Borówki – ulubiony superowoc z Polski

Kluczem do sukcesu borówki wysokiej w Polsce jest klimat. To on sprawia, że owoce jagodowe są naszą ogrodniczą wizytówką. Nigdzie w Europie i nigdzie na świecie nie produkuje się tak wielu gatunków owoców jagodowych, w tak dużych ilościach, tak wybitnej jakości konsumpcyjnej.

Polska, dzięki korzystnym warunkom klimatycznym i glebowym, a także tradycjom uprawy, odgrywa istotną rolę w produkcji owoców jagodowych. Jesteśmy największym na świecie eksporterem zagęszczonych soków i największym mrożonych owoców jagodowych. Sama borówka wysoka jest uprawiana w Polsce od 50 lat. Jako kraj jesteśmy największym jej eksporterem w Europie.

Borówka jest jagodą - należy do owoców jagodowych - które są charakterystyczne dla naszego klimatu. Jest to klimat umiarkowany ciepły przejściowy, który cechują duże amplitudy temperatur dobowych i rocznych. Dni są u nas ciepłe, a noce zimne.

Duże amplitudy temperatur rocznych i dobowych dają unikalny balans słodkich i kwaśnych nut smakowych, niespotykany w klimacie na chłodniejszej północy, w głębi kontynentu, na zachodzie, gdzie dominuje klimat morski, czy na południu, które jest pod wpływem klimatu śródziemnomorskiego.

"To dlatego nasze borówki uważane są za najlepsze w Europie. Być może są nawet najlepsze na świecie" - mówi Ireneusz Komorowski, plantator borówki, członek zarządu i wieloletni prezes Stowarzyszenia Polskich Plantatorów Borówki.

Dużym amplitudom temperatur owoce jagodowe zawdzięczają swoje wybarwienie i dużą ilość polifenoli. To czyni je szczególnie wartościowymi dla zdrowia. W porównaniu do innych produktów spożywczych, owoce jagodowe wyróżniają się jako jedne z najbogatszych źródeł tych związków.

Polifenole to organiczne związki wykazujące intensywne działanie antyoksydacyjne. W borówkach dominują antocyjany. Odpowiadają one także za charakterystyczny niebiesko-fioletowy kolor owoców.

Odżywianie bogate w polifenole przyczynia się do poprawy zdrowia i zmniejszenia ryzyka wielu chorób metabolicznych, nowotworów i szybszego starzenia się. Aby zwiększyć spożycie polifenoli, warto jeść owoce jagodowe. To zwykle pierwsze wskazanie dietetyka.

Rekomendowana przez dietetyków filiżanka owoców jagodowych do posiłku to jeden z prostszych kroków do zachowania zdrowia.

Jedząc borówki i inne ciemne owoce jagodowe, spowolnisz starzenie organizmu. Borówki wspomagają profilaktykę chorób metabolicznych, zaburzenia lipidowe, działają przeciwmiażdżycowo, uwrażliwiają tkanki na insulinę i chronią przed nowotworami.

Borówki są jednym z najbogatszych źródeł polifenoli, ale polifenole znajdują się również w owocach aronii, porzeczki, jagody kamczackiej, jeżynach i malinach. Stąd popularność określeń - superowoce i polskie superowoce. Tak się składa, że Polska jest największym na świecie producentem większości z tych gatunków.

Polska aronia to 3/4 światowych zbiorów. Polskie porzeczki to ponad połowa światowej produkcji. Olbrzymie zasługi w osiągnieciu tej pozycji ma Instytut Ogrodnictwa - Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach. Unikalna jednostka naukowa, w której innowacyjne rozwiązania powstają we współpracy z przedsiębiorcami z sektora ogrodniczego.

Jagoda kamczacka, tu jesteśmy wręcz pionierami uprawy. Mamy największe plantacje na świecie i najpopularniejsze samozbiory. Corocznie organizowane przez co najmniej kilkanaście plantacji w połowie województw.

Polska jest także w czołówce producentów malin. Zajmuje drugie miejsce w Europie. Produkcja jeżyn jest mniejsza niż w przypadku innych owoców jagodowych, ale Polska jest nadal jednym z liczących się producentów w Europie.

Jaka z tego korzyść? Mieszkając w Polsce, mamy dostęp do świeżych superowoców jagodowych przez ponad 7 miesięcy. Od wiosennych truskawek, po jesienne minikiwi. To kolejny bardzo polski owoc, wielki, międzynarodowy sukces hodowlany Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Wg. badań Kantar Polska aż 76% badanych deklaruje zainteresowanie samozbiorami polskich warzyw i owoców. To 24,6 mln Polaków, o 1,9 mln więcej niż w 2023 r.

Wśród gatunków, jakie najbardziej chcielibyśmy zbierać samemu, są owoce jagodowe - truskawki (35%), maliny (23%) i borówki (21%).

W końcówce lipca, w szczycie sezonu borówkowego, warto pomyśleć o samozbiorach i o zamrożeniu owoców.

"Jedzenie sezonowe to szansa. Mrożenie utrzymuje wysoką zawartość polifenoli. W szczycie sezonu owoce są najdojrzalsze i zarazem najtańsze. Możemy owoce jagodowe przetworzyć lub zamrozić i w ten sposób korzystać z ich dobrodziejstw przez cały rok. Warto przemyśleć większe zakupy i szybkie zamrożenie. Bardzo sprzyja temu coraz szersza oferta samozbiorów" - Monika Hajduk, dietetyk kliniczny, Centrum Dietetyczne MonVita.

Więcej zdjęć i infografik na temat walorów borówki tutaj.

Więcej o dobroczynnym wpływie owoców jagodowych na mikrobiotę jelitową w materiale Nakarm swoje "dobre" bakterie.

Źródło danych: Kantar Polska, badania realizowane metodą wywiadów bezpośrednich w domach respondentów (CAPI) na reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15 lat i więcej (N=1015).

Sondaż zrealizowany w dniach 10-15 maja 2024 r. Pytanie: czy jeżeli miał(a)by pan(i) możliwość uczestnictwa w samozbiorach, to którymi gatunkami owoców i warzyw był(a)by pan(i) zainteresowan(a)y? Pełny komunikat znajduje się na stornie PolskieSuperowoce.pl.

Publikacja powstała w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw oraz INSPIRE smarter branding zadania Czas na polskie superowoce!, VI edycja.

Źródło informacji: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw