Nowy rodzaj najmu. Jest wielu chętnych na takie mieszkania, ale rynek wciąż jeszcze raczkuje

Coraz więcej osób szuka mieszkań na wynajem, zwłaszcza w dobie spadku zdolności kredytowej i napływu uchodźców z Ukrainy. Tymczasem najem instytucjonalny w Polsce dopiero raczkuje.

- Mamy nawet 10 chętnych na jedno mieszkanie. To pokazuje, jak wielkie jest zapotrzebowanie na ten rodzaj najmu. Ludzie szukają alternatywy, a nie stać ich na kredyt, albo nie mają wkładu własnego. Najem instytucjonalny jest najmem bezpiecznym, bo dopóki najemca płaci regularnie i terminowo oraz przestrzega regulaminu, to nie można go wyrzucić z tego mieszkania w trakcie trwania umowy najmu. To stabilna forma wynajmowania i ludzie to doceniają, także dlatego, że mogą aranżować je według własnego uznania - mówi Krystyna Wąchała-Malik, członek zarządu PFR Nieruchomości.

Jednocześnie tłumaczy, że stabilność i przewidywalność kosztów tego najmu zależy od tego, na jaki czas się je wynajmuje.

Ustawa przewiduje, że w najmie instytucjonalnym stabilność ceny zależy od okresu najmu.

- Przykładowo, jeśli wynajmujemy na 10 lat, to czynsz nie może być podniesiony bardziej niż o poziom inflacji, jeśli jest krótka umowa np. na dwa lata, to przy odnawianiu umowy można podnieść stawkę, dostosowując ją do bieżących warunków rynkowych - tłumaczy ekspertka.

Dodaje jednocześnie, że nie do końca te regulacje spełniają swoją rolę i przydałaby się zmiana.

- Ustawodawca miał dobrą ideę, wprowadził bezpieczeństwo najmu instytucjonalnego, ale nie wprowadził minimalnego okres tego najmu. Gdyby był 10-letni minimalny okres najmu, to byłaby stabilność umowy, a jeśli nie wprowadzono takiego zapisu, to trzeba podpisywać umowę co rok czy co dwa lata, wówczas nie ma ochrony przed podnoszeniem ceny - wyjaśnia. Dodaje, że ustawodawca mógłby prostym przepisem ustabilizować ten rynek.

Wskazuje też na działania, które by odblokowałyby bariery w szybszym rozwoju tego segmentu.

 - Zarówno najem instytucjonalny jak i rynek deweloperski boryka się z przepisami administracyjnymi i takimi barierami jak brak planów zagospodarowania przestrzennego i decyzje o pozwoleniu na budowę ciągną się nawet 10 lat. Cały rynek potrzebuje uproszczenia przepisów w tym zakresie - dodaje.

Jej zdaniem rozwój rynku będzie wolniejszy od przewidywań.

- Rynek raczkuje, mamy obecnie zaledwie około 15 tys. mieszkań w najmie instytucjonalnym. Prognozy zakładają co prawda, że za 7 lat będzie to 90 tys., ja jednak jestem jednak sceptyczna co do tej prognozy - mówi Krystyna Wąchała-Malik.

Jak podkreśla, zagraniczne fundusze wstrzymują się z decyzjami o wejściu na nasz rynek, z powodu obaw geopolitycznych i obaw o sytuację "makro".

- Ja nie obawiam się konkurencji ze strony zagranicznych funduszy, trzeba je wpuszczać i pozwolić inwestować. Trzeba tylko doregulować niektóre przepisy jak te dotyczące minimalnego okresu najmu - deklaruje.

Przyznaje, że bardzo pomocne w przyspieszeniu budowania nowych mieszkań na wynajem byłyby REIT-y.

- Na rynku polskim jest nadpłynność pieniądza i REIT-y byłyby alternatywą do inwestowania także dla drobnych oszczędzających. Są pożądane dla rozwoju rynku, jeśli można byłoby w ten sposób finansować budowę nowych mieszkań, zwłaszcza w najmie instytucjonalnym.

- Pomogłoby to budować relatywnie tanie mieszkania, bo kapitał byłby tańszy niż kredyt - tłumaczy.

Rozmawiała Monika Krześniak-Sajewicz