Nowa moneta kolekcjonerska NBP: "Wielcy polscy ekonomiści – Stanisław Grabski"

Stanisław Grabski (1871-1949) łączył role polityka, naukowca i publicysty. Był bratem Władysława Grabskiego, autora reformy walutowej z 1924 r. W młodości działał w ruchu socjalistycznym, lecz stopniowo zbliżył się do obozu narodowego. Przez wiele lat wykładał ekonomię na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. W okresie I wojny światowej został członkiem Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, w którym zajmował się zagadnieniem przyszłych granic Polski. Przyczynił się zasadniczo do okrzepnięcia ruchu narodowego u zarania II Rzeczypospolitej. Po zakończeniu walk polsko-bolszewickich był jednym z głównych negocjatorów podczas rokowań pokojowych w Mińsku i Rydze. Grabski dwukrotnie piastował stanowisko ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Współtworzył ramy konkordatu zawartego ze Stolicą Apostolską w 1925 r.

Po zamachu majowym niemal zupełnie wycofał się z działalności politycznej. We wrześniu 1939 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na pobyt w obozie pracy przymusowej. Zwolniony w 1941 r. w wyniku zawartego układu Sikorski-Majski. Kolejne lata II wojny światowej spędził w Londynie, obejmując stanowisko przewodniczącego Rady Narodowej. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski. W konsekwencji działań władz komunistycznych stwarzających pozory przygotowań do wolnych wyborów Stanisław Grabski został jednym z zastępców przewodniczącego poszerzonej wówczas fasadowej Krajowej Rady Narodowej. Po sfałszowanych przez komunistów wyborach w styczniu 1947 r. oraz likwidacji KRN poświęcił się wyłącznie pracy naukowej. Zmarł w 1949 r.

Jako ekonomista i myśliciel Stanisław Grabski postrzegał życie gospodarcze jako organiczną wspólnotę narodową łączącą jednostki ze społeczeństwem. Stworzył tym samym własny program ekonomii społecznej. Był zwolennikiem szkoły historycznej. Krytykował zarówno liberalizm, jak i marksizm, widząc w nich kierunki fałszywie opisujące rzeczywistość. Choć opowiadał się za gospodarką opartą na istnieniu dużej liczby prywatnych małych i średnich przedsiębiorstw, to jednak ważną rolę przypisywał państwu jako czynnikowi regulującemu istotne kwestie społeczno-ekonomiczne.

Jego dziełem życia była dziesięciotomowa Ekonomia społeczna. Wśród innych prac Grabskiego warto wymienić książki "Naród a państwo", "Państwo narodowe" oraz "Kryzys myśli państwowej".

Na awersie monety umieszczono stylizowany wizerunek wykresu słupkowego utworzonego z ornamentu roślinnego (osie) oraz kłosów zboża (słupki), a także tytuł najważniejszego dzieła Stanisława Grabskiego: "Ekonomia społeczna".

Na rewersie monety znajduje się wizerunek Stanisława Grabskiego oraz daty jego urodzin i śmierci.

Grzegorz Jeż

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze

Moneta kolekcjonerska: "Wielcy polscy ekonomiści - Stanisław Grabski"

Nominał: 10 zł
Metal: Ag 925/1000
Stempel: lustrzany
Średnica: 32,00 mm
Masa: 14,14 g
Brzeg (bok): gładki
Nakład: do 12 000 szt.
Projektant: Robert Kotowicz
Emitent: NBP
Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.