Leasing konsumencki samochodu - VAT i podatek dochodowy

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Zawarłem umowę leasingu konsumenckiego samochodu osobowego. Zamierzam wykorzystywać ten samochód do celów prywatnych i działalności gospodarczej. Czy mam prawo odliczyć 50 proc. kwoty VAT od rat leasingowych? Czy będę mógł opłaty z tytułu ww. leasingu ujmować w kosztach uzyskania przychodów?

W sytuacji wskazanej w pytaniu odliczanie VAT od rat leasingowych oraz ujmowanie opłat z tytułu leasingu w kosztach uzyskania przychodu (na warunkach ustawowych) jest możliwe. Podatnik powinien jednak uzyskać zgodę leasingodawcy na używanie samochodu do działalności gospodarczej.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Korzystający powinien używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu tej rzeczy. Jeżeli mimo upomnienia na piśmie przez finansującego, korzystający używa rzeczy w sposób inny niż określony w umowie leasingu, wówczas finansujący może wypowiedzieć tę umowę ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Powyższe wynika z art. 709¹, 709⁹, 709¹¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, ze zm.).

Czynny podatnik VAT ma generalnie prawo odliczać VAT od zakupu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych i pod warunkiem, że nie zaistnieją przesłanki wykluczające to prawo (patrz: art. 86 ust. 1 i art. 88 ustawy o VAT).

Dodatkowo, ustawodawca określił szczególne zasady odliczania VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi (patrz: art. 86a ustawy o VAT). Co do zasady, podatnik ma prawo odliczyć 50 proc. VAT wynikającego z faktur z tytułu wydatków dotyczących m.in. używania pojazdów samochodowych na podstawie umowy leasingu.

Prawo do odliczenia 50 proc. VAT od tego typu wydatków dotyczy pojazdów samochodowych (m.in. samochodów osobowych) wykorzystywanych do tzw. celów mieszanych, czyli nie tylko do działalności gospodarczej, ale także do celów prywatnych podatnika, jego pracowników lub innych osób. Pod pewnymi warunkami podatnicy mają prawo do odliczania 100 proc. VAT od wydatków związanych z ww. pojazdami. Kwestia ta nie dotyczy jednak sytuacji opisanej w pytaniu i dlatego ją pomijamy.

W świetle przepisów ustawy o VAT, Czytelnik powinien mieć prawo do odliczania 50 proc. VAT od rat leasingowych, jeżeli wykorzystuje samochód do celów mieszanych (prywatnych i działalności gospodarczej). W omawianej sytuacji podatnik korzysta jednak z samochodu na podstawie leasingu konsumenckiego i powinien używać rzeczy w sposób określony w umowie leasingu, tj. do celów prywatnych. Skoro Czytelnik ma zamiar wykorzystywać samochód także do celów działalności gospodarczej (czyli innych niż wskazane w umowie leasingu konsumenckiego), to powinien wystąpić do leasingodawcy z wnioskiem o umożliwienie takiego sposobu wykorzystywania przedmiotu leasingu.

Po uzyskaniu zgody leasingodawcy na używanie samochodu do działalności gospodarczej (np. poprzez sporządzenie aneksu do umowy leasingu), odliczanie VAT od rat leasingowych nie będzie obarczone ryzykiem zakwestionowania przez organ podatkowy. Z ostrożności zalecamy zatem odliczanie 50 proc. VAT od rat leasingowych związanych z użytkowaniem samochodu osobowego, od momentu "przepisania" umowy leasingu na działalność.

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PDOF.

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 47a i ust. 5e ustawy o PDOF, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających m.in. z umowy leasingu, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy (dla pojazdów elektrycznych limit wynosi 225.000 zł).

Zasadą jest, iż przedsiębiorca ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej poniesione wydatki, o ile wykazują one związek z tą działalnością. Korzystanie z samochodu osobowego na podstawie umowy konsumenckiej - jak już zostało to wcześniej wyjaśnione - zapewne nie daje możliwości wykorzystywania go do celów związanych z działalnością gospodarczą.

Zatem, gdy podatnik dokona zmiany warunków ww. umowy, z której będzie wynikało prawo leasingobiorcy do wykorzystywania samochodu do działalności gospodarczej, wówczas nie będzie przeszkód, aby wydatki z tytułu opłat leasingowych mogły stanowić firmowe koszty podatkowe (z uwzględnieniem ww. ustawowego limitu).

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 8

Nie czekaj do ostatniej chwili, pobierz za darmo program PIT 2020 lub rozlicz się online już teraz!

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze