Mobbing w czasie pandemii? Co czwarta Polka doświadczyła tego osobiście

Pomagajmy Ukrainie - Ty też możesz pomóc

Natomiast biorąc pod uwagę wielkość organizacji, najczęściej o tym zjawisku mówią pracownice firm i instytucji, w których pracuje powyżej 250 osób. Najrzadziej zaś informują o tym rodaczki związane zawodowo z podmiotami zatrudniającymi do 10 ludzi.

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez UCE RESEARCH i SYNO Poland, przeciwnego zdania jest 73,4% ankietowanych z próby 1040 dorosłych Polek. Z kolei 4% nie potrafi się do tego odnieść.

- Warto te odpowiedzi odnieść do sytuacji sprzed pandemii. Jesienią 2019 roku Koalicja Bezpieczni w Pracy opublikowała raport o negatywnych zjawiskach psychospołecznych, w tym właśnie o byciu ofiarą mobbingu. Wtedy deklarowało to 46% badanych. Generalnie więcej kobiet niż mężczyzn doświadcza tego w miejscu pracy. Jeżeli więc przyjmiemy, że populacje obu płci są mniej więcej równe, to tegoroczne badanie świadczy o mniejszej skali mobbingu w czasie pandemii - komentuje Joanna Rutkowska, Dyrektor HR z agencji Trenkwalde.

Z kolei Katarzyna Zimińska z Adecco Group stwierdza, że rośnie świadomość na temat tego, czym jest mobbing. Natomiast pandemia ukazała nam jego nowe oblicze. W dwóch ostatnich latach nastąpiły zmiany w modelach pracy. W efekcie wielu pracowników odczuwa, że "nigdy" nie kończy swojego dnia pracy. Ciągłe przebywanie pod e-mailem czy telefonem może wytwarzać stres i poczucie, że musimy w każdej chwili reagować na wiadomości.

- W czasie pandemii wiele firm funkcjonowało w trybie awaryjnym. Kadra kierownicza była odpowiedzialna zarówno za wdrożenie nowych zasad funkcjonowania, jak i podejmowanie trudnych decyzji związanych ze zmianami struktury zatrudnienia. Dla menedżerów, którzy nie posiadają odpowiednio rozwiniętych kompetencji miękkich, niewystarczająco empatycznych lub niemogących liczyć na odpowiednie wsparcie ze strony firmy, mogło to stanowić pole do nadużyć - zaznacza Zofia Nowak z Hays Poland.

Z badania wynika, że mobbing jest szczególnie dostrzegany w trzech z czterech badanych grup wiekowych. Dotyczy przede wszystkim kobiet mających 23-35 lat - 25,4%, 36-55 lat - 22,7% oraz 18-22 lata - 22,2%. Natomiast wśród pań mających 56-80 lat widzimy wynik 4,6%.

- To niewielkie różnice pomiędzy tymi grupami. Kobiety w wieku 23 lat często są po studiach lub je kończą. Wtedy też wykazują się największą aktywnością związaną z budowaniem swojej pozycji zawodowej. W przedziale do 35. roku życia najwięcej pań decyduje się na rozwój w sferze życia prywatnego. Pojawiają się związki oraz dzieci. Jednocześnie zaczynają się problemy z łączeniem roli zawodowej i macierzyńskiej, a wielu pracodawców tego nie ułatwia - mówi Joanna Rutkowska.

Analizując dochody miesięczne netto respondentek, najczęściej o mobbingu wspominają kobiety uzyskujące 5000-6999 zł - 32,8%. Nieznacznie mniejszy odsetek widzimy wśród ankietowanych z zarobkami poniżej 1000 zł - 31,3%. Natomiast na drugim końcu zestawienia mamy uczestniczki badania z dochodami powyżej 9000 zł - 11,1%.

- Wyniki wskazują na to, że negatywne doświadczenia mają na swoim koncie głównie kobiety zajmujące wyższe stanowiska specjalistyczne. Zapewne w dużej mierze są to osoby wykonujące pracę umysłową. Chociaż nie pełnią one funkcji kierowniczych, to z uwagi na poziom stanowiska wiele się od nich oczekuje - analizuje Zofia Nowak.

Widać, że o mobbingu mówią głównie respondentki, które ukończyły edukację na poziomie podstawowym lub gimnazjalnym - 40%. Kolejne w zestawieniu są kobiety z wykształceniem średnim - 22,7%, wyższym - 22,5%, a także z zasadniczym zawodowym - 18,6%. Natomiast uwzględniając wielkość miejsca zamieszkania, można zauważyć, że najczęściej ww. problem wskazują ankietowane z miejscowości liczących od 200 tys. do 499 tys. mieszkańców - 26,7%. Na końcu zestawienia są kobiety z miast mających powyżej 500 tys. ludności - 18,3%, a także ze wsi i z miejscowości, w których żyje do 5 tys. osób - 20,5%.

- Najrzadziej o mobbingu w pracy mówią panie z dużych miast. To może wynikać z faktu, że część z nich pracuje w międzynarodowych korporacjach. Tam kwestia traktowania pracowników jest istotnym elementem kultury organizacyjnej, a osoby stosujące mobbing często muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami ze strony pracodawcy -  dodaje ekspert z Adecco Group.

Biorąc pod uwagę wielkość przedsiębiorstw, o mobbingu informują przeważnie kobiety związane zawodowo z firmami i instytucjami, w których pracuje powyżej 250 osób - 25,5%. Dalej mamy podmioty zatrudniające od 51 do 100 ludzi - 23,5%. Najrzadziej zgłaszają ten problem pracownice 10-osobowych lub mniejszych organizacji - 17,7%.

- Międzynarodowe korporacje oraz duże firmy mają ugruntowane struktury i rozwinięte procedury. Jako pracodawcy bardzo często prowadzą szkolenia z zakresu odpowiednich zachowań w miejscu pracy, uwrażliwiające pracowników na przejawy dyskryminacji i mobbingu. Posiadają również procedury pozwalające na zgłoszenie - często anonimowo - sytuacji łamiących prawa pracowników. Osoby zatrudnione w dużych organizacjach wykazują się większą świadomością i są również gotowe nazywać rzeczy po imieniu - podkreśla ekspertka z Hays Poland.

Zdaniem dyrektor Rutkowskiej, jeśli mobbing pojawia się w najmniejszych firmach, to często nie ma kogo o tym poinformować. Mobberem może być właściciel podmiotu lub ktoś z kierownictwa. W takich organizacjach najczęściej ludzie mają poczucie bezsilności i przeważnie decydują się na zmianę miejsca pracy. Zdaniem eksperta, wyniki badania nie do końca oddają skalę mobbingu w Polsce, bo to dość skomplikowana materia. To zjawisko występuje częściej, niż ludzie go zgłaszają. Ponadto już powinna wejść w życie ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, gdzie mowa jest m.in. o informowaniu ws. mobbingu. Dlatego też świadomość z tego zakresu będzie wzrastać.