Obowiązkowe nadgodziny coraz częstsze w Polsce. Firmy proponują pracę do 16:30

Nie milkną dyskusje na temat wprowadzenia w Polsce jakiejś formy 4-dniowego tygodnia pracy, tymczasem coraz częściej firmy w naszym kraju proponują swoim pracownikom obowiązkowe nadgodziny. Praca od 8:00 do 16:15 czy 16:30 przewiduje bowiem dodatkową, bezpłatną przerwę na obiad. 

Kodeks pracy jasno definiuje, że czasem pracy jest czas, gdy pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Nie zawsze zatem musi to być okres świadczenia pracy. Sama gotowość do pracy wystarczy, co powoduje, że do wspomnianego czasu pracy zaliczamy także:

• obowiązkową przerwę w pracy w wymiarze 15 minut, gdy czas pracy tego dnia przekracza 6 godzin;
• prawo do przerwy na karmienie dziecka w przypadku kobiet karmiących piersią w wymiarze 30 minut przy czasie pracy dłuższym niż 6 godzin;
• przerwę wynikającą z pracy przy komputerze w wymiarze 5 minut po każdej przepracowanej przy monitorze godzinie (nie jest to równoznaczne z przerwą od pracy, pracownik może być w tym czasie oddelegowany do pracy innej niż przy komputerze).

Dodatkowa przerwa przysługuje także kobietom w ciąży na wykonywanie badań lekarskich, pracownikom, którzy przeprowadzają badania okresowe lub pracują w szczególnych warunkach. 

Kodeks pracy zezwala także na wprowadzenie dodatkowych przerw od pracy w regulaminie wewnętrznym danej firmy, np. w regulaminie pracy lub umowie o pracę danego pracownika. Wówczas pracodawca ma jedynie prawo, nie obowiązek wypłacenia wynagrodzenia za dodatkową przerwę. 

Okazuje się, że coraz częściej już na etapie rozmów kwalifikacyjnych Polacy dowiadują się, że ich czas pracy będzie dłuższy. 

"Na rozmowie rekrutacyjnej dowiedziałam się, że czeka mnie praca od 8:00 do 16:30, bo pół godziny pracy doliczane jest jako bezpłatna przerwa na obiad" - pisze jedna z internautek w grupie na Facebooku. 

Oferta dotyczyła pracy biurowej, jednak należy zaznaczyć, że równie często takie propozycje dotyczą pracy monotonnych czy szkodliwych warunkach. 

W Wielkiej Brytanii, we Włoszech czy w Hiszpanii godzinna lub nawet dłuższa przerwa od pracy jest normą w dużych korporacjach. Pracownicy w ciągu dnia dostają szansę na powrót do domu, spokojne zjedzenie obiadu czy napicie się kawy, po czym wracają do pracy i dopiero od tego momentu liczony jest dalszy ciąg ich pracy.

W tych krajach zdarzają się także przypadki, kiedy pracownikowi pozostawia się wybór: praca w standardowych godzinach bez przerwy lub dodatkowa przerwa i dłuższy czas pracy. W mediach społecznościowych czytamy o przypadkach, kiedy pracownicy faktycznie doceniają ten system. Zdarza się, że godzinna przerwa wykorzystywana jest na zakupy, bieganie czy wizytę u fryzjera. Rodzice małych dzieci często dzielą tę przerwę na dwie krótsze, a ten czas wykorzystują na zawiezienie dziecka do szkoły i jego odebranie po lekcjach. 

Choć coraz więcej jest propozycji pracy w trybie 8,5-godzinnym, to w Polsce nadal najczęściej pojawia się oferta pracy przez 8 godzin i 15 minut. Wówczas pracownicy mają 15 minut przerwy od pracy regulowanej Kodeksem pracy oraz dodatkowe 15 minut zapisane w wewnętrznym regulaminie pracy. Łącznie daje to 30 minut przerwy na obiad w ciągu dnia pracy. Podobne praktyki stosowane są także w Niemczech, Bułgarii i Irlandii. 

Agnieszka Maciuła-Ziomek