Umorzenie - sposób na niezapłacone podatki
Niektóre firmy i osoby prowadzące działalność gospodarczą, borykając się z problemami finansowymi przestają również wywiązywać się z zobowiązań podatkowych. Jeśli nie ma szans na spłatę rosnących długów, można poprosić o ich umorzenie. Kiedy taki pomysł zyska aprobatę fiskusa?
Wniosek o pomoc
Podatnik, który ma problemy z regulowaniem podatków, może starać się o prolongowanie ich spłaty - odroczenie lub rozłożenie na raty. Nie zawsze jednak taka pomoc jest wystarczająca.
Jeśli nie ma szans na spłatę rosnących długów - nawet w późniejszym terminie bądź w transzach - warto pomyśleć o ich umorzeniu. Urząd skarbowy może umorzyć zaległości podatkowe w całości lub w części. Wynika to z art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej został umorzony dług.
Podatnik, który chciałby, aby jego dług został „skasowany”, powinien złożyć w tym celu stosowny wniosek. Tylko w nielicznych przypadkach urząd skarbowy może przyznać taką ulgę z urzędu (więcej w ramce). Nie ma przeszkód, aby wniosek o umorzenie zaległości podatkowej złożyć w czasie postępowania egzekucyjnego, wszczętego w celu jej przymusowego ściągnięcia.
Samo złożenie wniosku nie obliguje jednak urzędu skarbowego do przerwania już prowadzonej egzekucji. Dopiero gdy zaległy podatek zostanie umorzony, postępowanie egzekucyjne również musi być umorzone.
Argumenty na miarę ulgi
Urząd skarbowy może umorzyć zaległości podatkowe w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Ulga ta przyznawana jest w naprawdę wyjątkowych sytuacjach. Udzielenie jej oznacza bowiem rezygnację z jakiejś części wpływów budżetowych.
Podatnik, który chciałby, aby jego długi zostały „puszczone w niepamięć”, musi więc swoją prośbę dobrze uzasadnić. Powinien wskazać, dlaczego nie jest w stanie uregulować zaległego podatku oraz co przemawia za jego umorzeniem. Należy również przedstawić dowody potwierdzające takie argumenty.
Osoba fizyczna może przedłożyć zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie o zarobkach współmałżonka, dokumenty świadczące o trudnej sytuacji życiowej, np. wykazujące wysokość zaległości czynszowych czy wydatki na leczenie itp. Ważny jest całokształt jej sytuacji życiowej czyli: warunki finansowe, stan materialny, sytuacja rodzinna.
Natomiast od osoby prawnej urząd skarbowy może domagać się aktualnego sprawozdania finansowego czy oświadczenia o posiadanym majątku. Wszystko po to, aby ustalić kondycję finansową i majątkową firmy.
Należy liczyć się z tym, że urząd skarbowy będzie chciał zweryfikować uzasadnienia przedstawione we wniosku. Przed podjęciem decyzji może poprosić podatnika o złożenie uzupełniających wyjaśnień lub dostarczenie dodatkowych dokumentów potwierdzających jego sytuację finansową.
W przypadku gdy o umorzenie zaległości podatkowych ubiega się podatnik prowadzący działalność gospodarczą, pod uwagę bierze się również regulacje dotyczące udzielania pomocy publicznej. Urząd skarbowy może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, które: nie stanowią pomocy publicznej, są pomocą de minimis bądź stanowią pomoc publiczną na realizację określonych celów (np. na zatrudnienie). Wynika to z art. 67b Ordynacji podatkowej.
| Umorzenie długów podatkowych z urzędu Urząd skarbowy może umorzyć zaległości podatkowe z urzędu - bez wniosku podatnika - jeśli: 1) praktycznie nie ma szans na wyegzekwowanie zaległości- zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, 2) kwota zaległości jest stosunkowo niewielka - nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (obecnie 44 zł), 3) kwota zaległości nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym, 4) nie można odzyskać długów pozostałych po zmarłym podatniku - podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub zostawił ruchomości niepodlegające egzekucji albo przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza 5 tys. zł; jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. |
Kolejne podejście
Urząd skarbowy nie musi przychylić się do wniosku podatnika o umorzenie zaległych podatków. Nie należą wcale do rzadkości przypadki, że efektem przeprowadzonego postępowania jest decyzja odmawiająca przyznania ulgi.
Od takiej decyzji można oczywiście odwołać się do izby skarbowej. Później - wskutek złożenia skargi - kontrolą działalności organów podatkowych może zająć się wojewódzki sąd administracyjny. Nie zawsze walka o zmianę decyzji kończy się po myśli podatnika.
Można jednak po jakimś czasie jeszcze raz poprosić o umorzenie długów. Raz uzyskana odmowa umorzenia zaległego podatku nie pozbawia podatnika możliwości ponownego ubiegania się o przyznanie ulgi. Takie stanowisko prezentują także sądy administracyjne. Podkreślają one w swoich orzeczeniach, że w sprawach o umorzenie zaległości podatkowych nie obowiązuje zasada powagi rzeczy osądzonej.
Można ponownie złożyć wniosek o umorzenie zaległości podatkowej, jeśli od czasu wydania ostatecznej decyzji odmawiającej przyznania tej ulg sytuacja finansowa podatnika pogorszyła się.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).
Gazeta Podatkowa Nr 536 z dnia 2009-02-26