Od lipca kolejne zmiany przepisów o VAT
Resort finansów planuje od 1 lipca 2018 r. wprowadzić kolejne zmiany do ustawy o VAT (projekt z dnia 13 lutego 2018 r.). Mają one dotyczyć m.in. zmiany definicji pierwszego zasiedlenia budynków, zmiany zasad wystawiania paragonów oraz faktur (w tym faktur VAT RR).
Zmiana definicji pierwszego zasiedlenia
Aktualnie, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
W wyroku z dnia 16 listopada 2017 r., w sprawie C-308/16, TS UE orzekł, że przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE sprzeciwiają się przepisom krajowym, które uzależniają zwolnienie z VAT w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.
W celu dostosowania przepisów ustawy o VAT do tego orzeczenia, planuje się odstąpić w art. 2 pkt 14 od warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie budynków, budowli lub ich części następuje w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu. Ponadto będzie doprecyzowane, że pierwsze zasiedlenie poza oddaniem do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części obejmie również rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne tych budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, które spełnia warunki określone w art. 2 pkt 14 lit. b) ustawy o VAT. Warunek wskazany w literze b) omawianego przepisu pozostanie bez zmian.
Likwidacja działalności
Od początku tego roku podatnicy mają obowiązek składania deklaracji podatkowych wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Brak jest jednak możliwości złożenia tą drogą, wraz z deklaracją podatkową, innych dokumentów. Zmiany wprowadzone do ustawy o VAT doprecyzują, że dokumenty, o których mowa w tych przepisach (np. informację o dokonanym spisie z natury), powinny być złożone nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej (art. 14 ust. 5 i 9b ustawy o VAT).
Zwrot w terminie 25 dni
Zaproponowano także wprowadzenie zmiany w art. 87 ust. 6 pkt 3 ustawy o VAT poprzez doprecyzowanie jednego z warunków uzyskania zwrotu różnicy podatku w terminie 25-dniowym. Podatnik, aby uzyskać zwrot w tym terminie, będzie musiał złożyć w urzędzie skarbowym, w odniesieniu do faktur ujętych w deklaracji VAT, potwierdzenie zapłaty wynikających z tych faktur należności w całości za pośrednictwem rachunku bankowego, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Potwierdzenie zapłaty tych należności będzie należało złożyć nie później niż w dniu złożenia deklaracji.
Wykreślenie podatników z rejestru VAT
Planuje się także wprowadzenie zmian zapisu art. 96 ust. 9h ustawy o VAT. W obecnym brzmieniu przepis ten budzi wątpliwości interpretacyjne. Jak wyjaśniło Ministerstwo w uzasadnieniu do omawianego projektu, nie jest bowiem zasadne przywracanie zarejestrowania podatnika w rejestrze podatników VAT czynnych z datą wsteczną, jeżeli podatnik został wykreślony z tego rejestru z takich powodów, jak: nie istniał lub nie było z nim kontaktu. Jeżeli zostało stwierdzone, że podatnik nie istniał lub nie było z nim kontaktu, organ podatkowy nie ma możliwości stwierdzenia, czy czynności przedstawione przez podatnika były wykonywane faktycznie, w szczególności, gdy opisana sytuacja trwała długi czas. W związku z tym zasadne jest ograniczenie możliwości przywrócenia zarejestrowania podatnika tylko do sytuacji, w której ten podatnik został wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych na podstawie art. 96 ust 9a pkt 2 ustawy i złożył wniosek nie później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT. Zgodnie z proponowanym przepisem art. 96 ust. 9ha zarejestrowanie zostanie przywrócone również w przypadku, gdy złożone przez podatnika deklaracje będą deklaracjami "zerowymi" (czyli takimi, w których nie została wykazana ani sprzedaż, ani zakupy), co będzie wynikać ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej. Rozpatrzenie wniosku podatnika nastąpi na zasadach ogólnych. W innych przypadkach podatnik będzie mógł ponownie dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT.
NIP na paragonie
Z uwagi na znaczne nadużycia w zakresie wystawiania tzw. pustych faktur do paragonów fiskalnych, zaproponowano ograniczenie prawa do wystawiania faktur na rzecz nabywcy posługującego się NIP lub numerem, za pomocą którego jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, do paragonów potwierdzających dokonanie tej sprzedaży, które będą zawierały ten numer. Regulacja ta ma pozwolić na eliminację procederu wystawiania faktur na podstawie zebranych paragonów pozostawionych przez innych klientów.
Proponuje się dodać do art. 106b ustawy o VAT ustęp 4 wprowadzający zasadę, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.
W związku z tym w ust. 5 dodanym do art. 106b zaproponowano wprowadzenie sankcji za niestosowanie się podatników do nowego przepisu. Organ podatkowy będzie miał prawo do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100% kwoty VAT wykazanego na tej fakturze.
Przy czym proponuje się wprowadzenie przepisu przejściowego, zgodnie z którym nowe przepisy nie będą miały zastosowania w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.
Sankcje w VAT
Do art. 109 ma zostać dodany ust. 3b ustawy o VAT wprowadzający sankcję dla podatników, którzy ujmą w ewidencji VAT fakturę niezawierającą NIP podatnika, dotyczącą sprzedaży udokumentowanej paragonem, który nie zawiera NIP. Organ podatkowy będzie miał prawo ustalić dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty VAT wykazanego na tej fakturze. Przepis art. 109 ust. 3b nie będzie stosowany w przypadku faktur dokumentujących sprzedaż zaewidencjonowaną przy zastosowaniu kas rejestrujących przed 1 lipca 2018 r.
Faktury VAT RR
Obecnie niezbędnym elementem faktury VAT RR wystawianej przez podatnika nabywającego produkty rolne od rolnika ryczałtowego jest m.in. numer dowodu osobistego rolnika (art. 116 ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT). Zaproponowano likwidację obowiązku umieszczania na fakturze VAT RR danych dotyczących dokumentu identyfikującego dostawcę produktów rolnych.
Jak wyjaśniło Ministerstwo zmiana ta nie wpłynie na weryfikację tożsamości rolnika ryczałtowego, gdyż zgodnie z art. 116 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT faktura VAT RR musi zawierać NIP lub PESEL obu stron transakcji. Ponadto proponuje się wprowadzenie regulacji pozwalających na obieg faktur VAT RR w formie elektronicznej. Stosowanie tej formy dokumentów będzie możliwe jedynie za zgodą rolnika ryczałtowego. Podpisywanie dokumentów wysyłanych w formie elektronicznej będzie możliwe wyłącznie z użyciem kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT warunkiem odliczenia przez nabywcę produktów rolnych lub usług rolniczych zryczałtowanej kwoty zwrotu jest zapłacenie rolnikowi ryczałtowemu należności za nabywane towary (usługi) w ciągu 14 dni na jego rachunek bankowy - chyba że z zawartej pomiędzy tymi podmiotami umowy wynika dłuższy termin płatności. Odmowa prawa do tego odliczenia w przypadku przekroczenia tego terminu płatności jest kwestionowana przez sądy administracyjne. Uwzględniając zatem orzecznictwo sądowe zaproponowano usunięcie warunku dokonania zapłaty za nabyte produkty rolne (usługi) w ciągu 14 dni od dnia zakupu.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.)
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 23 (1480) z dnia 2018-03-19