Dodatkowe oznaczenia na fakturze

Podatnicy VAT mają obowiązek prawidłowego dokumentowania transakcji. Podstawowym dokumentem w obrocie gospodarczym jest faktura, która może mieć formę papierową lub elektroniczną, zawierająca dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. W przypadku gdy faktury dokumentują niektóre transakcje bądź też wystawiane są przez pewną grupę podatników, muszą zawierać szczególne oznaczenia.

Podatnik rozliczający VAT metodą kasową

Małym podatnikiem jest podatnik VAT:

  • u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
     
  • prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro.

Reklama

Tak wynika z art. 2 pkt 25 ustawy o VAT.

Limity dla małego podatnika w 2019 r. wynoszą odpowiednio 5.135.000 zł i 193.000 zł.


Przykłady faktur dostępne są w Programie DRUKI Gofin.


Ustawodawca w art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, wskazał, że faktura wystawiana przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową powinna zawierać wyrazy "metoda kasowa".

Wskazane oznaczenie muszą zawierać także faktury potwierdzające dostawę lub świadczenie usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty (patrz ramka).

Czynności dokumentowane fakturą zawierającą wyrazy "metoda kasowa"

» Czynności wykonywane przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczeń
» Wydanie towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu
» Przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie
» Dokonywana w trybie egzekucji dostawa towarów, o której mowa w art. 18 ustawy o VAT
» Świadczenie na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy, stanowiących import usług
» Świadczenie usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT
» Wykonywanie usług przez komornika sądowego w ramach czynności egzekucyjnych lub innych czynności przekazanych do kompetencji komornika sądowego na podstawie odrębnych przepisów

Towary używane

Zasady szczególnej procedury w zakresie dostawy towarów używanych określa art. 120 ustawy o VAT. Istotą tej procedury jest opodatkowanie nie całej kwoty należnej z tytułu sprzedaży towaru, lecz marży stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszonej o kwotę podatku.

Opodatkowanie na zasadzie marży ma zastosowanie dla dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od:

  • podmiotu niebędącego podatnikiem VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej lub
     
  • podatnika VAT bądź podatnika od wartości dodanej, w sytuacji gdy towary te podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT, lub
     
  • podatnika VAT, który również korzysta ze szczególnej procedury pozwalającej na opodatkowanie marży, lub
     
  • podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana w systemie marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Podobne zasady opodatkowania stosuje się w przypadku dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich czy antyków.

Procedurę marży stosuje się także w przypadku świadczenia usług turystyki.

Podatnicy stosujący opodatkowanie na zasadzie marży powinni na fakturze zamieszczać odpowiednio oznaczenia: "procedura marży dla biur podróży", "procedura marży - towary używane", "procedura marży - dzieła sztuki" lub "procedura marży - przedmioty kolekcjonerskie i antyki". Zobowiązuje do tego art. 106e ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

Faktura VAT marża jest dokumentem zawierającym specyficzne - w porównaniu do zwykłych faktur - elementy. Przede wszystkim faktura taka nie zawiera wyszczególnionej kwoty netto, kwoty podatku oraz kwoty marży. Musi natomiast zawierać wskazane wcześniej oznaczenie.

Odwrotne obciążenie

Generalną zasadą jest obowiązek rozliczenia podatku VAT od sprzedaży towaru czy usługi przez dostawcę (usługodawcę). Jednak w przypadku sprzedaży niektórych towarów ustawodawca przewidział szczególne zasady rozliczania VAT należnego, polegające na przeniesieniu obowiązku rozliczenia VAT z tytułu dostawy towaru ze sprzedawcy na nabywcę, który staje się także podmiotem uprawnionym do odliczenia podatku naliczonego od tej transakcji. Mechanizm ten ma zastosowanie do towarów wskazanych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, jeśli łącznie spełnione są przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 7 tej ustawy, mianowicie:

a) dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122.

