Pełnomocnictwo ogólne na (nie)urzędowym formularzu
Pełnomocnictwo ogólne w sprawach podatkowych trzeba złożyć w postaci dokumentu elektronicznego za pośrednictwem Portalu Podatkowego. Forma pisemna jest dopuszczalna w razie wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających dokonanie zgłoszenia przez internet. Papierowe pełnomocnictwo ogólne przedłożone do akt sprawy nie powinno być jednak negowane, lecz potraktowane jako pełnomocnictwo szczególne.
Reprezentant podatnika
Podatnik ma prawo zlecić prowadzenie spraw podatkowych pełnomocnikowi. Może nim być każda osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, czyli jest pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona.
Pełnomocnictwem o najszerszym zakresie umocowania jest pełnomocnictwo ogólne. Upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych (z wyjątkiem podpisywania deklaracji podatkowych). Ustanowienie pełnomocnika nie zwalnia całkowicie od udziału w sprawie. Podatnik nie może korzystać z takiego zastępstwa, jeżeli charakter czynności wymaga jego osobistego działania, np. złożenia zeznań w charakterze strony.
Informacje dotyczące pełnomocnictw ogólnych trafiają do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO). Organy podatkowe mają dostęp do tej bazy i mogą sprawdzać umocowanie danej osoby do reprezentowania podatnika. Ustanowienie, zmiana, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa ogólnego są skuteczne od dnia wpływu takiej informacji do CRPO. Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, który wypowiedział pełnomocnictwo, jest jednak zobligowany działać za byłego mocodawcę jeszcze przez 2 tygodnie od wypowiedzenia - chyba że mocodawca zwolni go z tego obowiązku.
Forma pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo ogólne należy złożyć w formie dokumentu elektronicznego, według wzoru PPO-1, za pośrednictwem Portalu Podatkowego. Stanowi tak art. 138d § 3 Ordynacji podatkowej.
Obowiązek złożenia pełnomocnictwa ogólnego spoczywa zasadniczo na mocodawcy. Adwokaci, radcowie prawni oraz doradcy podatkowi sami mogą zgłaszać udzielane im pełnomocnictwa. Korzystanie w tym zakresie z Portalu Podatkowego wymaga założenia na nim indywidualnego konta. Rejestracja odbywa się na stronie internetowej www.portalpodatkowy.mf.gov.pl - należy wejść w zakładkę "Pełnomocnictwa ogólne", następnie "Konto podatnika na Portalu Podatkowym" i wybrać opcję "Rejestracja". Wymagane jest złożenie oświadczenia o zaakceptowaniu regulaminu, udzielenie zgody na przetwarzanie danych osobowych oraz wyrażenie zgody na otrzymywanie drogą elektroniczną informacji dotyczących profilu użytkownika. Rejestrację uwierzytelnia się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Następnie trzeba utworzyć własny identyfikator użytkownika i hasło, a ponadto podać adres e-mail oraz pytanie i odpowiedź zabezpieczające dostęp do konta. Dostęp do konta podmiotu - osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - może uzyskać osoba fizyczna posiadająca własne konto na Portalu Podatkowym. Osoba umocowana do działania w imieniu danego podmiotu musi złożyć w organie Krajowej Administracji Skarbowej wniosek o udostępnienie takiemu użytkownikowi konta podmiotu. Wniosek sporządza się w formie pisemnej. Musi on zawierać dane użytkownika (imię, nazwisko, identyfikator podatkowy) oraz podmiotu (nazwę i NIP).
Wyjątkowo pełnomocnictwo ogólne można złożyć na papierowym formularzu. Taka forma jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających przekazanie zgłoszenia przez internet. Chodzi o przeszkody w funkcjonowaniu Portalu Podatkowego lub CRPO. Papierowe pełnomocnictwa ogólne przekazuje się Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Wieluniu.
Brak formalny
Pełnomocnictwo ogólne przedłożone do akt sprawy w formie papierowej nie powinno być mimo wszystko negowane. Uznał tak WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z dnia 1 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/Go 440/16 (orzeczenie prawomocne). Sąd zgodził się, że upoważnienie niezłożone w postaci dokumentu elektronicznego przez Portal Podatkowy nie spełnia kryteriów pełnomocnictwa ogólnego, ale można je potraktować jako pełnomocnictwo szczególne zawierające braki formalne.
Pełnomocnictwo szczególne uprawnia do działania w konkretnej sprawie podatkowej. Może być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu. Pisemne pełnomocnictwo szczególne składa się do akt sprawy według wzoru PPS-1 (oryginał lub notarialnie poświadczony odpis). Nie ma jednak sankcji za przedłożenie pełnomocnictwa w innej formie niż na urzędowym formularzu. Nieużycie wymaganego druku należy uznać za brak formalny. Organ podatkowy powinien w takiej sytuacji wezwać do przedłożenia prawidłowego pełnomocnictwa. Należy bowiem odróżnić udzielenie pełnomocnictwa od umocowania pełnomocnika do działania w sprawie podatkowej. Udzielenie pełnomocnictwa jest skuteczne z chwilą złożenia przez mocodawcę oświadczenia o ustanowieniu pełnomocnika do działania w określonym zakresie. Skutek w postaci umocowania do działania uzyskuje się natomiast poprzez złożenie prawidłowo sporządzonego pełnomocnictwa.
Pominięcie pełnomocnika bez uprzedniego wezwania do usunięcia braków formalnych pełnomocnictwa - złożenia go na wymaganym formularzu - kwalifikuje się jako naruszenie przepisów proceduralnych, które może skutkować uznaniem, że strona nie brała udziału w sprawie.
| Rodzaj pełnomocnictwa | Druk pełnomocnictwa | Druk zawiadomienia o zmianie/odwołaniu/ wypowiedzeniu pełnomocnictwa |
| ogólne | PPO-1 | OPO-1 |
| szczególne | PPS-1 | OPS-1 |
| do doręczeń | PPD-1 | OPD-1 |
| do podpisywania e-deklaracji | UPL-1 | OPL-1 |
| do podpisywania deklaracji papierowych | UPL-1P | OPL-1P |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.)
autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 60 (1517) z dnia 2018-07-26