Zygmunt Berdychowski: Dziś samorządowcy muszą się sprawdzać w szczególnych warunkach

Paweł Czuryło, Interia: Wydawało się, że na VII Europejskim Kongresie Samorządów będzie można mówić o planach odbudowy gospodarki po pandemii, samorządowych inwestycjach, nowej perspektywie finansowej, ale niestety zaczęła się wojna na Ukrainie. To zapewne będzie jeden z głównych tematów EKS w Mikołajkach?

Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego, organizator Europejskiego Kongresu Samorządów: Tak, to będzie jeden z głównych tematów, bo samorządy są bardzo zaangażowane w działania, które wprost lub pośrednio są wynikiem wojny. Samorządy przyjęły na siebie trud organizacji punktów recepcyjnych, podjęły wiele działań zmierzających do dyslokacji uchodźców, którzy pojawili się na granicy. Ważny jest też np. system edukacji, za który współodpowiadają, a który musi przyjąć młodych ludzi uciekających przed wojną. Zresztą już prawie 200 tys. uchodźców z Ukrainy jest w naszym systemie edukacji. Samorządy pomagają także bezpośrednio przez wysyłkę pomocy materialnej na obszary, które zostały dotknięte wojną, bądź na których przebywają uciekający przed wojną. Tym zagadnieniom poświęcimy całą ścieżkę programową.

- Z drugiej strony zaprosiliśmy do Mikołajek wielu specjalistów, którzy powiedzą samorządowcom więcej na temat tego jak przebiegają działania wojenne, czego można się spodziewać, tak aby nasi goście wyjeżdżając z Mikołajek byli przekonani, że wiedzą co wydarzyło się na Ukrainie, co tam ma miejsce i czego można się spodziewać.

O czym jeszcze będą dyskutować uczestnicy VII Europejskiego Kongresu Samorządów?

- Przed wojną wydawało się, że zbiorem tematów, który będzie kluczowy jeśli chodzi o funkcjonowanie samorządów, jest przedstawiony przez UE pakiet Fit for 55 dotyczący modyfikacji polityki klimatycznej UE,  sprowadzający się do tego, żeby przez działania w różnych obszarach ograniczyć poziom emisji CO2. Wojna spowodowała jednak, że istotna część tych tematów nie może być już proponowana w taki sposób, w jaki została zaprezentowana w ubiegłym roku. Zmienia się sytuacja jeśli chodzi o dostawy gazu, węgla, zmienia się sytuacja jeśli chodzi o atom, metale importowane z Chin i Rosji. Co to oznacza? Oznacza to, że ambitne cele UE dotyczące energii odnawialnej, ciepłownictwa, budownictwa muszą być zweryfikowane. Nie chodzi o całkowitą rezygnację, tylko wydłużenie ścieżki dojścia do wyznaczonych celów.

- Chcieliśmy uczynić z zagadnień dotyczących Fit for 55 główny element forum, a dziś będziemy rozmawiać o wydłużonym horyzoncie tych działań. To tylko pokazuje, że coś co było niezwykle pilne, aktualne, jeszcze miesiąc temu, teraz w wyniku wojny istotnie przesuwa się w czasie. Mamy zaplanowanych 11 ścieżek programowych: to cały zbiór tematów dotyczących zarządzania, finansów, kultury, przemysłu turystycznego, środowiska, zrównoważonego rozwoju.

W Mikołajkach zaprezentowany zostanie Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego i w związku z nim niektórzy samorządowcy zostaną nagrodzeni. Kto zostanie wyróżniony?

- Nagrody tradycyjnie wiążą się z rankingiem finansowym samorządów, który jest jedynym tego rodzaju opracowaniem tworzonym przez Instytut Studiów Wschodnich i Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu wspólnie z Krajowym Porozumieniem Regionalnych Izb Obrachunkowych. Opracowanie powstaje w oparciu o sprawozdania wysyłane przez samorządy do RIO, nie w oparciu o ankiety. Sprawozdania poddane są badaniu przez pracowników UE we Wrocławiu - grupujemy je na podstawie 5 kryteriów. Ci, którzy będą w poszczególnych kategoriach najlepsi w skali kraju, zostaną wyróżnieni w trakcie EKS. Chcielibyśmy bowiem nie tylko przygotowywać rozmowę, ale także kreować postawy i podkreślać determinację przyświecającą samorządowcom, którzy okazują się być najlepsi. Zresztą robimy to od lat, bo ranking powstaje po raz siódmy.

- Na tym jednak nie koniec, bo w porozumieniu z ministrem sportu i turystyki postanowiliśmy wyróżnić najlepsze realizacje w zakresie modernizacji infrastruktury sportowej powstałe na przestrzeni mijającego roku. Wydaje się, że w związku z tym, że samorządy bardzo dużo inwestują w infrastrukturę sportowo-rekreacyjną pokazanie najlepszych przykładów jest jak najbardziej właściwe. Liczę, że to będzie stały punkt EKS.

- Wreszcie, w porozumieniu z Instytutem Pamięci Narodowej, chcielibyśmy nagrodzić również samorządy, które w swojej działalności ten obszar lokalnego patriotyzmu i przywiązania do historii realizują w sposób wyjątkowy. Jestem przekonany, że budowa kapitału społecznego może się odbywać w oparciu o własną historię i tradycję.

Ilu gości spodziewa się pan w Hotelu Gołębiewski w Mikołajkach?

- To co dla nas jest najważniejsze, to obecność wójtów, burmistrzów, prezydentów, przedstawicieli samorządowych rad - to ma być ich forum. Mamy już ponad 1300 potwierdzonych gości kongresu, z czego prawie 60 proc. to przedstawiciele samorządów, a ponad 40 proc. to przedsiębiorcy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, mediów, naukowcy i przedstawiciele administracji państwowej. Niedawno zniesione zostały ograniczenia, nie będzie więc już maseczek, bo nie ma takiego obowiązku. To będzie pierwsze popandemiczne forum i oby tak już pozostało.

Rozmawiał Paweł Czuryło