Jak zauważa adwokat Grzegorz Cieślik, przeprowadzenie testów kompetencyjnych wśród pracobiorców jest zgodne z art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Pracodawca występuje jako nabywca efektów działań pracowników. Dlatego też, w każdej chwili może nakazać zatrudnionym, aby poddali się odpowiedniemu badaniu kwalifikacji zawodowych. Nie ma również obowiązku zapowiadać im tego z wyprzedzeniem.
Przedsiębiorca wyznacza bowiem cele, do realizacji których potrzebuje osób o określonych umiejętnościach i cechach zawodowych. Chcąc odnieść sukces na rynku, który nieustannie się zmienia, musi na bieżąco oceniać ich przydatność do pracy.
- W przepisach brakuje regulacji prawnych w przypadku ewentualnego niewyrażenia zgody na wzięcie udziału w teście kompetencyjnym. Zalecam jednak, aby przystępować do tego rodzaju egzaminu, niezależnie od tego, czy w ocenie pracownika, jest on słuszny, czy też nie. Zgodnie z własnym interesem, zatrudniony nie powinien narażać się pracodawcy na zarzut, że posiada zbyt niskie kwalifikacje względem wymagań, jakie niesie ze sobą dane stanowisko pracy - mówi serwisowi agencyjnemu MondayNews, Grzegorz Cieślik.
Niewystarczające kompetencje zatrudnionych mogą być powodem pomijania ich w kontekście podwyżki, awansu lub innych form premiowania. Jeśli pracodawca uzna, że powodem niskiej jakości wykonywanych obowiązków jest brak określonych kwalifikacji pracownika, ma prawo wypowiedzieć mu umowę o pracę.
Zdaniem eksperta, kwestionowanie zasadności przeprowadzania testu kompetencyjnego lub zerwania stosunku pracy z powodu jego wyniku lub odmowy udziału w takim pomiarze umiejętności zawodowych może odbywać się na drodze postępowania cywilnego. Wówczas konieczne jest złożenie odwołania do sądu rejonowego, wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych.
- Pracodawca, przeprowadzając testy kompetencyjne, powinien odpowiednio zabezpieczyć się przed ewentualnym roszczeniem ze strony zatrudnionych, którzy mogą być nieusatysfakcjonowani z powodu osiągniętych wyników. W tym celu musi zapewnić maksymalną wiarygodność i obiektywność takiego badania. W mojej ocenie, najlepszym rozwiązaniem jest zlecenie dokonania konkretnej diagnozy umiejętności zawodowych specjalistom z branży rekrutacyjnej - podkreśla Cieślik.
Należy pamiętać, że wynik testu kompetencyjnego każdej osoby jest informacją poufną. Pracodawca nie ma prawa przedstawiać go innym pracobiorcom. Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego, w przypadku naruszenia dobra osobistego pracownika, a za takie można uznać jego kwalifikacje zawodowe, zatrudnionemu przysługuje roszczenie o dopełnienie czynności zmierzających do usunięcia zaistniałej szkody. Taki pracodawca może zostać zobowiązany np. do złożenia określonego oświadczenia w miejscu pracy.
- Zgodnie z art. 94 ust. 9a Kodeksu pracy, pracodawca lub upoważniony przez niego podmiot, jest zobligowany do prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy. Pracownik ma prawo poznać własne wyniki testu kompetencyjnego, ponieważ te informacje są zawarte w jego firmowych aktach i stanowią dane osobowe. Prawo do ich kontroli wynika z art. 32 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. W przypadku ewentualnego sporu, z żądaniem ujawnienia wyników testu może zwrócić się też sąd rejonowy, wydział pracy i ubezpieczeń społecznych - podsumowuje adwokat Grzegorz Cieślik.
