Pensja na zwolnieniu lekarskim. Jak obliczyć chorobowe?

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy na pierwszy rzut oka mogą wydawać się tym samym świadczeniem, ale w praktyce występuje między nimi istotna różnica. Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przez 33 dni choroby lub 14 dni dla pracowników powyżej 50. roku życia. Wówczas świadczenie wypłacane jest przez pracodawcę.

Po tym okresie, jeżeli pracownik dalej pozostaje na L4, przysługuje mu zasiłek chorobowy wypłacany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zasiłek wypłacany jest więc od 34. dnia lub 15. dnia niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym.

Ponadto, jeżeli firma liczy powyżej 20 osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego, wypłata zasiłku pozostanie po stronie pracodawcy. ZUS wypłaci zasiłek jedynie pracownikom, jeżeli w firmie zatrudnionych jest nie więcej niż 20 osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego.

Prawo do wynagrodzenia w trakcie L4 przysługuje pracownikowi:

1. Po 30 dniach w przypadku ubezpieczenia obowiązkowego,
2. Po 90 dniach w przypadku ubezpieczenia dobrowolnego.

Oznacza to, że wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi po upłynięciu okresu wyczekiwania, który w przypadku umowy o pracę wynosi 30 dni. Dopiero po tym czasie pracownik może liczyć na wynagrodzenie w przypadku zwolnienia lekarskiego.

Do okresu wyczekiwania zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego. Co więcej, pracownik może nabyć prawo do zasiłku lub wynagrodzenia chorobowego od 1. dnia zatrudnienia, jeżeli:

• jest absolwentem szkoły lub szkoły wyższej i został objęty ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły, lub uzyskania dyplomu ukończenia szkoły,
• stał się niezdolny do pracy na skutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• posiada wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• jest posłem lub senatorem, który przystąpił do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po rozwiązaniu umowy o pracę, jeżeli niezdolność ta powstała w ciągu 14 dni od rozwiązania umowy i trwała przez 30 dni. W takim przypadku maksymalny okres zasiłku wynosi 91 dni.

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje także osobom zatrudnionym na podstawie innych umów, np. na umowy zlecenie w przypadku, jeżeli osoba ta została zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego. W takiej sytuacji pracownik nabywa prawo do zasiłku dopiero po upływie 90 dni.

Podobna sytuacja dotyczy przedsiębiorców, którzy również mogą skorzystać z zasiłku chorobowego pod warunkiem, że będą opłacać dobrowolne składki chorobowe. Wówczas tzw. czas wyczekiwania podobnie jak na umowie zlecenie, wynosi 90 dni.

Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia oraz zasiłku w wysokości 80 proc. podstawy wynagrodzenia, chyba że przepisy prawa pracy u danego pracodawcy przewidują wyższe wynagrodzenie. Niektórzy pracownicy mają natomiast prawo do zachowania 100 proc. wynagrodzenia. Będą to:

• pracownicy po wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• pracownicy chorujący w czasie ciąży,
• pracownicy, którzy poddali się badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Jeżeli jednak pracownik w ciągu 7 dni od otrzymania L4 nie dostarczy go do pracodawcy, wynagrodzenie w trakcie choroby ulegnie obniżeniu o 25 proc.

Wynagrodzenie oraz zasiłek chorobowy ustala się na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego danej osobie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu choroby.

Jak obliczyć pensję w trakcie choroby? Od wynagrodzenia należy odjąć potrącone przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 13,71 proc. Następnie wynagrodzenie należy podzielić przez 30 (niezależnie od ilości dni w miesiącu) oraz pomnożyć otrzymaną wartość przez liczbę dni kalendarzowych zwolnienia lekarskiego.

Przykład: Pan Marek zarabia stałą kwotę w wysokości 4200 zł brutto. W kwietniu 2023 czas niezdolności do pracy potwierdzony L4 wynosił 12 dni.

4200 zł - (4200 zł x 13,71% ) = 3624,18 zł

3624,18 zł / 30 dni = 120,81 zł

120,81 zł x 80% = 96,64 zł

96,64 zł x 12 dni = 1159,74 zł

Wysokość wynagrodzenia chorobowego, które otrzyma Pan Marek, wynosi 1159,74 zł.

Jeśli natomiast niezdolność do pracy wystąpi w pierwszym miesiącu zatrudnienia, wówczas podstawę wynagrodzenia chorobowego będzie stanowiła pensja, którą pracownik uzyskałby po przepracowaniu całego miesiąca po pomniejszeniu o kwotę składek społecznych opłaconych przez pracodawcę. 

Wynagrodzenie chorobowe może być wypłacane przez 33 dni oraz 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia. Z kolei zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS może trwać maksymalnie 182 dni lub 270 dni, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana jest ciąża lub gruźlicą.

WG