Podróż służbowa jako koszt uzyskania przychodu
Trudno spotkać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które nie stanęły przed koniecznością odbycia podróży służbowej trwającej również w czasie weekendu. Zastanawiają się one często, czy diety przysługujące z tytułu takiej podróży służbowej mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
W przedmiotowym zakresie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 25 marca 2010 r. (sygn. ILPB1/415-128/09/10-S/AK), który po korzystnym dla podatnika wyroku WSA w Poznaniu z dnia 13 października 2009 r. (sygn. I SA/Po 661/09) zmienił swoje wcześniejsze stanowisko i uznał za prawidłowe zaliczenie diet z tytułu krajowej i zagranicznej podróży służbowej osoby prowadzącej działalność gospodarczą, za cały czas jej trwania, w tym za soboty i niedziele do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej "ustawa PIT") kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Jednym z kosztów wyłączonych przez ustawodawcę z kosztów uzyskania przychodów są wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących - w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra (art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy PIT). Za odrębne przepisy należy uznać dwa rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej: rozporządzenie z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.) i rozporządzenie z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.).
Podróżą służbową jest każda podróż przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą, pozostająca w związku z tą działalnością i mająca na celu osiągnięcie przychodu. Podróże przedsiębiorcy są podróżami służbowymi i stosownie do postanowień art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy PIT diety za każdą dobę z tytułu tych podróży (krajowych i zagranicznych), niezależnie od okresu jej trwania stanowią koszty uzyskania przychodów, o ile nie przekroczą wartości określonych we wskazanych wyżej rozporządzeniach.
Niekorzystne dla podatnika stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, wyrażone w interpretacji z dnia 16 kwietnia 2009 r. (sygn. ILPB1/415-128/09-2/AK) jest odejściem od ugruntowanej już linii interpretacyjnej, przyjętej zarówno przez sądy jak i organy podatkowe, m. in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 lipca 2007 r. (sygn. IBPB1/415-351/08/BK), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 grudnia 2008 r. (sygn. ILPB1/415-735/08-2/AK), decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 kwietnia 2007 r. (sygn. 1401/BF-I/4160-0038/1/07/AG), a także orzeczeniach sądów administracyjnych np. NSA z dnia 15 września 2005 r. (sygn. FSK 2175/04 i FSK 2176/04) i WSA w Gdańsku z dnia 5 czerwca 2007 r. (sygn. I SA/Gd 46/07).
Na skutek skargi złożonej przez podatnika, WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 13 października 2009 r. (sygn. I SA/Po 661/09) uchylił interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, nie podzielając argumentów organu, który zastosowanie art. 23 ust. 1 pkt 52 ograniczył tylko do przedsiębiorców świadczących usługi transportowe. Ponadto WSA zwrócił uwagę, że art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy PIT nie daje podstaw do ograniczania zwiększania kosztów uzyskania przychodów osób prowadzących działalność jedynie o diety związane z podróżami mającymi charakter incydentalny (tak też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29.08.2009 r., sygn. akt II FSK 812/07).
Wyrok WSA przesądził, że prawidłowe jest zaliczanie diet z tytułu krajowej i zagranicznej podróży służbowej osoby prowadzącej działalność gospodarczą, za cały czas jej trwania, w tym za soboty i niedziele do kosztów uzyskania przychodów i to nawet, gdy podróże służbowe podatnika są stałym elementem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Marcin Parulski
Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
