NBP pokazał nową monetę. "Sowieci do domu"
Od 14 września (czwartek) dostępna będzie nowa srebrna moneta upamiętniająca 30. rocznicę wycofania wojsk sowieckich z Polski. Moneta o nominale 10 zł jest wykonana ze srebra o próbie Ag 925, ma średnicę 32,00 mm i masę 14,14 g. Jej nakład wynosi do 12 tys. sztuk.
Jak wskazał NBP, rewers monety jest symboliczny i odnosi się do popularnego hasła skandowanego podczas opozycyjnych, patriotycznych manifestacji w czasach PRL. Przedstawia hasło "Sowieci do domu!" oraz wizerunek dłoni symbolicznie nakazującej wojskom sowieckim opuszczenie Polski. Na rewersie umieszczono także datę "17 IX 1993 r.", kiedy ostatnie oddziały wycofały się z Polski.
NBP przypomina, że od zakończenia II wojny światowej na terytorium Polski stacjonowało kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej, tworzących tzw. Północną Grupę Wojsk Armii Czerwonej. Ich jednostki znajdowały się w ponad 70 miejscowościach zlokalizowanych głównie w zachodniej i północnej części kraju, a dowództwo ulokowano w Legnicy.
Do czasu podpisania porozumienia między władzami ZSRR i PRL w 1956 r. wojska te przebywały na polskim terytorium bez jakichkolwiek uregulowań prawnych. Dopiero szczegółowe ustalenia nawiązujące do ogólnego porozumienia z 1956 r. określiły stan osobowy wojsk sowieckich na 62-66 tys. żołnierzy, w tym w wojskach lądowych - 40 tys., w lotnictwie - 17 tys. i w marynarce wojennej - 7 tys.
Szacuje się, że wskutek wypadków komunikacyjnych, a także przypadkowych lub celowych postrzałów trwająca blisko pół wieku obecność tych oddziałów doprowadziła do śmierci ponad 600 polskich obywateli.
Pierwsze oddziały opuściły terytorium RP jeszcze w kwietniu 1991 r. Ponad rok później, 22 maja 1992 r. podpisano "protokół o uregulowaniu majątkowych, finansowych i innych spraw związanych z wycofywaniem wojsk Federacji Rosyjskiej z terytorium Polski". Na jego mocy Rosjanie do października 1992 r. wycofali wszystkie jednostki bojowe, a 17 września 1993 r. ostatnie swoje oddziały - wylicza NBP w informacji towarzyszącej emisji nowej monety.
Cały proces transportu wojsk, będący wielką operacją logistyczną, w ramach której ewakuowano m.in. ponad 1500 czołgów i wozów bojowych, odbywał się głównie drogą kolejową.
Srebrną monetę "30. rocznica wycofania wojsk sowieckich z Polski" będzie można kupić w Oddziałach Okręgowych NBP i sklepie internetowym NBP Kolekcjoner w cenie 190 zł.
Monety i banknoty kolekcjonerskie NBP są sprzedawane w opakowaniu handlowym wraz z certyfikatem.
***