Staż pracy. Czy działalność gospodarcza wlicza się?
Staż pracy to jeden z najważniejszych czynników, który ma wpływ na uzyskanie prawa do świadczenia emerytalnego. Wbrew pozorom jednak do stażu pracy nie wlicza się każdy okres wykonywania pracy, bowiem znaczenie ma rodzaj umowy. Jak liczy się staż pracy? Czy okres prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej wlicza się do lat pracy?
Staż pracy to łączna długość okresów zatrudnienia, która liczy się do uzyskania prawa do emerytury. Do stażu pracy wlicza się przede wszystkim okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, powołania, mianowania, na podstawie wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę.
Ponadto do stażu pracy zalicza się okres:
● urlopu wychowawczego,
● urlopu macierzyńskiego,
● pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium dla bezrobotnych w czasie szkolenia, na który został skierowany przez starostę w ramach przygotowania zawodowego dorosłych,
● pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego,
● prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie,
● czynnej i zawodowej służby wojskowej,
● gdy pracownik został przywrócony do pracy przez sąd, otrzymał wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy i pracownik podjął pracę,
● gdy pracodawca ze swojej winy skrócił pracownikowi okres wypowiedzenia i wypłacił mu odszkodowania za czas pozostawania bez pracy.
Do stażu pracy wlicza się również okres pobierania nauki, przy czym okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Do stażu pracy wlicza się odpowiednio:
● czas zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej, nie więcej niż 3 lata,
● czas średniej szkoły zawodowej, nie więcej niż 5 lat,
● czas średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, nie więcej niż 5 lat,
● czas studiów doktoranckich, nie dłużej niż 4 lata,
● czas pobierania nauki w średniej szkole ogólnokształcącej - 4 lata,
● czas pobierania nauki w szkole policealnej - 6 lat,
● czas pobierania nauki w szkole wyższej - 8 lat.
Oznacza to, że jeżeli ukończyłeś średnią szkołę zawodową i jednocześnie szkołę wyższą, to wówczas do stażu pracy wliczasz wyłącznie 8 lat, nie więcej.
Do stażu pracy nie wlicza się okresu pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenia lub umowa o dzieło oraz innych tego rodzaju umów. Ponadto do stażu pracy nie wlicza się urlopu bezpłatnego, z którego korzystał pracownik.
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, niestety nie mają możliwości wliczyć tego okresu do stażu pracy. Oznacza, to, że staż pracy osoby, która od 20 lat prowadzi własną firmę i jednocześnie ukończyła studia wyższe, wynosić będzie jedynie 8 lat.
Rzecznik Praw Obywatelskich już kilkakrotnie zgłaszał do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej o podjęcie inicjatywy dotyczącej zmian w zakresie kodeksu pracy i wprowadzenia możliwości wliczania do stażu pracy okresu prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych.
W grudniu 2023 r. RPO ponownie wystosował wniosek do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z zapytaniem czy resort zamierza podjąć działania umożliwiające wliczanie do stażu pracy okresów prowadzenia działalności oraz okresów wykonywania pracy na podstawie umów innych, niż umowa o pracę.
W odpowiedzi na wniosek RPO Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zaznaczyła, że obecnie nie funkcjonują regulacje prawne, które dawałyby możliwość wliczania do stażu pracy okresów prowadzenia działalności gospodarczej.
Minister dodała również: “(...). zwróciłam się także do innych resortów z uprzejmą prośbą o rozważenie zasadności wprowadzenia zmian prawnych polegających na uwzględnianiu przy ustalaniu stażu pracy okresu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, w regulacjach pozostających w ich właściwości. (...)"
WG
