Dodatkowy dzień wolny, zwrot kosztów przejazdu. Nowe prawo dla dawców krwi

Już wkrótce Honorowi Dawcy Krwi będą mogli liczyć na nowe prawa lub potwierdzenie dziś obowiązujących, a wprowadzonych w związku z pandemią. Część regulacji czeka jedynie na podpis prezydenta, pozostałe zaś znajdują się na etapie konsultacji publicznych. Przywileje dla krwiodawców dotyczą dni wolnych od pracy, a także zwrotu kosztów poniesionych w związku z dojazdem do miejsca oddania krwi. 

Po wybuchu pandemii koronawirusa krwiodawcy otrzymali dodatkowy dzień wolny od pracy po zabiegu - wcześniej przysługiwał im jeden dzień urlopu, płatnego na takich samych zasadach, jak wypoczynkowy. Miało to zachęcić dotychczasowych, jak i potencjalnych dawców krwi i jej składników do donacji, zarówno wskutek braków w bankach krwi, jak i prowadzenia terapii osoczem pobranego od ozdrowieńców. I choć od pojawienia się pierwszych obostrzeń minęły trzy lata, dawcy krwi nadal mieli zapewnione dwa dni wolnego od pracy. Teraz mają mieć to zagwarantowane na stałe w odrębnej ustawie. Przepisem, który wprowadza dwa dni płatnego urlopu niezależnie od stanu epidemicznego jest niepowiązana bezpośrednio z krwiodawstwem Ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej. Została ona już przegłosowana przez obie izby parlamentu i czeka obecnie na podpis prezydenta. 

Te same zapisy wprowadza inna ustawa - o krwiodawstwie i krwiolecznictwie, której nowelizacja jest obecnie procedowana w Ministerstwie Zdrowia. Precyzuje ona, że zwolnienie od obowiązków obowiązuje krwiodawców w pracy oraz w szkole czy na uczelni w dniu zabiegu oraz w dniu następnym, zaś w przypadku osób pracujących w systemie zmianowym zwolnienie obejmujące zmianę roboczą, która zaczęła się w dniu, w którym oddano krew lub jej składniki oraz dzień następny.

Co więcej, wolne od pracy, zgodnie z projektem, ma przysługiwać dawcy na czas okresowych badań lekarskich. Podobna sytuacja ma dotyczyć kandydatów na dawcę krwi, czyli osób, które po raz pierwszy zgłosiły się do jednostki w celu oddania krwi lub jej składników, co musi zostać poprzedzone diagnostyką. Za czas przeznaczony na badania pracownicy mają mieć zachowane prawo do wynagrodzenia. 

Dwa płatne dni wolne od pracy to jednak nie wszystko, na co mogą liczyć krwiodawcy. Projekt ustawy procedowanej w resorcie zdrowia przewiduje ponadto, że krwiodawcy otrzymają "zwrot kosztów przejazdu do i z jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, dokonywany przez tę jednostkę, w której dawca oddał krew". Przysługiwać im będzie także "rekompensata energetyczna wydawana przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi" - obecnie wynosi ona 4500 kcal przy oddaniu 450 ml krwi. Rekompensata ta ma być również przyznawana tym osobom, które zostały poddane zabiegom uodpornienia lub wykonywanym w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych. 

"Wobec różnych zasad obowiązujących w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi w zakresie zwrotu kosztów przejazdu do miejsca poboru krwi lub jej składników, zasady te zostaną ujednolicone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw zdrowia na podstawie stosownego upoważnienia ustawowego do jego wydania" - czytamy w uzasadnieniu do ustawy. 

Szczególne prawo - do rekompensaty pieniężnej - projekt ustawy przewiduje dla dawców krwi rzadkich grup oraz takich, "którzy przed pobraniem krwi zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych". Rekompensata, która może wynosić jednorazowo maksymalnie 1000 zł związana będzie z niedogodnościami związanymi z koniecznością stawienia się w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi w celu wykonania zabiegu. 

Warto przypomnieć, że za oddawanie krwi czy jej składników, co traktowane jest jako darowizna, przysługuje możliwość odliczenia ich wartości od dochodu w rocznym rozliczeniu PIT - więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.

Paulina Błaziak

Zobacz również: