Social lending to działalność gospodarcza
Social lending czyli pożyczki społecznościowe, udzielane przez osoby fizyczne zarejestrowane w serwisie internetowym i nieprzekraczające kwoty wynikającej z regulaminu danego portalu, zostały uznane przez NSA za działalność gospodarczą.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 lutego 2012 r. (sygn. akt: II FSK 1472/10) potwierdził wydaną wcześniej interpretację Ministra Finansów, zgodnie z którą działalność osoby fizycznej polegającą na udzielaniu pożyczek przez internet należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT.
Jako przesłankę uznania działalności polegającej na udzielaniu pożyczek za pomocą serwisu typu social lending Minister Finansów w interpretacji z dnia 21 mają 2008 r. (znak ITPB1/415-167/08/AK) uznał podejmowanie tych czynności w celu zarobkowym. Działalność taka jest bowiem nastawiona na uzyskiwanie zysku w postaci odsetek od udzielanych pożyczek, we własnym imieniu i na własny rachunek. Ponadto, za przyjęciem tego stanowiska przemawia także fakt udzielania pożyczek w sposób zorganizowany, tzn. zgodnie z regułami serwisu internetowego, przy użyciu sprzętu komputerowego z dostępem do Internetu. Duże znaczenie ma też sposób wykonywania działalności - w opisanym przez podatnika zwracającego się o interpretację stanie faktycznym działalność ta miała być wykonywana w sposób ciągły - średnio raz na miesiąc, a więc nie jednorazowo.
Fakt, że działalność w zakresie udzielania pożyczek będzie wykonywana obok działalności, do której zobowiązany jest podatnik na podstawie umowy o pracę, nie ma znaczenia. Dla właściwej kwalifikacji działań podatnika jako działalności gospodarczej nie jest istotna skala prowadzenia działalności, ani wysokość zysku. Według NSA działalność gospodarcza może być prowadzona w różnej skali, co samo przez się nie wpływa na sposób jej prawnopodatkowej kwalifikacji.
Przy tak zarysowanym stanie faktycznym fiskus stwierdził, że uzyskiwany przez wnioskodawcę dochód należy traktować jako taki, którego źródłem jest pozarolnicza działalność gospodarcza, a więc podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie, przychodów z działalności w ramach social lending nie można zaliczyć jako przychodu uzyskanego z kapitałów pieniężnych. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT wynika, że przewidziany w nim sposób opodatkowania nie dotyczy przychodów z tytułu udzielania pożyczek w ramach działalności gospodarczej, a do takiej kategorii należy zaliczyć przychody w postaci odsetek od pożyczek udzielonych w systemie social lending. Odsetki od pożyczek mogą być odrębnym źródłem przychodów w myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli nie są uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej podatnika. Konsekwencją uznania działalności polegającej na udzielaniu pożyczek w systemie social lending za działalność gospodarczą, jest brak możliwości kwalifikacji odsetek od tych pożyczek jako odrębne źródło przychodu.
W konkluzji wyroku NSA wskazał, że działalność polegająca na udzielaniu pożyczek w systemie social lending może być przedmiotem działalności gospodarczej, jeśli spełnia warunki ustawowe, czyli:
" jest wykonywana w celu zarobkowym (ważny jest cel wykonywania działalności, a nie faktycznie uzyskane zyski),
" jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły,
" działalność jest prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Odsetek od pożyczek, udzielanych w systemie social lending, które stanowią działalność gospodarczą, nie można zaliczyć do kapitałowych źródeł przychodu. Konsekwencją takiego uznania jest konieczność sumowania dochodów uzyskanych z takich odsetek oraz innych źródeł przychodów, co może prowadzić do zwiększenia stawki zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Reasumując, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek w systemie social lending powinna dokonać rejestracji w urzędzie skarbowym, jako przedsiębiorca. Taki podatnik jest również zobowiązany do uiszczania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Marcin Parulski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
