Kiedy urzędnicy skarbowi mogą żądać przekazania JPK?

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

JPK to forma udostępniania administracji skarbowej danych w układzie i formacie określonym przez Ministerstwo Finansów, umożliwiającym ich automatyczną analizę przy pomocy specjalnego oprogramowania komputerowego. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują przekazanie takich plików bez wezwania oraz na żądanie organu podatkowego.

Bez wezwania składa się JPK_VAT zawierający dane z ewidencji VAT oraz deklarację VAT-7 lub VAT-7K. Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie przesyłają co miesiąc JPK_V7M obejmujący część ewidencyjną i deklaracyjną. Natomiast podatnicy rozliczający VAT kwartalnie przekazują co miesiąc JPK_V7K, z tym że pliki za dwa pierwsze miesiące każdego kwartału zawierają wyłącznie część ewidencyjną, a za ostatni miesiąc kwartału - część ewidencyjną i deklaracyjną. Plik (JPK_V7M i JPK_V7K) należy przesłać do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. W przypadku gdy ten termin upływa w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy, to za jego ostatni dzień uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych.

księgi rachunkowe (JPK_KR), wyciągi bankowe (JPK_WB), magazyn (JPK_MAG), faktury (JPK_FA), faktury wystawiane w przypadku nabycia produktów rolnych od rolnika ryczałtowego (JPK_FA_RR), podatkowa księga przychodów i rozchodów (JPK_PKPIR), ewidencja przychodów (JPK_EWP). Warunkiem realizacji wezwania jest prowadzenie księgi podatkowej lub tworzenie dowodu księgowego przy użyciu programu komputerowego.

Organ podatkowy może zażądać przekazania plików w czasie czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej. Wezwanie mogą otrzymać także kontrahenci podatnika objęci kontrolą krzyżową podejmowaną w związku z prowadzonym wobec podatnika postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową lub celno-skarbową. Wynika to z art. 274c Ordynacji podatkowej i art. 79 ustawy o KAS.

Organ podatkowy, żądając udostępnienia ksiąg w formie JPK, musi określać w wezwaniu zakres i termin przekazania danych.

Zakres raportowanych danych zależy od przedmiotu i stanu prowadzonej sprawy oraz od okresu objętego weryfikacją. Pliki JPK muszą być zgodne z otrzymanym wezwaniem, np. JPK_FA mogą być generowane według kryteriów dostępnych w systemie fakturującym: daty wystawienia faktury, daty sprzedaży, waluty, kontrahenta itp. Dane mogą obejmować miesiąc, kwartał lub inny okres.

Pliki trzeba sporządzić zgodnie ze schematami publikowanymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk). Trzeba je przekazać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (aplikacji udostępnionej przez resort finansów, komercyjnej aplikacji on-line lub odpowiednio przystosowanego programu księgowego) albo na nośnikach danych (np. pendrivie, karcie pamięci, CD/DVD).

Wykluczone jest przesłanie plików e-mailem na skrzynkę organu podatkowego. Pliki przekazywane za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej muszą być opatrzone profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Po prawidłowej weryfikacji struktury logicznej oraz poprawności danych i podpisu elektronicznego otrzymuje się Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO).

Nośniki danych można natomiast przekazać bezpośrednio urzędnikowi prowadzącemu sprawę (powinien on sporządzić z tej czynności protokół) lub przesłać tradycyjną pocztą. Termin przekazania plików ustala organ podatkowy - uwzględniając charakter dowodu i stan sprawy - ale nie może być on krótszy niż 3 dni (art. 189 § 2 Ordynacji podatkowej).

Konsekwencją bezzasadnej odmowy przekazania ksiąg podatkowych i dowodów księgowych w formie JPK lub nieprzedłożenia ich w wyznaczonym terminie może być kara porządkowa. Obecnie jest ona wymierzana w wysokości do 2.900 zł.

Karę porządkową otrzymuje zasadniczo podatnik. Jeżeli stroną (kontrolowanym) jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, wymierza się ją ustawowemu reprezentantowi, członkowi organu uprawnionego do reprezentowania lub osobie upoważnionej do prowadzenia spraw danego podmiotu, np. prezesowi spółki z o.o. Kara porządkowa może być nałożona również na właściciela biura rachunkowego, któremu podatnik zlecił prowadzenie lub przechowywanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych, jeżeli bezzasadnie odmówi okazania czy nie przedłoży w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych swojego klienta lub dokumentów będących podstawą dokonywania w nich zapisów.

W skrajnych przypadkach nieokazanie księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej czy celno-skarbowej może być uznane za udaremnianie lub utrudnianie wykonania czynności służbowej. Takie zachowanie - w zależności od jego skali, skutków, motywów postępowania sprawcy - może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540)

Ustawa z dnia 16.11.2016 r. o KAS (Dz. U. z 2021 r. poz. 422 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 72 (1843)