Poziom długu publicznego jest na razie bezpieczny

Podczas Europejskiego Forum Nowych Idei Patkowski postulował zniesienie limitu długu publicznego.

W czasie dyskusji zatytułowanej "Ile zabraknie pieniędzy i skąd je wziąć?" Patkowski stwierdził, że musimy odejść od postrzegania długu i deficytu budżetowego jako czegoś jednoznacznie złego. Deficyt jest pożyczaniem pieniędzy przez państwo, czyli pożyczaniem na korzystniejszych warunkach, niż mogą pożyczać inne podmioty w gospodarce narodowej - tłumaczył. To pewien koszt, ponoszony przez Skarb Państwa, który zawsze zadłuża się taniej niż inne podmioty - dodał wiceminister.

Patkowski wyraził zadowolenie z toczącej się dyskusji na temat sensowności 60 proc. limitu długu publicznego w relacji do PKB, który znajduje się w polskiej konstytucji. Zauważył, że mimo iż polski dług nominalnie wzrasta, to koszty jego obsługi w tym roku maleją. "Dopóki koszty obsługi długu nie pożerają istotnej części budżetu, to jest bezpiecznie" - argumentował.

Zdaniem wiceministra, dodatkowym środkami bezpieczeństwa długu powinno być skupienie go w polskich rękach i to, żeby był we własnej, a nie obcej walucie.

Najważniejsze jednak - konkludował Patkowski - jest to, czy są nabywcy dla długu i po jakiej cenie. Powinno cieszyć, że znajdujemy nabywców i to przy rekordowo niskiej rentowności - podkreślał wiceminister.

Odmiennego zdania był główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu Janusz Jankowiak.

Jak przypomniał, Grecja czy Argentyna były bankrutami, ale dług grecki czy argentyński do ostatniej chwili był kupowany.

- Nabywcy to żadna gwarancja bezpieczeństwa, gwarancją taką powinny być wewnętrzne reguły, wiążące poziom zadłużenia i deficytu z tym co długofalowo dzieje się w gospodarce - dowodził Jankowiak.

Ekonomista i prezes fundacji Instrat Jan Zygmuntowski wskazywał z kolei, że 60 proc. limit nie ma żadnego oparcia w regułach ekonomicznych i raczej ma charakter polityczny.

Badania pokazują, że nie ma sztywnego limitu długu, powyżej któregoś dzieje się coś złego, ważna jest rentowność i to, czy jest to zadłużenie krajowe czy zagraniczne - dowodził.

Relacja długu do PKB wg metodologii UE w '2020 roku  wyniesie 61,9 proc., a w 2021 64,1 proc. - napisał resort finansów w strategii zarządzania długiem na lata 2021-2024. W horyzoncie strategii osiągnie poziom 59,5 proc.

"Oznacza to przekroczenie w latach 2020-2023 zawartej w traktacie z Maastricht wartości referencyjnej relacji długu do PKB na poziomie 60 proc.

Jednak w związku z obserwowanym w całej Unii Europejskiej poważnym spowolnieniem gospodarczym wywołanym pandemią koronawirusa, Komisja Europejska uruchomiła tzw. ogólną klauzulę wyjścia, przewidzianą w Pakcie Stabilności i Wzrostu. Klauzula umożliwia państwom członkowskim czasowe odejście od zaleceń Rady Ecofin dotyczących średniookresowego celu budżetowego" - napisano.

MF napisało, że wzrost długu sektora instytucji rządowych i samorządowych, poza czynnikami wpływającymi na wzrost państwowego długu publicznego, wynika przede wszystkim z finansowania rządowych programów walki z epidemią COVID-19 przez utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 oraz Polski Fundusz Rozwoju.

Udział długu w walutach w 2024 roku spadnie do 21,3 proc. z 26,4 proc. w 2019 roku - napisał resort finansów w strategii zarządzania długiem w latach 2021-2024. "Udział długu w walutach obcych będzie ograniczany i w horyzoncie Strategii spadnie do ok. 21,3 proc. w 2024 r" - napisano. W 2020 roku udział ten ma wynieść 24,3 proc., w 2021 - 24,1 proc., w 2022 - 23,4 proc., a w 2023 roku - 21,9 proc.

Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 oraz Tarcza Finansowa realizowana przez Polski Fundusz Rozwoju zostały zaliczone do sektora instytucji rządowych i samorządowych, nie są natomiast zaliczane do sektora finansów publicznych określonego w ustawie o finansach publicznych.