Wynagrodzenie przy zmianie wymiaru etatu

Przepisy kodeksowe nie wskazują sposobu obliczenia wynagrodzenia w takiej sytuacji. W praktyce oddzielnie ustala się wynagrodzenie w okresie przed zmianą i po zmianie.

Wymiar czasu pracy określa liczbę dni i godzin pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Oblicza się go, z wyjątkiem pracy w ruchu ciągłym, na podstawie art. 130 K.p., tj.:

• mnożąc 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
• dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku (tzw. dni wystających),
• obniżając wymiar czasu pracy o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.

W razie zmiany wielkości etatu w trakcie miesiąca obliczeń wynagrodzenia dokonuje się odrębnie dla obu części miesiąca, w których obowiązują inne wielkości etatu i czasu pracy.

Przepisy z zakresu prawa pracy regulujące ustalanie stałego miesięcznego wynagrodzenia w razie różnych absencji nie określają zasad obliczania tego wynagrodzenia w przypadku, gdy w trakcie miesiąca nastąpiło obniżenie lub podwyższenie wynagrodzenia połączone ze zmianą wymiaru etatu.

W kwestii tej wypowiedział się Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 6 kwietnia 2009 r., znak: GPP-471-4560-24/09/PE/RP.GIP stwierdził w nim, że, aby obliczyć stałe miesięczne wynagrodzenie przy zmianie tego wynagrodzenia w trakcie miesiąca, należy ustalić stawkę godzinową wynagrodzenia na podstawie § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie nie wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927).

Przepis ten stanowi, że miesięczną stawkę wynagrodzenia należy podzielić przez liczbę godzin (nominalnych) przypadających do przepracowania w miesiącu. Uzyskaną w wyniku tych przeliczeń stawkę należy pomnożyć przez liczbę godzin, jaką pracownik przepracował zgodnie z wymiarem czasu pracy przez część miesiąca przed zmianą wynagrodzenia (i etatu). Ustalona kwota stanowi wynagrodzenie za część miesiąca przepracowanego według dotychczasowego wymiaru. W ten sam sposób należy obliczyć wynagrodzenie za drugą część miesiąca po zmianie wielkości etatu i wynagrodzenia. Suma obliczonych kwot stanowi wynagrodzenie przysługujące za cały miesiąc pracy.

Co ważne, wynagrodzenie za każdą część miesiąca przy zmianie w trakcie miesiąca poborów i etatu oblicza się odrębnie, w oparciu o wysokość wynagrodzenia i wymiar czasu pracy obowiązujący w danej części miesiąca.

Zmiana wynagrodzenia w trakcie miesiąca może być wprost proporcjonalna do wymiaru etatu pracownika. W takim przypadku przeliczona stawka wynagrodzenia za godzinę pracy pozostaje bez zmian. Aby uzyskać wynagrodzenie za cały miesiąc, należy wówczas stawkę godzinową pomnożyć przez liczbę godzin pracy w różnych wymiarach czasu pracy w każdej z części miesiąca.

W sytuacji odwrotnej, czyli gdy zmiana wynagrodzenia nie jest wprost proporcjonalna do wielkości etatu pracownika, ustalenia wynagrodzenia za każdą część miesiąca należy dokonać odrębnie. Stawkę godzinową uzyskuje się wtedy z wynagrodzenia należnego w danej części miesiąca (przykład 1).

W przypadku gdy w trakcie miesiąca zmienia się tylko wynagrodzenie, a wielkość etatu pozostaje bez zmian, wynagrodzenie oblicza się oddzielnie za okres przed zmianą i po zmianie wynagrodzenia (przykład 2).

Przykład 1

Pracownik jest zatrudniony na pełny etat i wykonuje pracę po 8 godzin na dobę w podstawowej organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku. Obowiązują go jednomiesięczne okresy rozliczeniowe. Załóżmy, że od 18 stycznia 2021 r. pracodawca obniży mu etat do połowy. Obniżeniu ulegnie też jego wynagrodzenie za pracę. Przy zatrudnieniu na pełny etat pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 3.200 zł. Natomiast po zmianie etatu i wynagrodzenia, od 18 stycznia 2021 r. jego wynagrodzenie zostanie obniżone do 1.550 zł. Pracownik nadal będzie świadczył pracę w podstawowej organizacji od poniedziałku do piątku, przy czym wymiar dobowy jego pracy będzie wynosił 4 godziny.

Za styczeń 2021 r., jeżeli pracownik przepracuje go w pełni we wskazanych wymiarach czasu pracy, będzie mu przysługiwało 2.331,20 zł, zgodnie z wyliczeniem:

- wynagrodzenie za okres od 1 do 17 stycznia 2021 r.: 3.200 zł : 152 godz. = 21,05 zł,
21,05 zł × 72 godz. = 1.515,60 zł, - wynagrodzenie za okres od 18 do 31 stycznia 2021 r.: 1.550 zł : 76 godz. = 20,39 zł,
20,39 zł × 40 godz. = 815,60 zł, - łączne wynagrodzenie za styczeń 2021 r.:1.515,60 zł + 815,60 zł = 2.331,20 zł. 

Przykład 2

Pracownik świadczy pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę. Od 1 do 15 stycznia 2021 r. przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości 4.200 zł, a od 16 do 31 stycznia 2021 r. jego stała miesięczna pensja zostanie podwyższona do 4.800 zł. Wynagrodzenie za styczeń 2021 r. należy ustalić w następujący sposób:

- wynagrodzenie za okres od 1 do 15 stycznia 2021 r.: 4.200 zł : 152 godz. = 27,63 zł; 27,63 zł × 72 godz. = 1.989,36 zł,
- wynagrodzenie za okres od 16 do 31 stycznia 2021 r.: 4.800 zł : 152 godz. = 31,58 zł; 31,58 zł × 80 godz. = 2.526,40 zł,
- łączne wynagrodzenie za styczeń 2021 r.: 1.989,36 zł + 2.526,40 zł = 4.515,76 zł.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 2 (1773) z dnia 2021-01-07