Rozliczenie osób samotnie wychowujących dzieci

Bez względu na ilość dzieci dochód zawsze dzieli się na dwa przed naliczeniem podatku.

Warto dodać, że zobowiązanie podatkowe wynikające z zeznania preferencyjnego osoby samotnie wychowującej dziecko obciąża jedynie podatnika składającego zeznanie (rodzica, opiekuna). Dziecko nie jest podatkiem obciążone.

Preferencyjne rozliczenie osoby samotnie wychowującej dziecko (rozliczenie wspólne z dzieckiem) przysługuje rodzicom i opiekunom:

• małoletniego dziecka, w stosunku do którego podatnik w roku podatkowym;
• pełnoletniego dziecka:

• bez względu na wiek dziecka, jeżeli dziecko otrzymuje zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
• do ukończenia przez dziecko 25. roku życia w przypadku dzieci uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych lub podatkiem liniowym w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3089,00 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej (nie wpływa ona na prawo do ulgi prorodzinnej).

Wspólne rozliczenie z dzieckiem nie jest możliwe, jeżeli dzieci albo rodzic czy opiekun, uzyskują jakiekolwiek dochody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym PIT-28 (z wyjątkiem wynajmu prywatnego, który preferencyjnemu rozliczeniu nie przeszkadza), podatkiem liniowym PIT-36L czy podatkiem tonażowym. Nie ma przy tym znaczenia, czy ktoś uzyskał jakikolwiek dochód czy przychód, podlegający opodatkowaniu np. podatkiem liniowym czy ryczałtem. W przepisie nie ma mowy o uzyskiwaniu dochodów, ale o stosowaniu zasad podatkowych do danej osoby. Wystarczy, że działalność opodatkowana w ten sposób była zgłoszona przez co najmniej jeden dzień w roku - wtedy trzeba złożyć zeznanie "zerowe", a to z kolei uniemożliwia wspólne rozliczenie małżonków (na przykład: Joanna ma zarejestrowaną firmę, ale nie podjęła cały rok działalności gospodarczej i nie wystawiła żadnej faktury, nie robiła też zakupów, wybrała jednak opodatkowanie podatkiem liniowym i nie może rozliczyć się wspólnie z dzieckiem). Jeżeli jednak podatnik utracił prawo do podatku liniowego czy ryczałtu ewidencjonowanego w trakcie roku (bo np. wystawił fakturę na obecnego pracodawcę), wówczas przechodząc na zasady ogólne zyskuje prawo do rozliczenia preferencyjnego.

Jeżeli dziecko zarobi większą sumę pieniędzy, niż wskazana wyżej, ulga nie będzie przysługiwać, i to nawet, gdy kwotę tę dziecko uzyska w ostatnim dniu w roku. Warto też zauważyć, że w przepisie mowa jest o dochodzie, zatem o przychodzie pomniejszonym o koszty uzyskania przychodu, a nie o przychodzie czy o kwocie netto (na przykład: Anna zarobiła na umowę o dzieło z 50 proc. kosztami uzyskania przychodu 4000 zł brutto, jej dochód wyniósł zatem 2000 zł i limit nie został przekroczony).

Sprawdzając warunki stosowania ulgi warto zwrócić uwagę na: "wychowuje", "zamieszkuje", "piecza" itp., które mają istotne znaczenie. Wystarczy jednak, aby status osoby samotnie wychowującej dziecko trwał choć 1 dzień w roku, aby podatnik miał prawo do preferencyjnego rozliczenia podatkowego.

Z preferencyjnych zasad rozliczeń PIT może skorzystać jedynie rodzic czy opiekun prawny będący:

• panną,
• kawalerem,
• wdową,
• wdowcem,
• rozwódką,
• rozwodnikiem,
• osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
• osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Reasumując, w roku 2013 trzeba spełnić cztery rodzaje warunków:

• dziecko musi być w odpowiednim wieku (ewentualnie z odpowiednimi dochodami czy uczące się);
• rodzic lub opiekun prawny musi spełniać formalne wymogi odnośnie stanu cywilnego;
• rodzice, opiekunowie prawni oraz dzieci nie mogą korzystać z określonych zasad opodatkowania PIT;
• faktycznie samotne wychowywanie co najmniej 1 dziecka przez co najmniej 1 dzień w roku.

Kliknij i pobierz darmowy program PIT 2013

Artur M. Brzeziński