Kiedy podatek od nieruchomości będzie kosztem dla ZPCHR
Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 1991 r. Nr 9, poz. 37 z późn. zm.) zakład pracy chronionej jest zwolniony z podatku z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów nie prowadzących zakładów pracy chronionej.
Prowadzący zakład pracy chronionej jest zwolniony w stosunku do tego zakładu z podatków na zasadach określonych w przepisach odrębnych. Na podstawie art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz. U. 2008 r. Nr 14 poz. 92) o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, kwoty uzyskane z tytułu zwolnień przekazuje się na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) - 10%, Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON) - w wysokości 90%. Zakłady Pracy Chronionej (ZPCHR) są obowiązane tworzyć ZFRON i są jego dysponentami.
Zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t. jedn. z 200o r. Dz. U. Nr 54, 654 ze zm, dalej jako ustawa o CIT), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak:
a. podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy,
b. odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu.
Znaczna część organów podatkowych (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 4 czerwca 2008 r., IPPB3/423-478/08-2/MK) stoi na stanowisku, że środki pochodzące ze zwolnienia podatkowego przekazywane na PFRON i ZFRON nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na wymienienie ich w katalogu wydatków (art. 16 ust 9 ustawy o CIT) nieuznawanych przez ustawodawcę za koszty uzyskania przychodów. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 10 marca 2009 r. (sygn. ILPB3/423-850/08-2/ŁM) podkreślił, że: "to nie podatek od nieruchomości jest przekazywany na ZFRON i PFRON lecz środki pochodzące ze zwolnienia podatkowego. Kwota obliczonego podatku jest istotna tylko do ustalenia wysokości przekazywanej wpłaty. (...)Z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie wynika, iż odpisy i wpłaty na ZFRON mogą obciążać koszty działalności, zatem odpisy te nie mogą być kosztem uzyskania przychodów zgodnie z ww. art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dopiero wydatki poniesione ze środków ZFRON, z wyjątkiem określonych odpowiednio w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będą kosztami uzyskania przychodów". Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 15 grudnia 2008 r. (sygn. ITPB3/423-557/08/DK) podkreślił, że: "Z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie wynika odpisy i wpłaty na ZFRON mogą obciążać koszty działalności, zatem odpisy te nie mogą być kosztem uzyskania przychodów zgodnie z cytowanym art. 16 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, co nie pozwala na odniesienie w koszty uzyskania przychodów kwot jedynie przekazanych na ZFRON".
Pojawił się także pogląd, że podatnik ma prawo do zaliczenia powyższych podatków do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, że ich nie przekazuje do budżetu, lecz na ZFRON i PFRON, ze względu na to, że wydatek nie jest wykazany w "katalogu kosztów negatywnych" ustawy oraz są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (Urząd Skarbowy we Wrześni z dnia 14 września 2005 r., sygn. ZD/415-13/05).
Można także twierdzić, iż w art. 16 ust. 9 ustawy o CIT mowa jest wyłącznie o odpisach na utworzone przez podatnika fundusze - czyli ZFRON, a zatem równowartość obliczonego podatku od nieruchomości, w wysokości wpłaty przekazywanej na PFRON, mogłaby być uznana za koszt uzyskania przychodów, gdyż nie jest on tworzony przez podatnika a odpowiedzialne za jego prowadzenie, jak sama nazwa wskazuje, jest "państwo".
Zaliczenie całej kwoty podatku od nieruchomości przekazywanej na PFRON i ZFRON w postaci odpowiednich odpisów wiązałoby się ze znacznym ryzykiem podatkowym. Można jednak znaleźć argumenty przemawiające za możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości podatku od nieruchomości odpowiadającej odpisowi dokonanemu na PFRON (tj. 10%).
Justyna Zając-Wysocka, radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
