Obowiązkowe rozliczenie i tylko kilka dni na wniosek o zwrot. Efekty Polskiego Ładu w ZUS

Do 22 maja przedsiębiorcy muszą złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok. Od początku ubiegłego roku w związku z wejściem w życie Polskiego Ładu podstawa wymiaru tej składki (w praktyce jest to podatek celowy na NFZ) ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj działalności gospodarczej prowadzi przedsiębiorca oraz jaką formę opodatkowania stosuje.

Jednocześnie w 2023 r. po raz pierwszy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek złożyć roczne rozliczenie tej składki. 

Część przedsiębiorców, np. ryczałtowców, może mieć niedopłaty, bo dla nich obowiązują trzy progi i jeśli ktoś wskoczył w wyższy, a płacił według niższego, musi dopłacić. Mogą być jednak odwrotne sytuacje, czyli z rozliczenia za cały rok może wyjść nadpłata. Jej zwrot następuje tylko na wniosek płatnika, bo ZUS automatycznie tego nie robi.

- Część przedsiębiorców będzie mogła liczyć na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Aby ją otrzymać należy złożyć wniosek, który utworzymy na profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Należy sprawdzić i podpisać dokument, a następnie wysłać go do ZUS - do 1 czerwca 2023 roku. Nadpłatę ZUS przekaże na rachunek bankowy, który jest zapisany na koncie płatnika składek, najpóźniej do sierpnia - wyjaśnia rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

Trzeba się więc z tym spieszyć, bo jest na to zaledwie kilka dni. 

- Czasu jest rzeczywiście bardzo mało. Po złożeniu deklaracji za kwiecień i dokonaniu rozliczenia rocznego, które trzeba zrobić do 22 maja, ZUS wystawia wniosek o zwrot nadpłaty. Przedsiębiorca musi zapoznać się z wnioskiem, przede wszystkim stwierdzić, czy wskazane konto jest prawidłowe. Jeśli wystawiony wniosek jest poprawny, to czas na zatwierdzenie mija 1 czerwca 2023 r. Następnie ZUS ma czas do 1 sierpnia na zwrot. Czas, jaki dostał przedsiębiorca, jest więc bardzo krótki, zwłaszcza jak okaże się, że nasze konto bankowe w ZUS jest nieaktualne, wówczas należy dokonać aktualizacji w trybie administracyjnym, bo nie ma możliwości edycji naszego konta we wniosku - komentuje Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy InFakt.

Jak dodaje, w przypadku braku akceptacji wniosku, 30 czerwca powstanie nadpłata na naszym koncie, o ile nie będziemy mieli żadnych zaległości i nasze dane będą zgodne z danymi w KAS. Podatnik w takim przypadku będzie mógł na zasadach ogólnych wystąpić o zwrot lub pomniejszyć swoje wpłaty.

Wcześniejsze rozliczenie składki za 2022 rok niż "na ostatnią chwilę" nie zawsze było możliwe, bo potrzebne aktualizacje systemu ZUS zostały wprowadzone dopiero w trakcie "majówki". Rozliczenie roczne trzeba zrobić wraz z rozliczeniem kwietnia. Nie ma możliwości złożyć go odrębnie.

Doradca podatkowy zwraca uwagę na jeszcze jeden element w procedurze rozliczania składek zdrowotnych.

- Odrębnym problemem jest to, że podatnicy, którzy mają bieżącą nadpłatę w ZUS, ale wyjdzie niedopłata w rozliczeniu rocznym, zgodnie z przepisami, pomimo tego muszą dokonać zapłaty - mówi Piotr Juszczyk. Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS, jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia u płatnika wyjdzie kwota dopłaty, to ma obowiązek ją opłacić razem ze składką należną za kwiecień 2023 r. w terminie najpóźniej do 22 maja br.  Jak tłumaczy Zakład, nie ma tu znaczenia, że płatnik ma na koncie nadpłatę. Obowiązek zapłaty kwoty do dopłaty wynika wprost z art. 81 ust. 2j i 2l ustawy zdrowotnej.

Monika Krześniak-Sajewicz