Stawki VAT obowiązujące w 2012 r.

1. Zwolnienia z podatku VAT

Zwolnieniu z VAT podlegają czynności, które zostały szczegółowo wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 2-41 wraz z warunkami i zastrzeżeniami określonymi w ust. 2-20 tego artykułu. Dotyczą one m.in.: usług pocztowych, w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, zakwaterowania w bursach i internatach, usług i dostawy towarów realizowanych przez organizacje o charakterze politycznym, związkowym oraz religijnym, usług związanych ze sportem, kulturalnych, ubezpieczeniowych i finansowych, pomocy społecznej oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związane, czy też usług w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych, udzielania kredytów, usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych.

W art. 44 ustawy określono zwolnienia, które dotyczą wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 5-8, towarów, których import na warunkach określonych w przepisach dotyczących importu towarów byłby zwolniony od podatku oraz towarów, o których mowa w art. 36 ust. 1 (objętych na terytorium innego państwa członkowskiego jedną z procedur celnych).

Z kolei w art. 45-82 ustawy wymieniono szczegółowo zwolnienia z tytułu importu towarów, bez skrótowych odwołań do przepisów prawa celnego. Zwolnień z importu dotyczy również załącznik nr 7 do ustawy, który jest wykazem towarów produkowanych przez ONZ takich jak filmy edukacyjne, kroniki filmowe, zapisane nośniki dźwięku, wzory, modele, makiety itd. przeznaczone do celów pokazowych - bez względu na cel, w jakim mają być wykorzystane.

Zwolnieniu z VAT stosownie do art. 122 tej ustawy podlega również dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego.

Zwolnienia z VAT przysługują na mocy § 13 ust. 1 pkt 1-27 rozporządzenia w sprawie VAT i dotyczą m.in.: dzierżawy gruntów rolniczych, dostawy używanych samochodów osobowych, usług zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi.

W § 14 i § 15 rozporządzenia w sprawie VAT określone są dodatkowo zwolnienia dotyczące importu towarów.

Na mocy § 16 ww. rozporządzenia, zwolnieniu z podatku podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów przemieszczonych na terytorium kraju przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, w przypadku gdy na terytorium kraju na tych towarach mają zostać wykonane usługi na rzecz tego podatnika.

Zgodnie zaś z § 17, zwolnieniu od VAT podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wprowadzanych do składu celnego. Warunki stosowania tego zwolnienia określone są w ust. 2 wymienionego paragrafu.

2. Towary i usługi opodatkowane stawką 0%

W myśl art. 41 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, stawkę podatku VAT w wysokości 0% stosuje się w eksporcie i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, przy zachowaniu warunków określonych w art. 41 ust. 5 i 6 oraz art. 42 tej ustawy.

W art. 83 ust. 1 ustawy o VAT wymieniono listę towarów i usług, do których zastosowanie ma stawka 0%. Z kolei wykaz towarów, których dostawa opodatkowana jest stawką 0% (na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 26 ustawy) zawarty jest w załączniku nr 8 do tej ustawy.

Na mocy art. 119 ust. 7 usługi turystyki, których podstawą opodatkowania jest marża, podlegają opodatkowaniu stawką 0%, jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Wspólnoty z zastrzeżeniem art. 119 ust. 8.

Na podstawie art. 129 ust. 1 stawkę 0% stosuje się do dostawy towarów, od których dokonano zwrotu podatku podróżnemu w systemie Tax Free, po spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Stawkę 0% stosuje się również do towarów i usług ściśle wymienionych w § 8 - § 12 rozporządzenia w sprawie VAT.

3. Stawka 5% na sprzedaż towarów

Obniżona do 5% stawka VAT obowiązuje na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT, a listę towarów objętych tą stawką zawiera załącznik nr 10 ustawy.

Zgodnie z § 7a rozporządzenia w sprawie VAT obniżono stawkę VAT do 5% dla dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu:

1) tłuszczy złożonych z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksów),

2) wyrobów seropodobnych (analogów serów),

3) napojów z dodatkiem tłuszczu roślinnego

- nadających się do spożycia przez ludzi (PKWiU ex 10.89.19.0), (CN ex 2106).

4. Towary i usługi opodatkowane stawką 8%

Na podstawie art. 41 ust. 2 oraz art. 146a pkt 2 ustawy o VAT, stawkę 8% stosuje się do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 z zastrzeżeniem art. 41 ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Przepis art. 41 ust. 12 dotyczy stosowania 8% stawki VAT w przypadku dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Natomiast art. 114 ust. 1 określa zasadę opodatkowania usług taksówek osobowych w formie ryczałtu, który wynosi 4%.

Ponadto na mocy art. 120 ust. 2 i 3 stawkę 8% stosuje się do importu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, antyków oraz do dostawy dzieł sztuki dokonywanej przez podmioty określone w tym przepisie oraz do wewnątrzwspólnotowego nabycia dzieł sztuki.

Rozdział 4 rozporządzenia w sprawie VAT, tj. § 7 oraz załącznik nr 1 do tego rozporządzenia zawiera listę towarów i usług, do których stosuje się stawkę 8%.

W załączniku wymieniono m.in. trzmiele, entomofagi - wyłącznie stawonogi i nicienie oraz określone artykuły sanitarne, w przypadku gdy są one przedmiotem dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu oraz usługi m.in. związane z wyżywieniem (z wyłączeniem niektórych towarów spożywczych), usługi naprawy obuwia, odzieży, rowerów oraz usługi fryzjerskie.

Warto nadmienić, iż zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia w sprawie VAT obniżona do 8% stawka podatku ma zastosowanie do robót konserwacyjnych dotyczących budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, a także:

• obiektów budownictwa mieszkaniowego, o których mowa w art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,
   
• lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12,

w zakresie, w jakim wymienione obiekty nie stanowią obiektów objętych społecznym programem mieszkaniowym.

5. Stawki VAT w pytaniach Czytelników