiska.
| Janusz Nowakowski ul. Klonowa 17 66-300 Międzyrzecz NIP: 596-111-11-11 |
Międzyrzecz, 5.10.2009 r. |
| Naczelnik Urzędu Skarbowego | |
|
Na podstawie art. 291 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) do protokołu nr US-334-248-2009 z kontroli podatkowej przeprowadzonej w dniach od 17 do 29 września 2009 r. przez Urząd Skarbowy w Międzyrzeczu w zakresie prawidłowości rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2008 r. składam następujące wyjaśnienia. Kontrolujący zakwestionowali możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na artykuły spożywcze (kawę, herbatę, napoje, słodycze) udokumentowane fakturą nr 54/2008. Uznali je za wydatki na cele reprezentacji, które są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). Wyjaśniam, że były to artykuły zakupione jako drobne poczęstunki dla kontrahentów, serwowane w trakcie spotkań biznesowych odbywających się w siedzibie firmy. |
|
| Janusz Nowakowski | |
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).
autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa Nr 600 z dnia 2009-10-08