Rozliczanie VAT w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia ma również zastosowanie do usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy o VAT świadczonych przez podwykonawcę, jeśli łącznie spełnione są warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, tj.:

  • usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
     
  • usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W przypadku gdy wskazane warunki zostaną spełnione, dostawca towaru lub podwykonawca usługi jest zwolniony z obowiązku odprowadzenia podatku należnego z tego tytułu do urzędu skarbowego. Wystawia natomiast fakturę niezawierającą stawki VAT, sumy wartości sprzedaży netto oraz kwoty podatku od tej sumy. Na fakturze musi natomiast zamieścić wyrazy: "odwrotne obciążenie". Wymaga tego art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT.

Należy wskazać, że wprawdzie ustawodawca m.in. w załącznikach do ustawy o VAT (w tym m.in. w załączniku nr 11 do ustawy o VAT zawierającym wykaz towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia oraz w załączniku nr 14 do ustawy o VAT zawierającym wykaz usług, do których stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia) powołuje symbole PKWiU przy poszczególnych towarach bądź usługach. Umieszczanie przez sprzedawcę tego symbolu na fakturze nie jest obowiązkowe. Nie ma jednak przeszkód, aby taki symbol podawać.

Ponadto wyrazy "odwrotne obciążenie" powinny zawierać faktury w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi.

Samofakturowanie

Podmiotami, które zobowiązane są wystawić fakturę dokumentującą transakcję podlegającą opodatkowaniu, co do zasady, są podmioty, które dokonały dostawy towaru czy świadczyły usługę. W ustawie o VAT przewidziano wyjątki od tej zasady. Na podstawie art. 106d ust. 1 ustawy o VAT podatnik nabywający towary lub usługi od innego przedsiębiorcy może wystawiać w jego imieniu i na jego rzecz faktury dokumentujące:

  • dokonanie sprzedaży przez podatnika na rzecz tego podmiotu,
     
  • otrzymanie należności, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, np. zaliczki, oraz
     
  • dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 lit. b) ustawy o VAT,

jeżeli wcześniej zawarli oni umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Faktury może wystawiać w imieniu i na rzecz podatnika również upoważniona przez niego osoba trzecia, w szczególności jego przedstawiciel podatkowy, o którym mowa w art. 18a ustawy o VAT (art. 106d ust. 2 ustawy o VAT).

We wskazanych przypadkach faktury muszą zawierać dodatkowe oznaczenie. Jak wskazuje art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT, faktury, o których mowa w art. 106d ust. 1, powinny zawierać dodatkowo wyraz "samofakturowanie".

Faktury VAT RR

W przypadku transakcji z rolnikami ryczałtowymi obowiązują szczególne procedury. Zostały one uregulowane w art. 116 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że podatnik VAT nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego fakturę dokumentującą nabycie tych produktów wystawia w dwóch egzemplarzach. Oryginał faktury przekazywany jest dostawcy.

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako "Faktura VAT RR" i zawierać elementy wskazane w art. 116 ust. 2 ustawy o VAT (patrz ramka).

Faktura VAT RR powinna zawierać:

- imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy,
- numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy,
- numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną,
- datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury,
- nazwy nabytych produktów rolnych,
- jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów,
- cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku,
- wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku,
- stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku,
- kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych,
- wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku,
- kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie,
- czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

Ponadto faktura VAT RR powinna zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: "Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług".

Nowe oznaczenie

Od 1 listopada 2019 r. niektórzy podatnicy zostaną objęci obowiązkowym stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Takie zmiany przewiduje ustawa z dnia 19 lipca br. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności zgodnie ze zmianami dotyczyć będzie regulowania należności z faktur dokumentujących transakcje, których przedmiotem będą towary i usługi wymienione w dodanym do ustawy o VAT załączniku nr 15, a ich jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekraczać będzie 15.000 zł (lub jej równowartość).

Elementem identyfikującym obowiązkowe stosowanie mechanizmu podzielonej płatności do danej transakcji będzie odpowiednia informacja zamieszczona na fakturze.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)


autor: Małgorzata Smolnik
Gazeta Podatkowa nr 61 (1623) z dnia 2019-08-01

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: e-faktura | faktura
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »